By 
Dünya Sahil Günü, insanların ve çevrenin birliği ve birbirine bağlılığının vurgulanması amacıyla her yıl 1 Eylül’de kutlanıyor.
Sahil Günü, dünya genelindeki sahillerin ekolojik önemine vurgu yapmanın yanı sıra, dünyanın her yerindeki kıyılarda milyarlarca insana keyifli bir ortam sağlaması nedeniyle kıyıların korunmasına yönelik kolektif kararlılığa ilham vermeyi amaçlıyor.
Öte yandan turizmin önemli geçim kaynağı olduğu Akdeniz ülkeleri başta olmak üzere dünyanın birçok yerinde sahilleri kiralayan şezlong ve şemsiye işletmeleri, kâr amacıyla kiraladıkları alanların dışına yayılarak halka açık alanları adeta istila ediyor. Belediyelerin gerekli denetimleri yeterli ölçüde gerçekleştirmemesi ise bazı kıyılarda halkın bu plajlara erişimini neredeyse imkansız hale getiriyor.
Sahillerin şezlong işletmecilerine kiralanması ve dünyadaki birçok kıyıdaki işletmelerin kiralanan alanların dışına yayılarak halka ücretsiz sahil kullanımı imkanı bırakmamasına tepki olarak başlayan “Havlu Hareketi” Geçen ay Yunanistan’ın ardından İspanya ve Türkiye kıyılarında da geniş yayılım sağlıyor.
Havlu Hareketi şimdiye dek İzmir‘deki Çeşme, Güzelbahçe, Foça ile Balıkesir‘deki Ayvalık sahilleri başta olmak üzere Ege ve Akdeniz kıyılarında yankı uyandırdı.
Ayvalık sakinleri, hareketin sosyal medyada yankı bulması sonucunda da harekete geçerek Kıyı Kanunu kapsamında halka açık alanlara sahip çıkmak üzere eylem düzenledi.
Geçen haftaAyvalık’taki Sarımsaklı plajında düzenlenen eylemde halk, sahildeki betonlaşmaya da karşı çıkılarak yapılan Rekreasyon Alanı’na da büyük tepki verdi.
Ayvalık Tabiat Platformu tarafından yapılan açıklamada, “8 kilometre uzunluğundaki Sarımsaklı kumsalında önceden denize rahatlıkla girilebilirken şimdi için para vermeden ayağımıza suya değdireceğimiz kıyı kalmadı diyebiliriz” ifadeleri yer aldı. Açıklamada, Anayasa’nın 43’üncü maddesinde yer alan 3621 sayılı kıyı kanunun 5 ve 6’ıncı maddelerine göre herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık olması gereken kıyıların büyük bölümünün halka kapatıldığı ifade edildi.
‣ ‘Havlu hareketi’nden şezlong avına: Yunanistan sahillerinde işletmeler geri adım atıyor
Halka değil ranta hizmet: Halk plajında ekolojik yıkım
Ayvalık Tabiat Platformu’ndan Nebahat Dinler, Yeşil Gazete’ye yaptığı açıklamada Türkiye’nin en iyi ve en uzun kumsalı olarak bilinen Sarımsaklı kumsalında daha önce “Kamuya Açık Halk Plajı” olarak kayıtlı olan bölgede, “Rekrasyon Alanı” adı altında ekolojik yıkım yaşandığını dile getirdi.
Bölgede mayıs ayında betonlaşma probleminin baş gösterdiğini söyleyen Dinler, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin Sarımsaklı’nın 100 metreden geniş olan bir kumsal alanını Milli Emlak‘tan kiraladığını ve sonrasında burada ‘Reaklasyon Alanı’ şeklinde bir çalışma gibi başlattığını aktardı.
“Maalesef bu çalışmalar halka değil ranta hizmet ediyor” diyen Dinler, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin otopark sorununu çözmek için alan üretme zahmetine katlanmadığını, kumsalı “acımasızca” betonla kaplayarak devasa bir otoparka dönüştürdüğünü, kalan alanın da işletmecilere kiralanarak kamusal alanın yok edildiğini bildirdi.
‣ Yunanistan’dan sonra Azmak Koyu’nda havlu hareketi: Tüm kıyılar halkındır
‘Kamu alanlarının parayla girilebilen yerlere dönüştürülmesi kabul edilemez’
Halkın Sarımsaklı sahilindeki faaliyetlere ilişkin şikayetleri yeni değil ve yıllardır devam ediyor. Şikayetlerini mayıs ayında bir yazılı basın açıklamasıyla dile getiren Ayvalık sakinleri, belediyeye kıyılardaki betonlaşmaya son verilmesi çağrısında bulundu. Açıklamanın ardından mayısta ve 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde de insan zinciri oluşturan halk, betonlaşmaya tepkisini göstermeye devam etti.
