ManşetHafta SonuKöşe YazılarıKültür-SanatYazarlar

[Bir şarkının hikayesi] Smells Like Teen Spirit/ Nirvana

0

20.02.1967’de doğan söz ve müzik yazarı Kurt Cobain, X kuşağının sözcüsü ve alternatif rock müziği türünde en çok etki yapan müzisyen olarak gösterilir. Çok küçük yaştan itibaren Beatles’ın müziği ile büyüyen Cobain, John Lennon‘ı idolü olarak görmüş, Led Zeppelin, AC/DC ve Queen, Kiss gibi hard rock ve metal gruplarının müziklerinden de etkilenmiştir.

Kurt Cobain ve arkadaşlarının 1987 yılında Washington’da kurduğu Nirvana müzik grubu, sanatçının intihar ettiği 1994 yılına kadar üç albüm çıkarmış ve 75 milyon plak satarak tüm zamanların en çok satan grupları arasına girmiştir.

Grup, 1989 yılında çıkardıkları ilk albümlerinde, ağır tonlarda söylenen nakaratlar ve kıtalar arasında yavaştan hızlıya geçen dinamik kontrastlardan oluşan kendine özgü bir sound yakalamıştı.

Çıkardıkları ilk albüm onlara arzuladıkları çıkışı yaptırmadıysa da, alternatif rock’ın bir alt türü olarak Seattle’da ortaya çıkan Grunge müziğin önemli bir temsilcisi olmaları sıfatı ile, kent sahnelerinde popülariteleri yüksekti.

Grunge müzik gruplarının ilham kaynağı olacak, X kuşağını derinden etkileyecek ve Nirvana’nın dünyaca tanınan bir grup olmasını sağlayacak olan ikinci albümlerinin çıkış parçası “Smells Like Teen Spirit”‘in ilham kıvılcımı ise bir süpermarketin raflarında gizlenmişti.

Bir ergenin ruhu nasıl kokar?

1990 Ağustos’unda Kurt Cobain’in kız arkadaşı ve Bikini Kill grubunun kurucusu olan Tobi Vail, grup arkadaşı Kathleen Hanna ile bir süpermarkette alışverişe gitmişti. Rafta gördükleri “Teen Spirit” adlı deodorant onları oldukça güldürmüş ve aralarında şakalaşmışlardı.

Hanna, 2016 yılında Double J. dergisine o anı şöyle anlatmıştı:

İkimiz de gülüyorduk çünkü deodorantın markası çok komikti. Yani kim bir deodoranta “Teen Spirit (Genç Ruh) ”adını koyar ki ? Bir ergenin ruhunun kokusu neye benzeyebilir ki? Bir vestiyer gibi mi kokar? Terle dolu bir çömleğin kokusu gibi mi? Yoksa bir partide saçlarına kusmuk bulaşmış bir gencin kokusu mu?”

O gece Kurt’ün dairesine gitmişler ve oldukça içmişlerdi. Evin altını üstüne getirdikten sonra Hanna eline geçirdiği marker ile yatak odasının duvarına o sihirli sözcükleri yazacaktı: “Kurt, Teen Spirit gibi kokuyor”

Kurt Kobain ve Tobi Vail.

Kurt Cobain ve Tobi Vail aynı yılın sonuna doğru ayrıldılar. Cobain’in üzüntüsü ve hayal kırıklıkları yeni şarkısına esin kaynağı olacaktı. Şarkıda ”Aşırı sıkılmış ve kendinden emin” olarak tanımladığı kız, şüphesiz hala aklından çıkmamış olan eski sevgilisi Tobi idi. Fakat bu tanımlamanın dışında şarkı sözlerinde “Silahlarını doldur” ve “Bizi eğlendir” gibi sıra dışı cümleler de vardı.

1994 yılında Rolling Stone dergisine verdiği demeçte hayranı olduğu “Pixies” adlı grubun müziğinden çok etkilendiğini ve onlar gibi yumuşak ve sessiz başlayan ve gürültülü ve sert devam eden tarzda bir  bir şarkı yazmak istediğini söylemişti. O güne kadar yazdığı en iyi şarkıyı yazmak istiyordu.

Cobain şarkıyı bitirdiğinde adını “Anthem” koymak istemişti ama Tobi Vail buna karşı çıktı çünkü kendi gruplarının bu isimde bir şarkısı vardı.  Cobain’in aklına Hanna’nın yatak odasına yazdığı sözler geldi. Duvarındaki grafitinin gerçek manası hakkında aslında hiçbir fikri yoktu. Hanna ile daha önce gençlikle ilgili bir tartışma yaşamışlardı ve ironik olarak onun bu sözlerle kendisini ilham alınabilecek bir figür olarak tanımladığını zannetmişti: “Kurt gençliğin ruhu gibi kokuyor.”

