TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu, 17 Mayıs 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Tasarruf Tedbirleriyle İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi” hakkında önemli uyarılarda bulundu. Genelge, kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarrufa gidilmesini öngörüyor ve bu kapsamda personel alımına yönelik ciddi kısıtlamalar getiriyor.
Genelge kapsamında, kamuya sadece emekli olan personel yerine yeni personel alınacak. Bu durum, özellikle gıda güvenliği alanında zaten yetersiz olan denetimlerin daha da aksayacağı endişesini doğuruyor. Gıda Mühendisleri Odası, gıda güvenliğinin sağlanmasında ciddi sıkıntılar yaşandığını ve bu sıkıntıların temel nedeninin yetersiz ve etkin olmayan kamu denetimleri olduğunu vurguladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı kayıtlarına göre yaklaşık 7 bin 500 gıda denetçisi görev yapıyor. Ancak, denetçi sayısının saha denetimleri için yeterli olup olmadığı konusunda net bir bilgi bulunmuyor. Bakanlık verilerine göre, 343 bin satış yeri, 282 bin toplu tüketim yeri ve 96 bin üretim yeri olmak üzere toplam 721 bin işletmenin her yıl risk durumuna göre birden fazla denetlenmesi gerekiyor. Bu sayıya kayıt dışı ve kaçak işletmeler dahil değil.
Gıda güvenliği ve halk sağlığı öncelik olmalı
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası, yaklaşık 721 bin kayıtlı ve kayıtdışı işletmenin sadece 7 bin 500 denetçi tarafından düzenli ve etkin denetlenmesinin mümkün olmadığını belirtti. Nüfus artışı ve yeni işletmelerin açılmasıyla birlikte gıda güvenliği ve halk sağlığının büyük bir risk altına gireceğini ifade etti.
Bakanlık yöneticilerinin de gıda güvenliği konusundaki risklerin farkında olduğunu belirten Oda, tasarruf tedbirleri kapsamında gıda denetçisi sayısının artırılmayacağını veya kısıtlı şekilde artacağını söyleyerek, “Gıda güvenliği ve halk sağlığı tasarruf konusu dahi olamaz” dedi.
‣ İklim krizi gıda güvenliğini tehdit eden bitki pandemilerinin yayılımını kolaylaştırıyor
‣ Gıda krizi neoliberal sistemle derinleşti
‣ WEP: Her yıl üretilen gıdaların üçte biri ya israf ediliyor ya da kayboluyor
Mevcut koşullarda bile yetersiz olan gıda denetiminin, tasarruf tedbirleriyle daha da zayıflayacağını belirten Gıda Mühendisleri Odası, insan sağlığının ekonomik tasarruf uğruna göz ardı edilemeyeceğini vurguladı. Bu nedenle, Tarım ve Orman Bakanlığı başta olmak üzere kamu kurumlarında gıda mühendislerinin istihdam sayısının artırılması gerektiğini belirtti.
Yerel yönetimlerin de ruhsat denetim mekanizmasında gıda mühendislerinin görev yapmasını sağlaması gerektiğine dikkat çekildi. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası, kamuda ve yerelde görev alan tüm idarecileri gıda güvenliği ve halk sağlığı konusunda sorumluluk almaya davet etti. “Halk sağlığı ve sağlıklı yaşam hakkı, kamuda tasarruf adı altında tehlikeye atılamaz” ifadeleriyle uyarıda bulundu.
