Hafta SonuKöşe YazılarıKültür-SanatManşetYazarlar

[Bir şarkının hikayesi] Bohemian Rhapsody/ Queen

0

Bir şarkının başından sonuna  stil, ton ve tempo değişiklikleriyle bir bütün olarak yazılması ana akım rock ve pop müzik formatında nadir görülen bir formattır. 1970’li yıllarda Jethro Tull, Genesis, Emerson, Lake & Palmer gibi İngiliz gruplarının öncülüğünü yaptığı “Progresif Rock” müzik akımı ise parçaların içindeki dramatik zıtlıklarla ve kompozisyonun bir bölümünden diğerine, tempo ve ritmdeki değişimlerle karakterize ediliyordu. Led Zeppelin ve Beatles, şarkılarında senfonik öğeleri kullanmışlardı ama progresif rock gruplarının hiçbiri rock müziğe “mini bir opera” öğesi monte etme cüretini göstermemişti.

Queen’in bütün kuralları yıkan ve rock müzik tarihinde bir kilometre taşı niteliğindeki epik şarkısı “Bohemian Rhapsody” ise a capella bir giriş bölümü ile başlar ve bu etkileyici girişin ardından şarkı piyano ve gitar eşliğinde bir balada dönüşür. Brian May’in eşsiz rock gitar solosunu izleyen ve dinleyiciyi şaşırtan, oldukça cüretkar bir mini opera bölümünün ardından giderek hızlanan gösterişli bir hard rock sekansı; son olarak piyano eşliğindeki duygusal finalde Freddie Mercury‘nin “Hiç bir şeyin gerçekte önemli olmadığını” söylemesiyle sona erer.

‘Anne… az önce bir adamı öldürdüm’

Mercury’nin “Taklit  Opera” olarak tanımladığı bu progresif rock şahaserinin hikayesi, 60’lı yılların sonunda sanatçının Ealing Sanat Okulu’nda öğrenciyken kağıt parçalarına karaladığı birkaç fikir olarak başlamıştı.

Grubun gitaristi Brian May, 70’li  yılların başında Mercury’nin gruba şarkının ilk ipuçlarını verdiğini ve ilk mısradaki “Anne…az önce bir adamı öldürdüm” sözleri nedeni ile şarkıya “Cowboy şarkısı “adını verdiğini hatırlıyordu.

1975 yılında grup yeni albümleri için provalara başladığında Freddie Mercury, elinde üç farklı şarkı yapacak yeterli materyali olduğuna inandığını ama tüm bu söz ve müzikleri birleştirip uzun ve abartılı tek bir şarkı yapmayı planladığını söylediğinde, grup arkadaşları buna şüphe ile yaklaşmışlardı. Fakat kısa bir süre sonra Freddie’nin kafasında bütün şarkının çoktan tasarlanmış olduğunu göreceklerdi.

Opera bölümün kaydı için grup tam bir hafta çalışmıştı. 24 kanallı analog kayıt cihazında 180 vokal bölüm kaydedilmiş ve bunlar üst üste getirilerek  mükemmel sonuca ulaşılmıştı. Bu sofistike kayıt nedeni ile girişteki a capella bölüm ile opera bölümünün konserlerde canlı olarak söylenmesi  mümkün olamayacaktı.

 

“Bohemian Rhapsody”de Freddie Mercury’nin kullandığı sıra dışı, hayali ve yaratıcı dil ve şarkıya monte ettiği karakterler, onun bir “söz yazarı” olarak ne denli yetenekli olduğunun bir kanıtı gibiydi. Sanatçı şarkıda, bir dizi klasik ve tarihi karaktere de hayat vermişti. “Scaramouche”, Commedia dell’artede bir palyaçoydu. Figaro; Beaumarchais’nin “Seville Berberi” ve Mozart’ın “Figaro’nun Düğünü” adlı operalarındaki  karakterdi. Beelzebub, Yeni Ahit’teki “Şeytan ve İblislerin Prensi”nin arkaik adı idi ve Kuran’dan alıntı olan “Bismillah”, “Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla” manasına geliyordu.

Mercury’nin şarkıda, 16.yüzyıl astrologu ve modern bilimin babalarından Galileo’nun ismini defalarca kullanmasının nedeninin, astronomiye tutkulu bir ilgi duyan ve müzik kariyeri için 37 yıl ara verdiği doktorasını 2007 yılında vermeyi başaran grup arkadaşı Brian May’i onurlandırmak olduğunu tahmin etmek zor değildi.

