Cemal Süreya’nın “Üvercinka”sı da sansür kurbanı

Süreya’dan önce Edip Cansever de sansürlenmişti. Milli Eğitim Bakanlığı kitaplarında yer verilen Cansever‘in “Masa da Masaymış Ha” şiirinden “Bir bira içmek istiyordu kaç gündür, Masaya biranın dökülüşünü koydu” dizeleri şiirden çıkarılmıştı. 

Talim Terbiye Kurulu, Fırat Yayıncılık’ın  Yunus Emre‘nin Lise 2 ders kitaplarında yer alan “Cennet dedikleri / Birkaç köşkle, birkaç huri/ İsteyene ver onları/ Bana seni gerek seni” dörtlüğünü sansürlemesini onaylamıştı.

Jose Mauro de Vascolences‘in “Şeker Portakalı” adlı kitabı da müstehcen olduğu gerekçesiyle kitabı öğrencilerine okutan öğretmene soruşturma açılmıştı. John Steinbeck‘in “Fareler ve İnsanlar” kitabı  İzmir Milli Eğitim Müdürlüğü İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu tarafından sakıncalı bulunmuştu.

Asıl “Üvercinka”

Cemal Süreya’nın türkçe edebiyata kazandırdığı en güzel aşk şiirleri arasında yer alan “Üvercinka”sını sansürcü ve kendinden menkul ahlakçı zihniyete inat bir kez daha paylaşalım.

ÜVERCİNKA

Böylece bir kere daha boynunlayız sayılı yerlerinden

En uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu

kesmemeye

Laleli’den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız

Birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun

Ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez

Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Aydınca düşünmeyi iyi biliyorsun eksik olma

Yatakta yatmayı bildiğin kadar

Sayın Tanrıya kalırsa seninle yatmak günah, daha neler

Boşunaymış gibi bunca uzaması saçlarının

Ben böyle canlı saç görmedim ömrümde

Her telinin içinde ayrı bir kalp çarpıyor

Bütün kara parçaları için

Afrika dahil

Senin bir havan var beni asıl saran o

Onunla daha bir değere biniyor soluk almak

Sabahları acıktığı için haklı

Gününü kazanıp kurtardı diye güzel

Birçok çiçek adları gibi güzel

En tanınmış kırmızılarla açan

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Birlikte mısralar düşünüyoruz ama iyi ama kötü

Boynun diyorum boynunu benim kadar kimse

değerlendiremez

Bir mısra daha söylesek sanki her şey düzelecek

İki adım daha atmıyoruz bizi tutuyorlar

Böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar

Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna

diziyorlar

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Burda senin cesaretinden laf açmanın tam da sırası

Kalabalık caddelerde hürlüğün şarkısına katılırkenki

Padişah gibi cesaretti o, alımlı değme kadında yok

Aklıma kadeh tutuşların geliyor

Çiçek Pasajında akşamüstleri

Asıl yoksulluk ondan sonra başlıyor

Bütün kara parçalarında

Afrika hariç değil”

(T24, Yeşil Gazete)