By 
Genellikle bir rock grubunda bir veya iki gitarist, bir baterist ,bir bas gitarist ve bir solist vardır. Bazılarında da klavye çalan bir grup üyesi bulunur. Ancak bunlara özgün bir enstrüman ilave edildiğinde, hele bir de bu enstrüman rock müzik kalıpları içerisinde kullanıldığında ortaya çok farklı tatların çıktığına şahit olabiliyoruz.
Jethro Tull’ı döneminin diğer rock gruplarından farklı kılan ve progresif rock müziğin kilometre taşlarından biri olmalarını sağlayan en önemli özelliklerinden biri, grubun kurucusu ve solisti Ian Anderson’un usta flüt yorumlarıyla, bu müzik türüne getirdiği farklı sound olmuştur.
Johann Sebastian Bach’ın 1700’lerin başında lavta için yazdığı ve gitaristler arasında tartışmasız en ünlü klasiklerden biri olan “Mi Minör Bourré”, yaklaşık üç yüz yıl sonra, 1969 yılında Jethro Tull tarafından yorumlanmıştı. Ian Anderson’u barok bir melodiyi jazz rock formatında yorumladığı ikonik flüt solosu, şarkının bulunduğu “Stand Up” albümünün İngiltere listelerinde 1 numaraya çıkmasında önemli bir rol oynamıştı.
‘En beyinsel müzik albümlerinden’
Jethro Tull’un dördüncü stüdyo albümü olan “Aqualung”, din ve Allah temasının işlendiği konsept bir albüm olarak kabul edilmişti ve bir yorumcuya göre “Milyonlarca Rock dinleyicisine ulaşan en beyinsel müzik albümlerinden biri” idi.
Jennie Franks’ın çektiği çektiği fotoğraflardan yapılan illüstrasyon.
1971 yılında Ian Anderson’un sanat okulunda okuyan eşi Jennie Franks bir proje için evsizlerin fotoğraflarını çekiyordu. Bazı evsizlerle sohbet etmiş ve onların üretken ve normal bir yaşam sürerken nasıl kısa bir sürede yemek artıkları ile beslenip parklarda yatmak zorunda kalacak bir duruma düşmelerini hayretle dinlemişti.
Jennie fotoğrafları eşi ile paylaşmış ve beraberce hayal ürünü bir evsizin hikayesini kaleme almışlardı. Sonradan Ian Anderson’la boşanmış olsa da Jennie Franks, sözlerine katkıda bulunduğu bu şarkının telif haklarından yararlanabilmişti.
Şarkı, Ian Anderson’un deyimi ile “dilencilik ve evsizlik gerçeği ile nasıl başa çıkıldığına dair suçluluk ve kafa karışıklığı ile ilgili” idi.
Jennie evsizlerin biriyle de arkadaş olmuştu ve projesi bittikten sonra fotoğraflarını kendisi ile de paylaşmayı teklif ettiğinde, evsiz kişi kendisine oldukça şüpheci yaklaşmıştı. Rock tarihinin en ikonik imajlarından biri olacak olan albüm kapağı, benzer şüpheci duruşu sergileyen bir evsizin resmedildiği bir illüstrasyon olmuştu.
Albümün kapağını resmetmek üzere Amerika’dan Londra’ya uçan ressam Burton Silverman, Island Stüdyoları’nda grubun provalarını dinledikten sonra şarkıda “Burnundan sümükler akan/Yağlı parmakları eski püskü giysilerine bulaşan” şeklinde tarif edilen evsizi Ian Anderson’a benzeyecek şekilde resmetmişti.
Ian Anderson’un hayal ettiği evsiz adamın solunum problemleri vardı ve ona “Aqualang” takma ismini verdi. O sırada TV’de seyrettiği “Sea Hunt” adlı programda su altında geçen birçok sahne vardı ve programın kahramanı “Aqualung” olarak adlandırılan bir solunum ekipmanı kullanıyordu. Su altındaki keşifleriyle ünlü Fransız bilim adamları Jacques Cousteau ve Emile Gagnan tarafından 1943’te keşfedilen ilk bağımsız sualtı solunum cihazı olan “Aqualung”, bugün scuba ekipmanı olarak bilinen bir regülatör ve sıkıştırılmış havanın bulunduğu tüpten oluşuyordu.
