Curiocity Araştırma Şirketi Covid 19 salgınının Türkiye genelinde insanların fikir ve davranışlarını nasıl etkilediğini araştıran, “Türkiye’nin COVID-19 ile Sınavı Araştırması” adlı bir anket yaptı.
İlk ayağı 22 Mart 2020’de yapılan, ikincisi ise nisan başında tamamlanan ankete göre her on kişiden dokuzu, virüsün yayılma hızının kesilmesi için sokağa çıkma yasağının getirilmesini istiyor.
Diyalog Araştırma ile birlikte yürütülen çalışmada, 3-5 Nisan tarihlerinde 81 ilden 15 yaş ve üzeri 4140 kişi ile mobil anket yapıldı. Sonuçlar on kişiden dokuzunun virüsün yayılmasını önlemek için sokağa çıkma yasağının olması gerektiği görüşünü benimsediğini ortaya koydu.
En çok market ve eczaneye gidiliyor
Soruları yanıtlayan her üç kişiden biri, son bir haftada en az bir kez evden dışarı çıktığını söyledi. Katılımcıların yüzde 34’ü son bir hafta içerisinde evden hiç çıkmadığını belirtirken, yüzde 66’lık çoğunluk en az bir kez veya daha fazla dışarı çıktığını söyledi.
Kadınlar arasında son bir haftada evden çıkmama oranı yüzde 44’ü buluyor, ancak erkekler arasında dışarı çıkanların oranı yüzde 77. Burada çalışmak zorunda olanlar arasında erkeklerin sayıca çok olması sonuçları belirliyor.
Evden çıkmış olan 2724 kişinin dışarı çıkma nedenleri ise şu şekilde:
Market, eczane alışverişi: Yüzde 64
İş: Yüzde 39 (Bu oran erkekler için yüzde 53’ken kadınlarda yüzde 22’de kalıyor)
Ekmek, gazete almak: Yüzde 25
Banka, fatura işleri: Yüzde 16
Hava almak: Yüzde dokuz
Yürüyüş, spor: Yüzde dört
Ayrıca araştırmaya göre seyahat planı yapanların sayısı, çalışmanın ilk kısmının yapıldığı mart ayından ikinci kısmın yapıldığı nisan ayına kadar yüzde bir gerileyerek yüzde beşe düştü.
Dışarıya çıkanların yüzde 70’i en sık kolonya ve dezenfektan ile korunduğunu belirtti. Bununla birlikte virüsten korunmak için en az bir yönteme başvuranların oranı yüzde 87.
Yüzde 50 aynı maskeyi tekrar kullanıyor
Araştırma nisanın ilk haftasında dışarıya çıkan her iki kişiden birinin maske kullandığını ortaya koydu.
Maskenin nasıl kullanıldığı sorulduğunda ise yüzde 51 maskeyi eve dönene kadar hiç çıkartmadığını belirtirken yüzde 49 maskeyi zaman zaman çıkardığını söylüyor. Aynı maskeyi tekrar takanların ve yenisi ile değiştirenlerin oranı ise yarı yarıya.
Eldiveni kadınlar kullanıyor
Eldiven kullananların oranı ise yüzde 37. Eldiven kullanımı kadınlar arasında 42’ye, 55 yaş ve üzerinde ise yüzde 45’e yükseliyor. Dikkatli kullanılması ve çıkarılması konusunda uzmanların uyarıda bulunduğu eldiveni nasıl kullandıkları sorulduğunda, eldiven kullananların yüzde 58’i insan trafiğinin yoğun olduğu market, ulaşım gibi alanlardan sonra eldiveni değiştirdiklerini belirtiyor. Yüzde 42 ise taktığı eldiveni eve dönene kadar çıkarmadığını söylüyor.
Sokağa çıkma yasağı gerekli
Katılımcıların yüzde 90’ı ise, virüsün yayılmaması için sokağa çıkma yasağını gerekli görüyor. Yüzde 66, yasağın ülkenin tamamında uygulanması gerektiğini düşünürken, yüzde 14 ise büyük ölçekte bölgesel kısıtlamayı uygun buluyor.
Ülkenin tamamında sokağa çıkmanın yasak olmasını dileyenler kadınlarda yüzde 70’e ve 15-34 yaşları arasında yüzde 72’ye çıkıyor.
Katılımcıların üçte ikisi, evinde bulunan yiyecek, içecek ve temel ihtiyaç malzemesinin en fazla 1 hafta yeteceğini belirtiyor. Geri kalanların yüzde 14’ü, stoklarının 1-2 günlük, yüzde 16’sı 3-4 günlük olduğunu söylüyor. Evdeki ürünlerle 5-7 gün idare edebileceklerini söyleyenlerin oranı ise yüzde 36.
Stoğun ne kadar süre yeteceğine verilen cevaplar sosyo-ekonomik sınıflarlara göre değişiyor: En düşük sosyo-ekonomik sınıfın yüzde 26’sı 1-2 günlük tedariği olduğunu belirtirken, en üst sosyo-ekonomik sınıfta 15 günden daha uzun bir süreye hazırlıklı olma oranı yüzde 40’ı buluyor.
