By 
Türkiye Gazetesi‘nden Yücel Kayaoğlu‘nun aktardığına göre, Tarım ve Orman Bakanlığı, Latin Amerika ve Afrika’da 10 ülkede tarım arazisi kiralamak için görüşmelere başladı. Ukrayna ile de bu konuda temasa geçildi. Özellikle Türkiye’de iklimsel olarak üretimi zor olan ürünlerin ekimi yurt dışında kiralanacak arazilerde yapılacak.
Sudan’da geçmiş yıllarda 850 bin hektar civarında bir arazi kiralanmış ama daha sonra bu proje sekteye uğramıştı. Bu proje yeniden hayata geçirilecek. Ardından kiralanan diğer arazilerde başta yem bitkisi olmak üzere, Türkiye’de işlendikten sonra ihraç edilecek nitelikteki hububat ürünlerinin üretimi yapılacak. Geçen günlerde de Venezuela heyetinin Türkiye’yi ziyareti sırasında 400 bin hektarlık tarım alanının Türkiye’ye kiralanması gündeme gelmişti.
Tarım Bakanı Vahit Kirişci, yurt dışında arazi kiralama projesi hakkında milletvekillerine bilgi verirken şunları söyledi: “Türkiye’nin üretimi kendi ölçeğinde Türk halkına yeter ama ihracatı seçiyorsan, yurt dışında da kiralama yapmak gerekiyor. Oralara modern tarımı götürmek istiyoruz. Bakir tarım alanlarında üretim yapmak istiyoruz. Afrika’nın özellikle güneyinde çok ciddi alanda bakir alanlar var. Bu alanlarda üretim yapabilecek durumdayız” dedi.
Kiralanacak tarım arazileri için özel sektörün de devrede olacağı belirtildi.
Türkiye neden yurt dışında tarım arazisi kiralıyor?
Türkiye, son yıllarda, yurt dışındaki topraklardan, özellikle Afrika ve Güney Amerika ülkelerinden ihracat yapmak üzere tarım arazilerinin kiralanması yoluna gitti. Euronews‘in verdiği bilgilere göre, dünyada yaklaşık 203 milyon hektar tarım alanının gelişmiş ülkelerden uluslararası şirketlerce satın alındığı veya kiralandığı biliniyor. Bu ülkelerin başında İngiltere, ABD, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail ve Hindistan yer alıyor.
Endonezya, Filipinler, Kongo ve Sudan ise topraklarını en fazla kiraya veren ülkeler arasında. Sudan, toplamda 4.7 milyon hektar tarım arazisini yabancılara kiralıyor.
Sınır ötesi yatırımlar yapan ülkelerin bu yönelimdeki amacı, kendi gıda arzı güvenliğini garantiye almak ve gıda ticaretine hâkim olmak.
Tarımda arz güvenliğinin temini için yurt dışında tarımsal üretimi destekleyen Türkiye de bu yolla iç piyasada talebi karşılayamadığı ürünlerin ithalatını da azaltmayı hedefliyor.
Türkiye ile özellikle yüzde 31’i ziraat alanı olan Sudan arasında 28 Nisan 2014’te yapılan anlaşmayla, iki ülke arasında tarımsal üretimin ve ticaretin artırılması amacıyla ortak bir şirketin kurulması ve Türk özel sektörünün Sudan’da 5 bölgede 780 bin 500 hektar arazide tarımsal yatırım yapmasının özendirilmesi hedeflenmişti.
Ali Ekber Yıldırım: Venezuela’nın iklimi buğday üretimine uygun değil
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım ise söz konusu ülkeler arasında yer alan Venezuela coğrafyasının ve ikliminin buğday üretimine uygun olmadığını belirtti.
Yıldırım Tarım Dünyası adlı internet sitesindeki yazısında şunları kaydetti:
“Önce bir hatırlatma yapalım. Bundan yaklaşık iki yıl önce Venezuela’dan peynir ithalatı gündeme gelmişti. Dünya peynir üretiminde Venezuela’nın adı bile geçmezken Türkiye’de aylarca bu ülkeden yapılacak peynir ithalatı tartışıldı. Sonuçta böyle bir ithalat olmadı. İthal edilecek peynir yoktu zaten.
Bugünlerde de Venezuela’da buğday üretimi yapılması gündemde. Türkiye bu ülkede buğday üretimi yapacakmış. Açıklamayı yapan da Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci. Bakan Kirişci’nin açıklamalarına göre buğday üretmemizi isteyen Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro. Maduro, bu ülkede üretilecek buğdayın yüzde 30’unu kendilerine verilmesini, yüzde 70’inin Türkiye’ye getirebileceğini söylemiş.”
Konuyla ilgili Ticaret Bakanlığı’nın Venezuela ülke sunumu, raporları, ürün matrisleri, müşavirlik raporlarını okuduğunu belirten Yıldırım, bu raporların hiç birinde Venezuela’da buğday üretimine ilişkin bir bilgi ve yönlendirme bulunmadığını söyledi:
“Bu ülke ile ticaret yapan, gıda ürünleri, un ihracatı yapan özel sektör firmalarının temsilcileriyle görüştüm. Aldığım bilgilere göre ülkenin iklimi, toprağı buğday üretimine uygun değil. Geçmişte buğday üretimi için bazı çalışmalar yapılmış. Fakat ülkenin coğrafyası, iklimi buğday üretimine uygun olmadığı için bu üretim istenilen verimlilikte gerçekleştirilememiş.
Venezuela dünyada buğday üretimi ile bilinen bir ülke değil. Buğday ithal ediyor. Bu da yetmiyor ciddi miktarda un ithalatı yapıyor. 2021 verileri ile bu ülkenin buğday ithalatı 193 milyon dolar. Bunun yüzde 51’ini Amerika Birleşik Devletleri’nden yüzde 49’unu Kanada’dan gerçekleştirdi.”
Un ithalatının yüzde 58’ini karşıladığımız Venezuela’da buğday üretip Türkiye’ye getirmenin ve un yaparak tekrar bu ülkeye satmanın hem ekonomik hem de ekolojik olarak mümkün olmadığını kaydeden Yıldırım, “Ekolojik olarak mümkün değil çünkü ülkenin iklimi uygun değil. Ekonomik olarak mümkün değil çünkü ürünün oradan Türkiye’ye taşınması ve tekrar ihraç edilmesi çok büyük maliyet” dedi.
Ali Ekber Yıldırım, daha önce Nijer ve Sudan’da da 99 yıllığına 780 bin 500 hektar tarım arazisinin kiralandığını ancak kayda değer bir üretim yapılamadığını hatırlattı: Türkiye, yurt dışında tarımsal üretim için gösterdiği çabayı, harcadığı enerjiyi ülke toprakları için gösterse çok daha büyük üretimler gerçekleştirerek ülkenin tarım potansiyelini zenginliğe dönüştürebilir. Fakat, ülkede üretim yerine ithalata destek verilirken, başka ülkelerde üretim yapma hayali ile ülke gündemi gereksiz yere meşgul ediliyor.”
Comments