Bu sözleri kendi deyimi ile “cool” bulan Kurt Cobain,  Hanna’yı arayarak altı ay önce duvarına yaptığı grafitiyi yeni şarkısının ismi olarak kullanmak istediğini söyledi.

Hello, hello, hello!

Come As you Are, Nirvana’nın Hikayesi”’nde Kurt Cobain olayı şöyle hatırlamıştı:

O cümleyi bir kompliman olarak aldım. Yaptığımız konuşma ile ilgili bir tepki verdiğini düşünmüştüm. Halbuki gerçekten deodorant gibi koktuğumu ima etmişti. Single çıktıktan ancak aylar sonra bu isimde bir deodorant olduğunu öğrendim.”

Smells Like Teen Spirit” Nirvana’nın ikinci stüdyo albümleri olan “Nevermind”’ı kaydetmek için Kaliforniya’ya gitmeden önce yazdıkları son şarkı idi. Kayda girmeden önce prodüktörleri Butch Vig’e bir demo kaseti gönderdiler. Butch kasedi alıp yeni şarkıyı dinlediğinde deforme bir kayıt ve cızırtılı bir gitar sesi duymuştu. Ama bu kaosun altında “ Hello, hello, hello” şeklinde tekrar eden nakarat ve şarkının akor yapısı onu heyecanlandırmıştı.

Teen Spirit’in daha fazla bir etki yaratabilmesi için Butch bir stüdyo hilesi kullanarak gitar ve vokali güçlendirmeye karar verdi. Bu şekilde şarkının yükseldiği noktada hoparlörden istediği sıçramayı yapabilecekti. Gitarı üst üste iki kere kaydetmek kolaydı ama vokali üstü üste kaydetmek aşırıya kaçan bir hile olacaktı. Bunun için Cobain’den vokali birkaç kere kaydetmesini istedi. Kurt Cobain ikinci ses kaydını birinci ile o kadar tutarlı yapmıştı ki, sonuç harika oldu.

 

Cobain, bu şarkıyı kendi jenerasyonunun ve kendisinin ilgisizliğinden ve omurgasızlığından iğrendiği için yazdığını söylemişti.

Şarkının bir jimnastik salonunda çekilen ve kaos ve isyanla biten bir lise partisi konseptine dayanan videosu, MTV video müzik ödülünü aldı ve 2000 yılında en çok seyredilen video olarak Guiness Rekorlar Kitabı’na girdi. Sözlerinin içinde “Teen Spirit “kelimesi hiç geçmemiş olsa da, şarkı hit olduğunda Teen Spirit deodorantlarının satışı patlama yapmıştı.

“Smells Like Teen Spirit” büyük bir hit olan ilk alternatif rock şarkısı, Nirvana da hızlıca klasik alternatif müziğin temsilcisi olmuştu. Grup,1994 yılında Kurt Cobain’in intiharından sonra dağıldı.

Tel Aviv’deki bir duvarda, “27 Club” graffitisi.

Cobain 1994 yılında intihar ettiğinde 27 yaşındaydı. Brian Jones, Jimi Hendrix, Janis Joplin ve Jim Morrison da, 1969 ile 1971 yılları arasında, 27 yaşında iken ölmüşlerdi ve Kurt Cobain’in de aynı yaştaki ölümünden sonra, bu yaşta ölen artist ve müzisyenlerle ilgili bir farkındalık oluştu.  Bundan 17 yıl sonra, Amy Winehouse da 27 yaşında trajik bir şekilde yaşamını yitirdi.  Talihsiz şarkıcı, ölümünden üç yıl önce ’27 Klubü’ne girmekten korktuğunu söylemişti.

Rolling Stone dergisi, 2021 yılında güncellenen “Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı” listesinde “Smells Like Teen Spirit”i beşinci sırada göstermiştir.

Kaynakça

  • Chick S., Nirvana:The Story Behind Smells Like Ten Spirit, September 10,2021
  • Ott.T, Kurt Cobain:The Inspiration and Meaning Behind Nirvana’s Hit Smells Like Teen Spirit, Nov.11.2019 Updated 15.dec.2020
  • Songfacts, Smells Like Teen Spirit
  • Wikipedia, Kurt Cobain, Nirvana, Smells Like Teen Spirit, 27 Club.,

More in Manşet

You may also like

Comments

Comments are closed.