[Bodrum Lokal] Aylan Kurdi ve Küdür’ün denizkızları- Melis Birder

‘Bu garip diyarın bir köşesinde yaşayan ve denizde ölen çocukların rüyalarını yüklenen foklar var” dediler bir gün. O foklar bu çocukların rüyalarını karadaki insanlara taşır ve bizler de hala o fokların bize getirdiği rüyalar sayesinde insan olma şansımızı korurmuşuz.’

Bodrum’a ilk taşındığımız yaz Suriyeli Aylan Kurdi’nin 3 yaşındaki minik bedeni Bodrum kıyılarına vurmuştu. O rüyalarını Ege’nin mavi yeşil sularına teslim ederken biz bir kaç yüz metre ötedeki bir Beach Club’da hangi rüyaların peşindeydik acaba? Kendi kendimizi putlaştıran selfie’lerimize taparken bu törene yükselen cıstak kahkahalarımız eşlik ediyordu belki de. Aylan’ın küçücük ayaklı ölümünü biz hayatta kalalım diye tanrılara sunulan bir adak olarak mı algılıyorduk acaba? Hafızamız sanki kendi kendini hacklemişti. Ne yaşamı ne de ölümü elimizdeki dev aynasından yansıyan imajlardan öte idrak edemez hale gelmiş, aslımızın sadece ucuz birer kopyasına dönüşmüştük. Cennetin tam ortasında bir kara delik açılmıştı. Ve biz bu hakikati yok sayarken aslında kendi insanlığımız yok oluyordu yavaş yavaş.

“Bu garip diyarın bir köşesinde yaşayan ve denizde ölen çocukların rüyalarını yüklenen foklar var” dediler bir gün. O foklar bu çocukların rüyalarını karadaki insanlara taşır ve bizler de hala o fokların bize getirdiği rüyalar sayesinde insan olma şansımızı korurmuşuz.

Benim o sıralar Akdeniz foklarının varlığından haberim yoktu. Bodrum İnsanca Yaşam Derneği’nin gönüllüleri olarak Bodrum’dan geçen göçmenlere yemek ve giyecek yardımı yapıyorduk. Zamanla bu dermek sayesinde tanıştığım çoğu şehirlerden  gelmiş birkaç arkadaşımla birlikte “peki biz şehirde edindiğimiz becerilerle nasıl burada hala yaşayan rüyaları canlı tutarız”ın derdine girdik. Ve işte bu sorunun dermanı olarak da Bodrum Lokal “Buradan Kısa Belgeseller” projesini ortaya çıkarttık.

Yönetmenliğini kendimin, prodüktörlüğünü Selva Bayyurt’un yaptığı kısa filmler bir senedir Bodrum’un kaybolan değerlerini ve medyada ses verilmemiş kahramanlarını belgeliyor. Yerel meseleleri dünyanın her hangi bir yerinde karşılaşabileceğimiz benzer hikâyelere dönüştürmeye çalışıyor. Bodrum Lokal, Türkiye’nin hallaç pamuğu gibi dağılmış aile albümünün hafızasına belgesel yoluyla ufak bir katkıda bulunmayı amaçlıyor. Atlarla konuşan kovboylara hayranlık duyarken neden Bodrum’da develerle konuşan Ortakentli Gümrükçü Mustafa’yı yok sayalım ki? Onlarca yenilebilen ve şifa veren yabani otu tanıyan ve alışverişini sadece bahçesinden ve dağlardan yapan Yakaköylü Servet Teyze’yi veganlığın gittikçe hipleşen akışında kendimize neden örnek almayalım? Yazları Bodrum’a gelen turiste kazık atmak için fırsat bekleyen şablon işletmeler ,bir de sadece kışın açık olan Mahmut Kaptan’ın Meyhanesi’nde nasıl bu kadar ruh olduğuna bir baksalar.

Egeli deniz emekçilerinin ekmek teknesi Tırhandil

Veya bugün popüler olan tekne yapımcılığı mesleğini öğrenen gençler, binlerce yıllık ahşap tekne Tırhandil yapım geleneğini köydeki evinin bahçesinde sürdürmeye çalışan ve şu anda Ege ve Akdeniz’in en büyük Tırhandil’ini elleriyle oyan ilkokul mezunu Hacı Mustafa’yı tanıyor mu? İşte biz de tıpkı denizlerden karalara rüya taşıyan foklar gibi, yok olmakta olan bu hikâyeleri su yüzüne taşımaya çalışıyoruz.