Alameti farika flüt bu kez yok
Fakat Ian Anderson’un gözden kaçırdığı bir şey vardı. Aqualung aynı zamanda scuba dalış sporları sektöründe bilinen bir markaydı ve “Aqualung Corporation of North America” sanatçıya markalarının izinsiz kullanımı nedeni ile dava açtı. Dava zaman içerisinde düşse de Ian Anderson’u oldukça endişelendirmişti.
Aqualung, Jethro Tull’un en meşhur parçası olmasına rağmen Ian Anderson “alametifarikası” olan flütünü bu şarkıda kullanmamıştı. Ayrıca parça single olarak da yayınlanmadı. Ian Anderson şarkının neden single’ının çıkarılmadığını açıklarken şarkının radyolarda çalınmak için çok uzun ve epizodik olduğunu söylemişti. Şarkı gürültülü bir gitar riffiyle başlıyor, daha sonrasında yumuşak ve akustik bölümlere geçiliyordu. Anderson, Led Zeppelin’i örnek göstermiş ve onların da single çıkarmadıklarının dikkatini çekmişti.
1971 yılında Aqualung’un ne single’ı yayınlanmış ne de şarkının bir video klibi vardı, ama kim demişti ki 50 yıl sonra bir şarkıya video klip yapılamasındı?
Aqualung’ın 50.yılının anısına Jethro Tull bir animasyon video yayınladı. Anderson videonun direktörü olarak İranlı yönetmen Sam Chegini ile anlaşmıştı.
Video, Aqualung albümünün ikonik kapağı, ünlü yaşlı adam illüstrasyonu ile başlıyordu. Ian Anderson, rotoskop animasyon efekti ile bir cameo görünümü şeklinde birçok sahnede karşımıza çıkıyordu.
20.yüzyılda başlayan ve Suriye’deki savaş sonrasında en tepe noktasına ulaşan mülteci krizine çok sarsıcı görüntülerle değiniliyordu. Hepimizin hafızalarında çok acı bir görüntü olarak yer eden, Aylan Kurdi’nin Bodrum sahillerinde kıyıya vuran cansız bedeni, Ege ve Akdeniz sularında hayatlarını kaybeden talihsiz insanlar ve kamplarda kendilerine ve ailelerine yeni bir gelecek için umutla yaşama tutunan mülteciler, birbirinden çarpıcı çizgilerle izleyicinin kalbine saplanıyordu.
Şarkıda “Parklarda oturup küçük kızları kötü niyetle izleyen” yaşlı bir dilenci olarak tanımlanan Aqualung karakteri bile, videoda Akbaba’ya dönüşen ve tüm bu dramın sorumlusu olarak gösterilen politikacı karakterinden masum gözüküyordu.
Videonun sonunda suların altına gömülen tüm karakterler sanki “İnsanlığın Dibe Vuruşu”nun metaforu idi.
“Aqualung” albümü metal ve hard rock müziğe de çok etkisi olan albümlerden biri oldu. 19 yıllık aradan sonra Jethro Tull 2022 yılında yeni bir stüdyo albüm çıkardı. Albüme adını veren “The Zealot Gene”in animasyon klipinde gene İranlı yönetmen Sam Chegini’nin imzası vardı.
Kaynakça
- rockpasta.com, The Story Behind “Aqualung”by Jethro Tull,
- Polcaro R., Jethro Tull’s Ian Anderson explains the meaning of “Aqualung”, 14.11.2021,
- Sokol T., Aqualung at 50:Jethro Tull’s Half Concept Album Hits Half a Century, 18.03.2021
- Blistein J., Jethro Tull Release New Animated Music Video for “Aqualung”, 01.04.2021,
- Songfacts, Aqualung by Jethro Tull.
Comments