By 
Bilim insanları, küresel ısınmayı kısıtlamaya yönelik mevcut politikaların yetersizliği nedeniyle yüzyılın sonunda tüm insanlığın beşte birinden fazlasının hayati tehlike arz eden aşırı sıcaklıklara maruz kalmış olacağını ortaya koyuyor.
Nature Sustainability’de yayımlanan çalışmaya göre, Dünya’nın yüzey sıcaklığı, 2100 yılına kadar sanayileşme öncesi sıcaklıkların 2,7 derece üzerine çıkarak, küresel nüfusun yüzde 22’sine denk gelen iki milyardan fazla insanı uygun iklim bölgelerinin dışına itme yolunda ilerliyor.
Bu senaryoda ölümcül sıcaklıklarla karşı karşıya kalacak ülkelerin arasında, Hindistan (600 milyon), Nijerya (300 milyon), Endonezya (100 milyon), Filipinler (80 milyon) ve Pakistan (80 milyon) gibi kalabalık nüfusa sahip ülkeler yer alıyor.
Araştırmanın baş yazarı ve Exeter Üniversitesi Küresel Sistemler Enstitüsü Direktörü Tim Lenton, “Gezegen yüzeyindeki yaşanabilirliği ciddi oranda yeniden şekillendirecek bir durum bu, ve insanların yaşam alanlarının büyük ölçekte yeniden düzenlenmesine sebep olabilir” diyor.
‘Her 0,1 derecelik ısınma ile 140 milyon insan tehlikeye atılıyor’
Bulgulara göre, küresel ısınmayı Paris İklim Anlaşması’nda belirlenen 1,5 derece hedefiyle sınırlandırılmasıyla, günümüzden 60-70 yıl sonra risk grubundaki insan sayısı 500 milyonun altına çekebilir. Bu sayı, gezegenimizde yaşayacağı öngörülen 9,5 milyar insanın yaklaşık yüzde beşine tekabül ediyor.
Bugüne dek 1,2°C’nin biraz altında kaydedilen ısınma, halihazırda sıcak dalgalarının, kuraklıkların ve orman yangınlarının yoğunluğunu ve süresini artırarak, bunları fosil yakıtların ve ormanların yanmasıyla ortaya çıkan karbon kirliliğinin olmadığı bir senaryoda yaşanabileceklerin ötesine taşıdı.
Lenton, araştırmanın bulgularını değerlendirerek şunları söylüyor:
Küresel ısınmanın maliyeti genellikle finansal açıdan ifade edilir, fakat bizim çalışmamız iklimle ilgili bu acil durumun altından kalkılamaması durumunda insanlar üzerinde yaratacağı muazzam etkiyi ön plana çıkarıyor. Mevcut sıcaklıkların üzerine eklenen her 0,1 derecelik ısınma ile yaklaşık 140 milyon insan daha tehlikeli sıcaklıklara maruz kalmış olacak.
‣ Araştırma: Hayal dahi edemeyeceğimiz sıcak dalgalarına karşı hazırlık yapmalıyız
‣ ‘Aşırı sıcak ve kuraklığın bileşik etkisi dünya nüfusunun yüzde 90’ını vuracak’
‘Günümüzde beş kat fazla insan risk altında’
Yeni bulgularda kullanılan “tehlikeli sıcaklık” eşiği, 29 derecelik bir yıllık ortalama sıcaklık.
Tarih boyunca, ılıman iklim bölgelerindeki yıllık ortalama sıcaklığı 13 derece ve kısmen de daha tropikal iklim bölgelerindeki 27 derece olan bölgeler, insan topluluklarının en yoğun olarak yaşadığı bölgeler oldu.
Küresel ısınma sıcaklığı her yerde yükseltiyor fakat hali hazırda 29 derece sınırına yakın sıcaklıklara sahip bölgelerde ölümcül sıcaklıkları yaşama riski bariz biçimde daha yüksek.
Araştırmalara göre bu sıcaklık eşiğinde veya eşiğin üstündeki uzun süreli sıcakların, ölüm oranlarının artması, iş gücü verimimin düşmesi ve hasatların azalmasına ek olarak çatışmaların ve bulaşıcı hastalıkların artmasıyla büyük oranda ilintili.
Yalnızca 40 yıl kadar önce, dünya çapında sadece 12 milyon insan bu tür aşırılıklara maruz kalıyordu. Bu sayı günümüzde beş katına çıkmış durumda, ve araştırmaya göre önümüzdeki on yıllarda artmaya devam edecek.
Fotoğraf: ABD Tarım Bakanlığı
‘En az emisyon salanlar, en büyük risk altında’
İnsan nüfusunun en hızla hızla arttığı ekvator ülkelerinde bu risk daha belirgin: Tropik iklimler, yüksek nem oranının, vücudun terleyerek kendisini soğutmasına engel olduğu nispeten düşük sıcaklıklarda dahi ölümcül olabiliyor.
Nemli aşırı sıcakların oranının 1979’dan bu yana iki kat arttığı görülüyor. Araştırmacılar, aşırı sıcağa karşı en savunmasız insanların, kişi başı karbon ayak izi en düşük olan fakir ülkelerde yaşadıklarını belirtiyor.
Dünya Bankası verilerine göre, kişi başı yıllık karbondioksit salımı Hindistan’da 2 ton ve Nijerya‘da yarım ton iken, bu sayılar Avrupa Birliği‘nde 7 tona yakın ve ABD‘de 15 ton olarak seyrediyor.
‣ Aşırı sıcaklar iklim kriziyle mi ilgili?
‣ Aşırı sıcak dalgaları, hava kirliliğiyle birleştiğinde ölüm riski önemli ölçüde artıyor
‘4 derecelik ısınmaya hazırlıklı olunmalı’
Hükümetler ve şirketler emisyon azaltımına yönelik sözlerini henüz tutmamış da olsa, küresel sıcaklık artışını 2 derecede ve belki 2 derecenin de altında tutarak yüzlerce milyon insanın felaket niteliğindeki sıcaklıklardan korunmaları sağlanabilir.
Öte yandan araştırmacılar, mevcut politikalar nedeniyle sıcaklık artışının 2,7 derecenin de üzerine çıkılabilecek senaryoların da yok sayılmaması gerektiği yönünde uyarıyor.
Bilim insanları, geçmişten günümüze yapılan emisyonların permafrostta donuk halde olan yüksek orandaki metan gazı gibi doğal karbon rezervlerini tetiklemesi veya atmosferi beklenenin üzerinde ısıtması durumunda, sıcaklıkların 19’uncu yüzyılın ortasındaki seviyelerin yaklaşık dört derece üstüne çıkabileceğini uyarılarına ekliyor.
Comments