Avrupa’yı canlandıracak Doğa Restorasyon Yasası onaylandı

Avrupa Birliği (AB), dün (17 Haziran) gerçekleştirilen bir oylamada biyolojik çeşitliliği yeniden canlandırabilecek Doğa Restorasyon Yasası‘nı onayladı.

AB Biyoçeşitlilik Stratejisi kapsamında düzenlenen Doğa Restorasyon Yasası’nın kıta genelinde bozulmuş ekosistemlerin onarılması, biyolojik çeşitliliğin canlandırılması ve Paris Anlaşması kapsamında taahhüt edilen küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlandırma hedefini desteklemesi bekleniyor.

‘En kapsamlı restorasyon yasası’

Avrupa Komisyonu, özellikle karbon yakalama ve depolama potansiyeli en yüksek ekosistemlerin onarılması ve afet risklerinin önlenmesi için hazırlanan yasayı kıta genelindeki en kapsamlı yasa olarak sunuyor.

Avrupa Komisyonu’nun çevre bakanı Alain Maron, yasanın onaylanması üzerine “AB Konseyi, Avrupa’nın doğasını yeniden canlandırarak biyolojik çeşitliliği ve Avrupa vatandaşlarının yaşam ortamını korumayı seçiyor” dedi.

EuroNews kaynaklarının aktardığına göre çevre örgütü yasanın onaylanmasını kutlarken küresel çevre kuruluşu Nature Conservancy (Doğa Koruma)’den Noor Yafai, “uluslararası iklim ve biyolojik çeşitlilik hedeflerini uygulama çabaları için hayati bir destek” olarak değerlendirdiği yasanın hem kamu yatırımlarının hem de özel yatırımların önünü açacağını söyledi.

‣ Tarihi öneme sahip Doğa Restorasyon Yasası, Avrupa Parlamentosu’nda kabul edildi

EPP ve muhafazakarlar itiraz etmişti

Doğa Restorasyon Yasası, ilk olarak 22 Haziran 2022’de önerildi. 2022 yılının sonunda Kanada-Montreal’de düzenlenen Birleşmiş Milletler Biyoçeşitlilik Konferansı‘nda (COP15) 2030 yılına kadar dünyanın bozulmuş ekosistemlerinin yüzde 30’unun onarılması taahhüt edilmesiyle yasa tasarısı büyük bir ivme kazandı.

Ancak Avrupa Halk Partisi (EPP) ve parlamentonun diğer muhafazakar partileri yasanın çiftçilerin geçim kaynaklarını tehdit edeceğini, gıda üretimini azaltacağını ve gıda fiyatlarını artıracağını öne sürerek yasa önerisini durdurdu. Bazı muhafazakar temsilcilerin yasa lehine oy kullanmasıyla 2023 Kasım’ında geçici bir anlaşmaya varıldı.

Son dönemlerde Avrupa’da çıkan çiftçi protestolarında gıda üretiminin zarar göreceği gerekçesiyle restorasyon yasasına karşı çıkıldı. Yeşil geçişe desteğin eksik olduğunu söyleyen çiftçiler, çevresel düzenlemelerin maliyetleri artırırken çevreyi korumanın ve gıda üretimini artırmanın çelişkili olduğuna dikkat çekti.

‣ ‘Doğa Restorasyonu Yasası’ AP’deki sağcı vekillerin engeline takıldı
‣ Avrupa Komisyonu, Doğa Restorasyon Yasası’nı bilinmeyen bir tarihe erteledi

Avusturya’dan karar değişikliği

Dünkü oylamada Avusturya temsilcisinin ülkesindeki muhafazakar koalisyonun kararına aykırı bir şekilde yasayı desteklemesiyle restorasyon yasası onaylandı.

Avusturya iklim bakanı Leonore Gewessler, kararıyla ilgili “Bu konuda Avusturya’da muhalefetle karşılaşacağımı biliyorum ama bu yasayı çıkarma zamanının geldiğine inanıyorum. Bu yasa iklim değişikliği ile mücadelede kilit öneme sahip” şeklinde açıklama yaptı. Avusturya federal şansölyesi Karl Nehammer ise bakanın kararının meşru olmadığını ve restorasyon yasası için onay vermediğini söyledi.

Finlandiya, İtalya, Hollanda, Polonya ve İsveç yasanın aleyhine oy kullanırken Belçika çekimser kaldı.

2050 yılına kadar tüm ekosistemler onarılacak

AB genelinde arazilerin yüzde 81’i bozulmuş durumda. Restorasyon yasası, AB’nin bozulmuş kara ve deniz ekosistemlerinin en az yüzde 20’sini 2030 yılına kadar onarmayı hedefliyor. 2050 yılına kadar ise tüm bozulmuş ekosistemler yenilenecek. 

• Habitat restorasyonu kapsamında biyolojik çeşitliliği artırmak, habitatları geliştirmek ve türleri geri getirmek için sulak alanlar, ormanlar ve çayırlar işlevsel hale getirilecek
• Orman restorasyonları ile orman bağlantıları, yaygın orman kuşu türleri ve organik karbon stokları artırılacak
• Tozlaştırıcı böceklerin azalışına karşı önlemler alınacak
• Kentsel ekosistemlerdeki yeşil alan kayıpları 2030 yılına kadar sıfırlanacak, 2050 yılına kadar ise artırılacak
• Tarımsal arazilerde organik karbon artırılacak ve verimsiz arazilerin restorasyonu sağlanacak
• Yunuslar, köpek balıkları ve deniz kuşları gibi deniz türlerinin habitatları onarılacak
• 2030 yılına kadar en az 25 bin kilometre nehrin serbest akışı sağlanacak

Yasanın onaylanmasıyla birlikte 2030 yılına kadar üye devletlerin bozulmuş arazilerinin yüzde 30’unu onarması gerekiyor. Bu oran 2040 yılına kadar yüzde 60’a, 2050 yılına kadar ise yüzde 90’a çıkacak. Komisyon, 2033 yılında yasanın etkisi üzerine bir değerlendirme yapacak.