Freddie Mercury şarkının sözlerinin ne manaya geldiğini hiç bir zaman açıklamak istemedi. Sanatçının biyografisini yazan Lesley Ann-Jones, Mercury ile söyleşi yapabilmiş olsa da bu konudaki sorularına hiçbir zaman net bir cevap alamamıştı. Aradığı cevabı kendisine, Queen’in “Barcelona” adlı şarksında Freddie Mercury ile beraber çalışan ve The Lion King ve Evita gibi ünlü filmlerin söz yazarı Sir Tim Rice vermişti. Rice’a göre “Bohemian Rhapsody”de Mercury’nin kendisini anlattığı çok açıktı. “Anne…az önce bir adamı öldürdüm”, “Kafasına silah dayadım ve şimdi öldü” sözleriyle olmaya çalıştığıerkeği” kafasında öldürüyor ve yeni Freddie olarak hayatına devam etmek istiyordu.

Ölen adamın yeniden doğuşu

Zerdüşt dinine bağlı, oldukça dindar bir ailede yetişen Freddie Mercury, toplum içinde gösterişli bir yaşam sürme özgürlüğüne sahip olmamıştı. Eşcinselliği kabul etmeyen dinleri nedeni ile ebeveynlerini  gücendirmiş olacaktı. Yedi yıl boyunca beraber yaşadığı sadık kız arkadaşı Mary Austin’e biseksüel olabileceğini itiraf ettiğinde, Mary ona “Hayır Freddie, sen biseksüel değil, eşcinselsin” demişti. Erkek kimliği artık ona dar geliyordu ve “Bohemian Rhapsody”de bir metafor olarak heteroseksüel imajını öldürüyor olabilirdi.

Plak şirketi altı dakika süren “Bohemian Rhapsody”yi önce single olarak çıkarmak istemedi. Parça çok uzundu ve DJ’lerin tamamını çalması mümkün olamayacaktı. Kısa bir versiyon çıkarılmasını da Freddie Mercury şiddetle reddediyordu. Sonunda grubun istediği oldu ve yardımlarına da Freddie’nin yakın arkadaşı olan Capital Radyo’nun DJ’i Kenny Everett yetişti. Hafta sonu boyunca şarkıyı  radyosunda 14 kere çalan DJ, şarkının hızla 1 numaraya yükselmesine destek olmuştu.

3.500 Pounda mal olan ve sadece üç saatte çekilen video, çok açılı çekimleri ve Mercury’nin en çok sevdiği Marlene Dietrich pozuyla harika bir pazarlama aracı olacak ve videonun başarısı müzik videosu endüstrisinin gelişiminin önünü açacaktı.

“Bohemian Rhapsody”, İngiltere’de dokuz hafta boyunca zirvede kaldı. 1991’de Mercury’nin ölümünden sonra tekrar 1’nci sıraya yükselen şarkı bu kez beş hafta boyunca zirvede kalarak Birleşik Krallık’ta tüm zamanların en çok satan üçüncü single’ı olacaktı.

“Bohemian Rhapsody” Ekim 1975 yılında yayınlandığında  ABBA’nın “Mamma Mia”sını zirveden indirerek ilk sıraya yükselmişti. ABBA’nın ünlü üyesi Bjorn Ulvaeus’un yorumu oldukça dikkat çekiciydi: “Bohemain Rhapsody’yi dinledikten sonra kıskançlıktan  yemyeşil oldum. Pop ve Rock müziği normal yolundan saptıran, saf orijinalite içeren bir parçaydı. ” 

Rolling Stone dergisi tarafından “Tüm Zamanların En İyi 500 Şarkısı” listesinde 17’nci sırada gösterilen “Bohemian Rhapsody”, Nirvana’nın “Smells Like Teen Spirit”ini de geride bırakarak, tüm platformlarda 20’nci yüzyılın en çok dinlenen şarkısı oldu. Şüphesiz bu başarıda, 2018 yılında vizyona giren ve dört Oscar ödülü alan “Bohemian Rhapsody” filminin, şarkıyı üçüncü kez listelerin üst sıralarına taşımasının  rolü büyüktü.

Kaynakça

  • Chilton M., ’Bohemian Rhapsody’: The Story Behind Queen’s Rule-Breaking Classic Song, 20.11.2021
  • Jones,L.A., ‘Bohemian Rhapsody Was Freddie Mercury’s Coming Out Song’, 09.04.2017
  • Duncan A., What does Bohemian Rhapsody mean and what is the story behind it?, 24.10.2018
  • Beviglia J., Revisiting the Meaning of “Bohemian Rhapsody”by Queen,American Songwriter, 2022
  • Songfacts, Bohemain Rhapsody
  • Wikipedia, Bohemain Rhapsody, Queen,

More in Hafta Sonu

You may also like

Comments

Comments are closed.