Brezilya‘dan söküm için Türkiye‘ye gelen NAe Sao Paulo gemisine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca verilen onaya tepkiler sürüyor. DGD-Sen asbestli gemi sökümün çevreye ve insana zararları nedeniyle hemen yasaklanmasını talep ederken Bakanlık ‘risk yok’ açıklaması yaptı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ise “Kararın iptali için gereken hukuki mücadeleyi sonuna kadar sürdüreceğimizden kimse kuşku duymasın” dedi. CHP’li Ali Öztunç ise “Türkiye dünyanın çöplüğü değildir” diyerek tepki gösterdi.
Yeşiller Partisi’nden de Bakanlığın onayına tepkiler geldi. Yeşiller Partisi Eş Sözcüsü Özlem Teke Taşdemir “Asbest, nükleer bulaş ve sayısız kirletici içeren Sao Paulo Gemisinin sökümü ancak hukuk, doğa ve insan haklarının yok sayıldığı bir ülkede yapılabilirdi. Çin’in almadığı plastik atıklar, Hindistan’ın geri çevirdiği asbestli gemiler… Bu ekonomik modele mahkum değiliz” ifadeleriyle karara tepki gösterdi.
Aliağa 40 yıldır tüm dünyanın en zehirli atıklarının toplandığı çöp deposu haline geldi.
Havamız suyumuz ve toprağımız hayat değil ölüm saçıyor.
Ne Sao Paulo gemisini ne de başka zehirli bir gemiyi istemiyoruz #AliağaDünyanınÇöplüğüDeğildir pic.twitter.com/RkHqvvRyon— ALÇEP (Aliağa Çevre Platformu) (@AlcepCevre) May 7, 2021
Gemi geçen sene açık artırmayla alınmıştı
Brezilya Donanması’na ait ‘NAe São Paulo’ isimli uçak gemisinin gövdesi, geçen sene açık artırmayla Türkiye’deki gemi söküm tersanesi SÖK Denizcilik ve Tic. A.Ş.‘yi temsilen Rio de Janeiro şirketi Cormack Maritima tarafından satın alınmıştı.
Depo, Liman, Tersane ve Deniz işçileri Sendikası (DGD-SEN) tarafından konuya ilişkin yapılan açıklamada “Gemi sökümde derhal işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri uygulansın! Gerekli denetimlere tabi tutulmayan ve usule uygu işlem görmeyen NAe Sao Paulo başta olmak üzere asbest ve diğer tehlikeli maddeleri içeren tüm gemilerin söküm işlemi hemen yasaklansın!” denildi.
Ege’de asbest tehdidi: Yönetim, asbestin varlığını bilerek gizledi
Bakanlığa göre ‘risk yok’
NTV’nin aktardığına göre Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından Türkiye’ye gelen gemiyle ilgili “Riskli bir durum yok” açıklaması yapıldı.
Buna göre; kamuoyunda oluşan kaygı nedeniyle gemi üzerinde uzmanların bir kez daha kontrol yaptığını bildiren yetkililer; gemide tehlikeli, riskli herhangi bir durum tespit edilmediğini kaydetti.
Soyer’den asbest onayına tepki: Mücadeleyi sonuna kadar sürdüreceğiz
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer de dün sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın üzerinde 600 ton asbest bulunan Brezilya gemisine Aliağa’da sökümü için şartlı izin verdiğini öğrendim. Kararın iptali için gereken hukuki mücadeleyi sonuna kadar sürdüreceğimizden kimse kuşkusu duymasın” dedi.
600 ton asbest barındıran uçak gemisi Aliağa’da sökülecek
Kıymetli İzmirliler,
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın üzerinde 600 ton asbest bulunan Brezilya gemisine Aliağa'da sökümü için şartlı izin verdiğini öğrendim.
