By John Abraham tarafından the Guardian‘da yayınlanan haberi Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Ezgi İnanç‘ın çevirisiyle sunuyoruz.
***
Tropik atmosferdeki sıcaklık, yeryüzündeki sıcaklığa oranla %80 daha hızlı artıyor.
Tropikal bölge üzerindeki atmosferde sıcak noktanın tespit edildiği White Beach, Filipinler. Fotoğraf: Alamy.h
Steven Sherwood ve Nidi Nashant tarafından Environmental Research Letters’da yayınlanan yeni bir araştırma, Dünya’nın ısınma hızı hakkında pek çok soruyu yanıtlıyor. Atmosferin ısındığı bir kez daha kanıtlanmış görünüyor. Araştırma aynı zamanda atmosferin farklı yerlerindeki ısı değişimleri konusundaki tartışmalara da çözüm getiriyor.
“Dünya ısınıyor” dendiğinde akla gelen ilk soru: Dünya’nın hangi bölgeleri ne zamandır ısınıyor? Dünya, okyanusları, atmosferi, kara ve buzulları kapsayan oldukça geniş bir iklim sistemine sahip.
Bilim insanları, “küresel ısınma” ifadesini okyanuslarda biriken enerjinin artışından veya yeryüzüne yakın atmosferdeki sıcaklık artışından bahsederken kullanıyorlar. Her iki ölçüye göre de iklim değişikliği geçtiğimiz 40 yılda sıcaklığın gittikçe artmasına sebep oldu. Peki, iklim sisteminin diğer bölümlerinde başka neler meydana geliyor?
İlki, hava olaylarının gerçekleştiği atmosferin en alt katmanı olan troposfer. Troposferdeki ısı uydularla, balonlarla veya başka cihazlarla ölçülebilir. Daha önce uydular ve balonlar herhangi bir ısınma veya soğuma tespit etmemişti. Ancak yanılmış olacaklar ki şu anda en çok kuşku duyanlar bile troposferin ısındığını kabul ediyorlar. Yine de ısınma hızı hakkında tam olarak doğru bir tahmin elde etmek zor. Kullanılan cihazların değişmesi, hatalı ölçekler ya da kısa süreli dalgalanmalar “gerçek” ısının tespit edilmesini zorlaştırabilir.
İşte araştırma burada devreye giriyor. Yetkililer doğal değişikliklere ve ısı ölçümlerine açıklık getirecek bir yöntem geliştirdiler ve üç farklı sonuca vardılar.
Bunlardan ilki, tropikal bölgelerdeki atmosfer ısınmasının 1950lerden beri çok da fazla değişiklik göstermemiş olması. Sıcaklık düzenli ve nem oranına uygun olarak arttı. Bu sonuç iklim modelleriyle örtüşürken, iklim değişiminde bir yavaşlamanın da söz konusu olmadığını gösteriyor.
İkincisi, ısınan tropikal bölgelerin yüksekliği modellerin tahmininden daha düşük. Son olarak, stratosferde gözlemlenen soğumada bir değişim söz konusu.
Bütün bu sonuçlar gösteriyor ki yıllar önce bilim insanlarının öngördüğü gibi troposferdeki ısınma devam ediyor.
Bu “sıcak nokta” küresel ısınmanın ilerlediğini gösterirken troposferin yeryüzünden daha hızlı ısınacağına da işaret ediyor. Sıcak noktayı tespit etmek oldukça zor, hem troposfer hem de yeryüzü için yüksek donanımlı ölçüm cihazları gerekiyor. Daha önce yapılan ve sıcak noktaları tespit edememiş olan araştırmalar sık sık iklim karşıtları tarafından akla simülasyon modellerini ve hatta atmosfer hakkındaki temel bilgilerimizi sorgulatacak sorular getirmek için kullanılıyordu.
Ancak bu yeni araştırma açıkça bir sıcak noktanın varlığına işaret ediyor. Troposfer, yeryüzünden %80 daha hızlı ısınıyor. Bu bulgu, %64 fark tespit eden iklim modelleriyle de örtüşüyor.
Modeller ileride meydana gelecek değişiklikleri tahmin etmede kullanılabilirler. Ölçüm yapıldıktan sonra modellerle karşılaştırma yapılabilir. Sonuçlar uyuşmazsa, bu ölçümlerden ya da modellerden birinin veya her ikisinin birden yanlış olduğu anlamına gelir. Ancak sıklıkla modelin verdiği sonuç doğru kabul edilmektedir.
Haberin İngilizce Orjinali
Haber: John Abraham
Yeşil Gazete için çeviren: Ezgi İnanç
(Yeşil Gazete, the Guardian)
Comments