Bugüne kadar yapılan en kapsamlı küresel analiz, özel jet uçuşlarının son yıllarda hızla arttığını ve bunun sonucunda iklim ısınmasına yol açan emisyonların yüzde 50 oranında arttığını ortaya koydu.
Çalışmada 2019 ile 2023 yılları arasında 25.000’den fazla özel jeti ve yaklaşık 19 milyon uçuşu takip edildi. Jetlerin neredeyse yarısının 500 km’den daha az seyahat ettiğini ve 900.000’inin 50 km’den daha kısa mesafeli seyahatler için “taksi gibi” kullanıldığını buldu.
Özel jet kullanımının çoğu eğlence ve sıcak bölgelere yönelik tatil amaçlı yapılıyor. Örneğin, İspanya‘daki Ibiza’ya ve Fransa‘daki Nice‘e özel jet kullanımı yaz aylarında zirveye ulaştı ve hafta sonlarına yoğunlaştı. Araştırmacılar ayrıca 2023 yılındaki bazı iş etkinliklerini de inceledi. Buna göre, İsviçre‘nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu‘na 660 özel jet uçuşu, Dubai‘deki Cop28 iklim zirvesine ise 291 uçuş gerçekleşti. 2022’de Katar‘da düzenlenen FİFA Dünya Kupası için yapılan özel uçuş sayısı ise 1.800’den fazla oldu.
Dünya nüfusunun yalnızca %0,003’ü tarafından kullanılan özel uçuşlar, en kirletici ulaşım biçimi.
Guardian‘ın aktardığına göre, araştırmacılar, daha büyük özel jetlerdeki yolcuların bir saatte ortalama bir insanın bir yılda yaptığından daha fazla CO2 emisyonuna neden olduğunu buldu.
ABD liste başı
Uçuşların yüzde 69’u ABD‘den gerçekleşirken, Kanada, Birleşik Krallık ve Avustralya ilk 10’da yer aldı.
Sektör beklentileri, 2033 yılına kadar 8.500 özel jetin daha hizmete gireceği, verimlilik kazanımlarını çok geride bırakacağı ve özel uçuş emisyonlarının daha da artacağı yönünde. Araştırmacılar, çalışmalarının daha zengin ve daha fakir insanlar arasındaki emisyonlardaki küresel eşitsizliği vurguladığını ve zengin azınlığın emisyonlarıyla mücadele etmenin küresel ısınmayı sona erdirmek için kritik öneme sahip olduğunu söyledi.
Communications Earth&Environment dergisinde yayımlanan araştırma kapsamında açıklanan emisyon rakamları büyük ihtimalle düşük bir tahmin, çünkü daha küçük uçaklar ve yerde taksi yapmaktan kaynaklanan çalışmaya dahil edilmedi.
Analizde, 2019-2023 yılları arasında özel jet sayısının yüzde 28, uçulan mesafenin ise yüzde 53 arttığına dikkat çekildi. Uçuşların üçte birinden azı 1000 km’den uzun mesafelere yapıldı, yaklaşık 900.000 uçuş ise 50 km’den kısa mesafelerde gerçekleşti.
Sektör belgeleri, özel jet kullanıcılarını “ultra yüksek net değere sahip” olarak tanımlıyor ve ortalama 123 milyon dolarlık servete sahip yaklaşık 250.000 kişiden oluşuyor. ABD özel jet kullanıcıları , uçağın kimliğini gizleyen ve gelecekte onları takip etmeyi çok daha zor hale getirebilecek ” gizlilik ICAO adreslerini ” giderek daha fazla kullanıyor.
İklim yardım kuruluşu Possible‘ın havacılık başkanı Alethea Warrington çalışmayla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Çok zengin bir azınlık tarafından kullanılan özel jetler, iklim bozulmasını önlemek için elimizde kalan kısıtlı emisyon bütçemizin tamamen haksız ve yersiz bir israfı ve iklim krizi etkileri artarken emisyonları da artıyor. Hükümetlerin harekete geçme zamanı geldi. Bizim bir süper vergiye, hızla özel jetlere yönelik kesin bir yasağa ulaşmaya ihtiyacımız var.”
