Türkiye, son 100 günde sadece Rusya’dan 6,7 milyar Euro’luk fosil yakıt ithal etti

Rusya, mayıs ayında ihracat hacminde düşüş yaşamasına rağmen, ülkenin Ukrayna’yı işgalinin ilk 100 gününde fosil yakıt ihracatından 93 milyar Euro gelir elde etti.

Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’nin (Centre for Research on Energy and Clean Air, CREA) Rusya’nın petrol ve kömür sevkiyatı ile boru hatlarıyla ihraç ettiği doğal gazın incelediği araştırma, ihracatın %61’inin Avrupa Birliği’ne yapıldığını ortaya koyuyor. AB’nin Rusya’dan ithal ettiği petrol, kömür ve doğal gaz için ödediği miktar yaklaşık 57 milyar Euro.

Ukrayna’daki savaşın ilk 100 günü incelendiğinde Rusya’dan en fazla fosil yakıt ithal eden ilk beş ülke arasında Türkiye de yer alıyor. Türkiye, son 100 günde sadece Rusya’dan 6,7 milyar Euro’luk fosil yakıt ithalatı gerçekleştirdi. Rusya’dan en çok doğal gaz ithalatı yapan ülkeler arasında, Almanya ve İtalya’nın ardından Türkiye üçüncü sırada yer alıyor. 

Ukrayna savaşı için kullanılıyor

Fosil yakıt ihracatından elde edilen gelir, Rusya devlet bütçesindeki gelirin %40’ını oluşturuyor ve Rusya’nın askeri harekatının temel finansmanını oluşturuyor. Rusya maliye bakanı, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamasında, ülkenin fosil yakıt ihracatından elde ettiği gelirin bu yıl önemli ölçüde artacağını dile getirdi ve gelirdeki bu artışın bir bölümünün Ukrayna’daki “özel operasyonun” finansmanı için kullanılacağını vurguladı. Rusya’nın ihracat hacminde düşüş yaşanmasına rağmen, küresel ölçekte yüksek seyreden yakıt fiyatları, Rusya’nın ihracat gelirine artış olarak yansıdı.

Aslında Rusya’dan yapılan fosil yakıt ihracatının toplam hacmi, işgalden önceki zamana kıyasla mayıs ayında %15 azaldı. AB’nin Rusya’dan yaptığı ithalat miktarı, Polonya, Baltık ülkeleri ve İskandinav ülkelerinin öncülüğünü yaptığı girişimlerle, mayıs ayında %20 düşüş gösterdi. Bu ülkeden ithal edilen petrolün fiyatı da birçok ülke ve firmanın Rusya’dan arz edilen ürünlerden imtina etmesi sonucunda, uluslararası piyasa fiyatının %30 altına geriledi. Talepteki düşüş ve indirimli fiyatların maliyeti ise, Rus ekonomisine mayıs ayında günde yaklaşık 200 milyon Euro kayıp olarak yansıdı.

Ancak, küresel ölçekte fosil yakıt talebinde gerçekleşen artış, beklenmedik bir durumla sonuçlandı. Rusya’dan ithal edilen fosil yakıtların ortalama fiyatı, küresel ölçekte alıcı bulan fiyatlardan düşük seyretmesine rağmen, geçtiğimiz yıla kıyasla ortalama %60 yüksek seviyede gerçekleşti.

Çin en büyük ithalatçı

 CREA’nın baş analisti Lauri Myllyvirta, “Küresel ölçekte, fosil yakıt ithalatını ikame edecek temiz enerji kurulumunu hızlandırmamız, yüksek yakıt fiyatlarını yavaşlatmamız gerekiyor” dedi. 

Rapora göre, Çin, Almanya’yı geride bırakarak, en büyük ithalatçı konumuna geldi. Çin’in ithalatında az bir artış görülürken, Almanya’da mütevazı bir gerileme yaşandı.  Rusya’dan en fazla ithalat gerçekleştiren ülkeler arasında Çin (12,6 milyar Euro), Almanya (12,1 milyar Euro), İtalya (7,8 milyar Euro), Hollanda (7,8 milyar Euro), Türkiye (6,7 milyar Euro), Polonya (4,4 milyar Euro), Fransa (4,3 milyar Euro), Hindistan (3,4 milyar Euro) ve Güney Kore (3,4 milyar Euro) yer alıyor.

Polonya ve ABD’nin ki ülkenin mayıs ayında gerçekleştirdiği ithalat miktarı, işgal öncesine kıyasla sırasıyla sırasıyla 30 milyon ve 20 milyon Euro düşüş gösterdi. Litvanya, Finlandiya ve Estonya da bu ülkeden ithalatlarını yüzde 50 oranında azalttı. En büyük düşüş, Avrupa’ya boru hatlarıyla gelen doğal gaz ithalatında gerçekleşti ve yıllık bazda %25 düşüş yaşandı.

Rusya deniz yolunu kullanıyor

Hindistan, Fransa, Çin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ise ithalatı artırdı. Hindistan, Rusya’nın ham petrol ihracatının %18’ine denk gelen miktarda petrol satın alarak, Rusya’dan ihraç edilen ham petrolün önemli ithalatçıları arasında yerini aldı. Ham petrolün kayda değer miktarı, rafine ham petrol ürünleri halinde yeniden ihraç ediliyor ve bu ürünleri ithal eden ülkeler arasında Avrupa ülkeleri de yer alıyor.  Fransa, spot piyasalarda LNG ve petrolün en büyük alıcısı oldu; bu durum ithalatı artırdı.

Myllyvirta şunları söyledi: “Rus petrolünün yeni pazarlara ihracatı, Yunanistan ve diğer Avrupalı denizcilik şirketleri yoluyla yapılıyor. Rus petrolünün daha uzak coğrafyalardaki piyasalara sevk edilmesi sebebiyle, nakliye amaçlı tanker altyapısına her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuluyor. Örneğin, Rus petrolünü Hindistan ve Orta Doğu‘ya taşıyan tankerlerin %80’i Avrupa veya ABD’ye ait. Bu durumun Avrupa Birliği’nin bir sonraki odak konusu olması gerekiyor” diyor.