By 
Birleşmiş Milletler tarafından dün yayımlanan rapora göre; insan faaliyetleri ve davranışları dünya çapında zaten artan afetlerin sayısının daha da artmasına sebebiyet veriyor. İnsan faaliyetlerinin katkıda bulunduğu afetler milyonlarca hayatı tehlikeye atıyor.
Birleşmiş Milletler Afet Riskini Azaltma Ofisi (UNDRR) tarafından gelecek ay düzenlenecek olan riski azaltmak üzerine odaklanan Küresel Platform öncesinde yayınlanan Küresel Değerlendirme Raporu (GAR2022), son yirmi yılda her yıl 350 ila 500 orta ila büyük ölçekli afetin gerçekleştiğini ortaya koyuyor.
İlgili haber: IPCC 3’üncü Çalışma Grubu’nun raporu açıklandı: 1.5C sınırı için ‘fırsat penceresi’ kapanmak üzere
Günde birin üzerinde afet
Afet olaylarının sayısının 2030’a kadar yılda 560’a ulaşması bekleniyor. Söz konusu sayı günde 1,5 afete eşdeğer.
GAR2022, bu felaketleri, mevcut güvenlik açıklarını şiddetlendiren ve insanları tehlikeye atan politika, finans ve kalkınma kararlarına yol açan “iyimserlik, küçümseme ve yenilmezlik”e dayalı düşük bir risk algısına bağlıyor.
‘Kendi kendini yok etme sarmalı’
Raporu New York’taki BM merkezinde sunan Amina Mohammed, söz konusu riske ilişkin olarak dünyanın insanlığı kendi kendini yok etme sarmalına sokan yaşam alışkanlıkları ve yatırımlar gibi günlük faaliyetlere afet riskinin dahil edilmesi konusunda daha fazlasını yapmasının gerektiğini söyledi. Mohammed şöyle konuştu:
“Toplu gönül rahatlığımızı eyleme dönüştürmeliyiz. Herkes için her yerde Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri‘ni (SKH’ler) yerine getirmek için çalışırken önlenebilir afetlerin oranını birlikte yavaşlatabiliriz.”
İlgili haber: IPCC basın konferansında acil eylem vurgusu: Gelecek yıl değil bu yıl, yarın değil bugün
Genç bir çocuk, Somali’deki şiddetli kuraklık nedeniyle kurumuş bir nehirden toplayabildiği kadar su topluyor.
Afet kaynaklı insan ölümleri
‘Risk Altındaki Dünyamız: Dirençli Bir Gelecek için Yönetim Dönüşümü’ başlıklı raporda, 2015’te kabul edilen Sendai Afet Riski Azaltma Çerçevesi’nde belirtildiği gibi afet riskini azaltma stratejilerinin uygulanmasının, son on yılda hem afetlerden etkilenen hem de afetlerden ölen insan sayısını azalttığını tespit etti.
Bununla birlikte, afetlerin ölçeği ve yoğunluğu son beş yılda önceki beş yıla göre daha fazla insanın ölmesi veya etkilenmesiyle birlikte artıyor.
Güney Sudan’da çiftlik hayvanları da dahil olmak üzere tüm eşyalarını taşımak zorunda kalan aileler.
Etkiler gelişmişlik seviyesine göre değişiyor
Rapora göre afetler ülkeleri gelişmişliklerine göre farklı oranlarda etkiliyor. Buna göre gelişmekte olan ülkeler afetlerden orantısız şekilde etkilenenler arasında yer alıyor.
Gelişmiş ülkeler yılda GSYİH’nın ortalama yüzde birini kaybederken buna kıyasla gelişmiş ülkelerde bu oran yüzde 0.3’ten daha az.
En yüksek maliyet, her yıl GSYİH’nın ortalama yüzde 1,6’sını afetler nedeniyle kaybeden Asya-Pasifik bölgesi tarafından karşılanırken, gelişmekte olan ülkelerde en çok yoksullar zarar görüyor.
Kastamonu sel felaketinden, 2021.
Afetlerin uzun vadeli etkileri
Raporda söz konusu afetlerde destek olarak kullanılacak sigortaların ihtiyacı karşılamamasının da afetin uzun vadeli etkilerine katkıda bulunduğu belirtiliyor.
Çalışmaya göre; 1980’den bu yana, afetle ilgili kayıpların sadece yüzde 40’ının sigortalı olduğu, gelişmekte olan ülkelerdeki sigorta kapsamı oranlarının genellikle yüzde 10’un altında ve bazen sıfıra yakın olduğu belirtildi.
Raporda, 1980’den bu yana, afetle ilgili kayıpların sadece yüzde 40’ının sigortadan karşılandığı, gelişmekte olan ülkelerdeki sigorta kapsamı oranlarının genellikle yüzde 10’un altında ve bazen sıfıra yakın olduğu belirtildi.
Afet Riskini Azaltma Genel Sekreteri Özel Temsilcisi ve UNDRR Başkanı Mami Mizutori, “Afetler önlenebilir, ancak ancak ülkeler risklerini anlamak ve azaltmak için zaman ve kaynaklara yatırım yaparlarsa…” dedi.
Kastamonu sel, 2021.
Ulusal bütçe planlaması ve afet riskinin yönetimi
Öte yandan BM afet riski azaltma ofisi tarafından GAR2022’nin faaliyetlerine de ayrıca işaret edildi. Bu kapsamda iklim değişikliğinin etkisiyle doğru orantılı olarak artan aşırı iklim ve hava olaylarına ilişkin risk ve belirsizliğin göz önünde bulundurularak ulusal bütçe planlamalarında reformlar yapılmasının ve aynı zamanda riskin azaltılmasının teşvik edilmesi için yasal ve finansal sistemlerin yeniden yapılandırılması gibi konulara dikkat çekildi.
GAR2022, karmaşık riskleri anlamak ve azaltmak için gereken çeşitli uzmanlık alanlarının bir yansıması olarak dünyanın dört bir yanından bir grup uzman tarafından hazırlandı.
Son olarak Mizutori “İyi haber şu ki, insan kararları afet riskine en büyük katkıyı sağlıyor, bu nedenle insanlığa, özellikle de aramızdaki en savunmasız olanlara yönelik tehditleri önemli ölçüde azaltma gücüne sahibiz” dedi.
Comments