Kararın iptali için gereken hukuki mücadeleyi sonuna kadar sürdüreceğimizden kimse kuşkusu duymasın. pic.twitter.com/mSdKLIHHpQ
— Tunç Soyer (@tuncsoyer) July 16, 2022
‘İnsan zinciri oluşturalım’
Yeşiller Partisi Eş Sözcüsü Koray Doğan Urbarlı ise Soyer’in açıklamasına sosyal medya hesabından şöyle yanıt verdi:
Sayın Başkan @tuncsoyer 1990’da @izmirbld ve @YesillerPartisi olarak yaptık. Yine yaparız. Binlerce kişi İzmir’den Aliağa’ya insan zinciri oluşturalım ve bu gemiyi durduralım. @izmirkentkonsey https://t.co/SkcgKdQN54 pic.twitter.com/DiJ4AV3g3H
— Koray Doğan Urbarlı (@Urbarli) July 17, 2022
‘Türkiye dünyanın çöplüğü değilidir’
Konuyla ilgili olarak ANKA’ya konuşan, CHP Doğa Hakları ve Çevreden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç ise “Bu Türkiye’deki en büyük çevre katliamlarından birine sebep olacak. Türkiye dünyanın çöplüğü değildir. AK Parti, Türkiye’yi dünyanın çöplüğü yapmaya karar vermiş ama biz bunu bozacağız” dedi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, “AKP, Türkiye’yi dünyanın çöplüğü yapma konusunda karar vermiş durumda. Bir yandan dünyanın çöpleri Türkiye’ye geliyor, özellikle Adana’ya, bir yandan da asbestli gemiler Türkiye’ye gelmeye başladı. Defalarca uyardık. Üç kuruş para için bunu AKP yapıyor. Çevreci olduklarını iddia ediyorlar, başka ülkelerinin asbestli gemilerini getirip, parçalatmak istiyorlar. Geçen yıl Çevre, Şehircilik, İklim Değişikliği Bakanı’na sormuştum. Verdiği yanıtta böyle bir iznin olmadığını söylemişti. Bir yılda ne değişti? Nasıl tedbir alındı? Asbestli geminin sökümün çevreye zarar vermeyeceğini nasıl garanti altına aldılar? ” şeklinde tepki gösterdi.
DGD-Sen: Çok ciddi sonuçlara neden olacak
Gemide yaklaşık 900 küsur ton asbestin yanı sıra, zehirli gazlar, ağır metaller, ağır yağlar, hidrokarbonlar, radyoaktif maddeler, vektörler, balast suyu, organotin, PCB, PPB, PCts ve daha birçok insan sağlığı ve çevreyi tehdit edecek madde bulunduğunun belirtildiği açıklamada şunlara değinildi:
“Geçen yıl NAe Sao Paulo gemisi konusunda birçok kesim, söküm faaliyeti nedeniyle ortaya çıkacak tehlikelere dair uyarmıştı. Ancak uyarılar dikkate alınmadı ve gemi söküme şartlı onay verildi. Bu geminin yine her zaman olduğu gibi işçi sağlığı ve iş güvenliği ve çevre sağlığı dikkate alınmadan söküm işleminin yapılması çok ciddi sonuçlara neden olacak. Zira birçok kanser vakasının hem işçilerde hem de bölge halkında önümüzdeki yıllarda ortaya çıkması oldukça yüksek bir ihtimaldir.”
Anayasanın ve Türkiye’nin taraf olduğu Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi’nin Basel Konvansiyonu’nun ve İzmir Protokolü’nün ihlali anlamına gelecek bu uygulamanın hem ulusal hukukun hem de uluslararası hukukun ihlaline işaret ettiği ifade edilerek “İşçilerin ve halkın sağlığıyla oynamayın!” denildi.
Brezilya Donanması'na ait olan ve 600 tondan fazla asbest olduğu ileri sürülen#NAeSãoPaulo uçak gemisi sökülmek üzere iki römorkla çekilerek Aliağa'ya getiriliyor.
Ne doğamızın katledilmesine ne de can güvenliğimizi tehlikeye atarak emeğimizin sömürülmesine izin vermeyeceğiz. pic.twitter.com/43ZXmruVuO
— DGD-SEN (@DGDSEN) July 15, 2022
‘Çin dahi bu sektörden çekilme kararı aldı’
Gemi sökümün dünyanın en tehlikeli işleri arasında değerlendirilen oldukça riskli bir sektör olduğunun vurgulandığı açıklamada, ABD, Birleşik Krallık, Almanya ve Fransa gibi gelişmiş kapitalist ülkelerin bu sektörün kendi ülkelerinde faaliyet göstermesine izin vermedikleri aktarıldı ve şunlar eklendi:
“Hatta ucuz iş gücü ve işçi sağlığı ve iş güvenliği meselelerinde sıkça eleştirilen Çin dahi bu sektörden çekilme kararı aldı. Şu anda Bangladeş, Hindistan, Pakistan ve Türkiye ise gemi söküm sektörünün faaliyet gösterdiği ülkelerdir. Bu ülkelerin gemi söküm için tercih edilmesinin nedeni ise, işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda hem ulusal hem de uluslararası mevzuata uygun hareket etmemeleri ve gerekli denetimleri uygulamamalarıdır.”
Türkiye’de gemi sökümde işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin gerekli ölçülerde uygulanmadığına, denetimlerin de titiz ve sağlıklı bir çerçevede yürütülmediğine değinilen açıklamada “Gemi sökümde özellikle asbest gibi tehlikeli maddelerin taşınması ve ayrıştırılması süreci oldukça önemlidir. Bu durum sadece işçi sağlığını değil; aynı zamanda çevre sağlığını da ilgilendiren oldukça tehlikeli sonuçları ortaya çıkarabilir” denildi.