Tesadüf o ki Youtube üzerinden yayınladığımız kısa belgesellerimizin beşinci bölümü Küdür, Bodrum’un Küdür yarımadasında yaşayan bir Akdeniz fokunun hikâyesini takip ediyor. Gerişli nenelerin, denizkızı diye çağırdığı bu foklar da tıpkı o küçücük şişme botlara doluşan göçmen insanlar gibi varlık ile yokluğun birbirine çok yakın olduğu bir alana sıkışmış durumda.

Küdür’ün denizkızı

15 milyon yıldır yaşadıkları bu deniz ve kıyılar bugün siteler, oteller ve beach club’ların beton bilinçleri tarafından işgal edilip, kıyı düzleme ve deniz doldurma suretiyle tamamen tahrip ediliyor. Doğa katliamlarının ve ardından gelen felaketleri basmakalıplara dönüştüren ana akım medyanın yarattığı bu idraki düşük zamanlara rağmen, hala bir şekilde vicdanımız sızlıyor, evet. Fakat bu sızlayış ve ardından gelen sızlanışlar kaçımızı harekete geçirecek kadar derin?

Bodrum Lokal Küdür Bölümü ekibi. Soldan sağa Selva Bayyurt, Mert Kökver, Halil Aktaş, Melis Birder ve Hasan Özer.

Bu mitolojik varlıkların yaşam alanını korumak için mücadele veren bir avuç derin insandan biri olan, süngerci dalgıç ve kaptan Halil Aktaş, Bodrum Lokal Küdür bölümünün başkahramanı. Dünyada sadece 750 Türkiye’de ise 100 tane kalmış olan Akdeniz foklarının evlerini kiraya vermeye yetkili bakanlıklara karşı duruyor Geriş-Bodrum doğumlu Halil Kaptan.

Gönüllerini gökyüzündeki yıldızların sonsuzluğundan çevirip kafalarını yedi yıldızlı otellere sokmak için programlanan insanlığa karşı direniyor. Onun gözüyle bakıyoruz 176 km’lik kıyı şeridi bulunan Bodrum’da 26 km’lik bozulmamış ve bölünmemiş tek kıyı şeridi olan Küdür’e. Korsanların gözetleme yeri Göz Kayası’na tırmanıyoruz birlikte. Karyalılar‘dan kalma kaya mezarlarının içinden görüyoruz Yalıkavak’ta son 30 yılda yaşanan değişimi. Sedef hastalıklarına derman endemik bitkiler var ayaklarımızın altında ve bahar aylarında minik oğlakların karın ağrılarını geçiren Keçi Gevişi otları…

Mücadele için söz veren sadece Halil Kaptan değil tabii ki. Küdür için emek veren birçok yoldaşı var şükür. Bunlardan en dikkat çekenlerden biri de yaşadığımız ülkede karşılaşmayı unuttuğumuz doğa dostu bir belediye başkanı: Ahmet Aras. Bodrum Belediye Başkanı adayı iken Küdür Alacain koyunda geçtiğimiz Mart ayında yaptığı bir konuşmada, buraya yapılmak istenen Beach Club için “gerekirse burada sabah akşam yatarım yine de bunlara burayı yaptırmam” diyordu. Verdiği sözü tutup tutmayacağını ise hala bekliyor Bodrumlular.

Bodrum Lokal Küdür bölümüne eşlik eden müzik Amazon yerlilerinin kutsal Ayauscha törenleri sırasında okuduğu bir ikaronun giriş bölümü. Bitkilerin, otların, ağaçların, kuşların, balıkların bu ormanların bilgelerine fısıldadıkları ezgilerden biri.

Küdür’de, Amazon ormanlarında, Sibirya’da, Sinop’ta, Kazdağları’nda yaşayan tüm canlıların sesi tek aslında. “Biz bu biricik havayı soluyoruz, yaşadığımız gezegen tek, toprak ananın ve denizlerin bize sunduğu nimetler ise sınırsız” diyorlar. Sadece Akdeniz fokları veya Halil Aktaş ve arkadaşları değil, onlar da Aylan Kurdi’nin yarım kalan rüyalarının bekçileri.

Bizi instagram @bodrumlokal den takip edebilir BodrumLokal youtube kanalımıza abone olarak yeni bölümlerimizden haberdar olabilirsiniz.

(Yeşil Gazete)