Ekoloji savunucusu Dinler, hem Ayvalık hem de Türkiye için bu kadar değerli bir alanda Rekreasyon Alanı projenin halka sorulmaksızın gerçekleştirildiğini vurgulayarak, bu durumun asfalt-beton belediyeciliğinin örneklerinden biri olduğunu ifade etti ve su ve kanalizasyon gibi altyapı yatırımlarına büyük ihtiyaç duyulurken yalnızca otel işletmelerinin taleplerine kulak verilmesini eleştirdi.
Söz konusu “Rekreasyon Alanı” yapımının Ayvalık sahillerine ilişkin en büyük sorunlardan biri olduğunu kaydeden Dinler, kıyıların kiralanması yoluyla halka açık alanların rant anlayışıyla parayla girilen yerlere dönüştürülmesinin “kabul edilemez” olduğunu vurguladı.
Dinler şunları söyledi:
“Ne yazık ki bu Büyükşehir Belediyesi bu projeye devam etmekte ısrar etti ve şu anda Sarımsaklı’nın merkezinde çok geniş ve çok güzel kumsalı olan, halkın bundan önce serbestçe kullanabildiği alan betonlaşmış durumda. Denize paralel, dar bir kumsal alan bırakıldı; gerisi beton döşendi. Otopark tabii ki bir ihtiyaç ama belediye bu ihtiyacı en kolay şekilde kumsalı kullanarak çözmeye kalkışmış. Otopark, futbol sahası, oyun sahası gibi herhangi bir yerde verebilecekleri hizmeti Sarımsaklı’nın nadir kumsalı üzerinde vermeye çalışıyorlar. İşin en acı yanı bu.”
‣ Havlu hareketi şimdi de Güzelbahçe’de: Sahiller halkındır, halkın kalacak
‘Havlunu da Al Gel’
Rekreasyon Alanı’nın yol açtığı betonlaşmanın halkın kullanımı için çok az bir alan bıraktığının altını çizen Dinler, şunları kaydetti:
“İnsanların sahili kullanması oldukça güçleşmiş durumda. Bir de o alanda belediye kumsalı belirli alt şirketlere kiralayarak şemsiye-şezlong için kullandırıyor. Halk için ayrılan alanlar iki üç tane. Üstelik şemsiye-şezlongçular o alanların da etrafına çitler çekmiş, yani imar parseli gibi kendi çevrelerini çitlerle çevirmişler. Şezlonglar neredeyse denizin içine kadar girmiş durumda ve şezlongların istilasından kıyıda iki kişi yan yana yürümekte zorlanıyor” diye konuştu.
Ayvalık Tabiat Platformu’nun bu kapsamda geçen hafta “Havlunu Al Gel” sloganıyla Sarımsaklı sahilinde bir eylem gerçekleştirdiğini ifade etti.
Dinler, kıyıların şemsiye ve şezlong işletmelerine kiralanmasının sonuçlarına değinerek “Onların deyimiyle bu ‘hizmeti’ verirlerken şezlonglar neredeyse denizin içine yerleştiriliyor. 6 metrekarelik büfe kullanım alanları var ama şezlongcular 100-150 metre genişliğindeki bir alanda faaliyet yürütüyor, bu alanların dışına çıkıyor. Sudan, denizden belli bir mesafede şezlongları yerleştirmeleri gerekirken buna uymadıkları, şezlongların neredeyse suyun içinde olduğu ve kıyıda yürümek için bile mesafe kalmadığı görülüyor” dedi.
‘Kıyı Kanunu’na aykırı’
Bazı işletmelerin kiraladıkları yerlerin etrafına çit çekecek, tel örgü veya duvar örecek kadar ileri gittiğini vurgulayan Nebahat Dinler, şunları söyledi:
“Bu sene yaz başında öyle bir fotoğraf gündeme geldi ki, kiralanan alanın iki tarafından tel çit çekildiğini gördük. Sahilde herhangi bir şekilde duvar örülemez, çit çekilemez; Kıyı Kanununa aykırı bu durum. Maalesef denetimler zamanında yapılmıyor; belediyeleri bu noktada harekete geçirmek o kadar kolay olmuyor.”
Havlu Hareketi Yunanistan, İspanya ve Türkiye‘deki bazı sahillerde şezlong istilasını alt edemese de, birçok sahilde şezlong işletmelerinin kiraladıkları alanların sınırlarına geri dönerek halka açık alanlardaki işgallerine son vermeleriyle başarıya ulaştı. Ayvalık’taki eylemler sonucunda da bazı sahillerdeki işletmeler şezlong ve şemsiyelerini geri çekti. Sarımsaklı’da daha önce denizden yarım metre kadar uzakta bulunan şezlongların, denizden yaklaşık üç metre kadar geri çekildiği belirtildi.
Comments