Haziran 2023’te bölgedeki işletme tarafından “Kıyı Kanunu”na rağmen kıyı yapısını değiştirecek müdahale ile açılışı yapılan çelik ve betondan devasa iskele, kıyı alanında habitat tahribatına neden olmuştu.
İskele için halk ve Sualtı Araştırmaları Derneği/Akdeniz Foku Araştırma Grubu (SAD-AFAG) ve Karaburun Yerel Fok Komitesi, yetkililerle bir yıldan uzun süredir görüşüyordu.
SAD-AFAG’tan konuya ilişkin yapılan açıklamada Mordoğan Ayıbalığı’nın, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından tescil edildiği üzere dünya çapında nesli tehlike altında olan Akdeniz foklarının ülkemizdeki nadir yavrulama ve yaşam alanları arasında bulunduğuna dikkat çekti.
Akdeniz foklarının yaşam alanları ile birlikte korunması Türkiye’nin hem ulusal mevzuatı (Kıyı Kanunu, Çevre Kanunu, Hayvanları Koruma Kanunu) hem de taraf olunan uluslararası sözleşmelerle (Ramsar, Bern, Barcelona ve Biyoçeşitlilik Sözleşmeleri) taahhüt altında tutuluyor.
Ayıbalığı Mevkii’ndeki mağara, Akdeniz fokunun son sığınaklarından biri olarak biliniyor. Bu mağara ve çevresindeki karasal ve denizel alanın özellikle korunması gerektiği belirtiliyor.
Akdeniz foklarının yaşam alanına inşa edilen kaçak iskele sökülüyorFokların yaşam alanına inşa edilen kaçak iskele yıkılamadıAkdeniz foklarına iyi haber: Mordoğan’daki kaçak iskele yıkılıyorİzmirli meslek odalarından Akdeniz foklarını korumaya yönelik çağrı: Karaburun’dan elinizi çekin
Bakanlığa çağrı
“Mağara önü, üstü ve çevre alanı titizlikle korunmalıdır” denilen SAD-AFAG açıklamasında ayrıca şunlar aktarılıyor:
“Ayıbalığı mağaralarının (ana mağaralar ile diğer kovuklar ve çatlaklar sistemi), ilgili su ürünleri tebliği gerekleri yerine getirilerek insan baskısından (yüzerek veya kanoyla fok mağaralarına girmek, turistik dalışlar yapmak, teknelerle önünde demir atmak, girmek, bekleme yapmak vs.) uzak tutulması gerekiyor.
Ayrıca ülkemizin de taraf olduğu Bern Sözleşmesi’ne göre nesli azalan canlılar habitatları ile birlikte kesin korunması gerekiyor. Ayıbalığı kayalıkları mevkiinde bulunan üreme mağarasının karasal alanındaki arazi kullanımında da mülkiyet-kullanım çelişkileri mevcut.
Bölgedeki işletmelerin Ayıbalığı kayalıkları kıyı alanının karasal alanına ilişkin yeni genişleme alanları oluşturma eğiliminde olma ihtimalini de hatırlatarak, Mordoğan İlave Uygulama İmar Planı Plan Hükümleri Revizyonunda özellikle Ayıbalığı koyu kıyılarına ve karasal bölgesine ilişkin yapılaşma kararları ve turizm faaliyetlerine kullanımı kısıtlayıcı özel kararlar getirilmesi gerektiği düşünülüyor.
Akdeniz Foku üreme mağaraları ve çevresindeki yapılaşmanın kontrol altına alınması amacıyla Mordoğan Ayıbalığı Koyu çevresine bir koruma statüsü gerekmektedir. Karaburun Yerel Fok Komitesi’nin bu konuda ilgili birimlere sunulmuş bir öneri koruma planı bulunuyor.
Kıyı alanlarında benzer kaçak yapılaşmaların tekrar yaşanmaması adına, SAD-AFAG ve Karaburun Yerel Fok Komitesi olarak T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıkları Koruma Genel Müdürlüğü’nden Karaburun-Ildır Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi Yönetim Planları sürecinde Mordoğan Ayıbalığı Mağarası denizel ve karasal alanını ‘Kesin Korunacak Hassas Alan‘ olarak ilan etmesini bekliyor ve Mordoğan Ayıbalığı kayalık kıyıları ve çevresini içerecek şekilde Ardıç Burnu ve Ziraat Kampı arasında denizel/kıyısal ve karasal alanın titizlikle korunması adına tüm ilgili ve yetkili kurumları göreve çağırıyoruz.”
