Şeker Portakalı, dünya üzerinde yazılmış en güzel ve en içli romanlardan biridir. Beş yaşındaki Zeze’nin hikâyesini anlattığı için çocuk romanı demek haksızlık olur. Ortaokuldan itibaren her yaştan insanın dönüp dönüp okuyacağı kitaplardandır. Jose Mauro De Vasconcelos, Şeker Portakalı’nı, sesini yirmi yıl yüreğinde duyduktan sonra on iki günde yazmıştır.
Yazar gibi yarı Kızılderili yarı Portekizli olan beş yaşındaki Zeze, tüm mahalleye yaka silktirecek kadar yaramazdır. Herkes çok kötü olduğunu ve şeytanın vaftiz oğlu olduğunu söylemektedir. Oysaki Zeze sadece çocuktur. Belki yaşıtlarından çok daha yaramazdır ama aynı zamanda da okumayı kendi başına öğrenecek kadar akıllı, öğretmeni mutlu olsun diye her gün çiçek götürecek kadar duygusal bir çocuktur.
Zeze’nin babası işsiz olduğu için kirayı ödeyemediklerinden yeni bir mahalleye taşınırlar. Evlerinin bahçesindeki tüm büyük ve güzel ağaçları abla ve abisi sahiplendiği için ona küçük bir şeker portakalı fidanı kalır. İlk başta Zeze, bu durumdan memnun olmaz ama portakal onunla konuşunca dost olur ve kimseyle paylaşamadığı sırlarını paylaşmaya başlar.
Çocukların en büyük eğlenceleri arabaların arkalarına asılmaktır. Bu duruma yarasa demektedirler. Kimse Portekizli’nin gösterişli arabasına asılmaya cesaret edememektedir. Zeze bir gün bunu dener ama yakalanır. Portekizli, Zeze’ye çok kızar hatta döver bile. Zamanla beş yaşındaki Zeze ve yaşlı Portekizli arasında dostluk gelişir. Zeze kendisini çok seven bir baba, Portekizli de yürekten bağlı evlat bulmuştur.
Merak etmeyin, kitabın bir yerinde Zeze, “Çırılçıplak bir kadın isterdim,” diye şarkı söylediği için hiçbir çocuğun terbiyesi bozulmaz, daha kötü olmaz. Aksine belki bu kitabı okuyan çocuklar kendisinden daha çok ihtiyacı olanlarla elindekini paylaşmayı, yüreklerindeki kuşu başka çocuklar için serbest bırakmayı, dostluğu ve saf iyiliği öğrenirler.
Size yalan söylemeyeceğim. Zaman zaman komik olsa da acıklı bir kitap bu. Okurken gözyaşlarınıza hâkim olamayacaksınız. Ama ağlamak bazen güzeldir. Zeze için ağlamışsanız, siz de şeker portakallarının konuştuğunu bilen iyi insanlardan birisiniz demektir.
Not: Bu yazının videosunu aşağıdaki linkten Uzman Tv’den izleyebilirsiniz.
http://www.uzmantv.com/seker-portakali-kitabinda-ne-anlatiliyor
Mehmet Fırat ve Nehir Pürselim
