Yaptığı işlerden çok fazla ilham aldığım bir insan var: Beste Peköz Bonnard. 10 yıl avukatlık yaptıktan sonra etnobotanik (insan-bitki ilişkilerinin incelenmesi) çalışıp kendi yolunu çizmiş bir güzel kadın. Yaptıklarını http://besteninrenkleri.net/ adresinden takip edebilirsiniz. Baktım kendi yetiştirdiği doğal bitki ve kökleriyle kumaş, yün boyuyor, kil ve kumaş üzerine bitkili/çiçekli baskılar yapıyor, ben de heves ettim! Pancarla yün boyadım. Tarif Beste’den.
Pancarları haşlayıp rendeledikten sonra biraz su ekleyip 1 saat kaynattım. Pancarı süzüp suyun soğumasını bekledikten sonra içine beyaz yünü koyup, hafif ısıttım. Kısık ateşte 1 saat tıngırdadı, (kaynatma, fokurdatma yok, sadece tıngırdatma). Burada önemli olan yünün ısı farkına maruz kalmaması imiş, yoksa keçeleşiyormuş.
Yün soğurken bir yandan, artan pancar rendesine zencefil rendesi ve bal katıp biraz ısıttım. Ve hep kaymakla beraber yemeyi hayal ettim! Ama sütle idare ettim.
Yünün fazla suyunu sıktım, şıpır şıpır damladığı için duşakabinin içine yükseğe asıp kuruttum.
Sonuç şu oldu:
Beste beklendiği gibi ‘pancar rengi’ elde edilmeyeceğini, soluk gül kurusu/pis mor rengini alacağını söylemişti. Nitekim öyle oldu. Ayrıca doğal boyayla boyamak istiyorsak saf yün kullanacakmışız. Ben bu yünü Freecycle İstanbul grubundan birinden edinmiştim, muhtemelen sentetik yündür.
Bu arada pancar çok güzel bir boya malzemesi oldu bana. Suyuyla defter kapağımı boyadım.
Ben denemedim ama yine bir Beste bilgisi: pancar suyuna sabun değerse yeşillenip, sirke değerse pembeleşiyormuş. Bunu daha sonra deneyeceğim.
Kumaş boyamak için en zor sebzelerden biriymiş pancar. Ona daha var ama bu birkaç şekilde değerlendirmek de oldukça keyifli oldu.
Ceylan Yurdakuler
