By 
Ukrayna ve Rusya arasında, Tahıl Sevkiyatı Anlaşması imza töreni bugün İstanbul’da gerçekleştirilerek tahıl koridoru için imza atıldı.
Tahıl Sevkiyatı Anlaşması imza töreni, Ukrayna ve Rusya tarafları, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres‘in katılımıyla Dolmabahçe Ofisi‘nde gerçekleştirildi.
Taraflar iki ayrı belge imzaladı
Birbirleriyle bir anlaşmaya imza atmayan Rusya ve Ukrayna, iki ayrı Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi isimli belgeye imza attı.
Belgelerden biri Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve BM Genel Sekreteri Guterres tarafından imzalanırken; diğeri ise Akar, Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ve Guterres tarafından imzalandı.
Sevkiyat güvenliği için İstanbul’da koordinasyon merkezi
Anlaşma ilk etapta 120 gün boyunca uygulanacak, sonra yenilenecek. BM ile Rusya da ayrı protokol imzalayacak.
Rusya ve Ukrayna’yı anlaşmaya götüren süreç, küresel gıda krizi uyarılarıyla başladı. Dünyanın en önemli iki tahıl üreticisinin ürünlerini ihraç edememeleri, gıda fiyatlarında artışa neden oldu ve özellikle yoksul Afrika ülkelerinde yaşayan milyonlarca insanın hayatını tehlikeye soktu.
Gıda koridorunun oluşturulmasıyla birlikte Ukrayna, tamamen kendi denetiminde olan Odessa, Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından ihracata başlayabilecek.
Anlaşma, sevkiyatın güvenliği ve işlerliğinin İstanbul’da oluşturulacak bir koordinasyon merkezi tarafından gözlenmesini de içeriyor. Rusya, bu gözlem görevinin tüm tarafların katıldığı ortak bir şekilde yapılmasını Ukrayna ise BM gözetiminde olmasını istiyordu.
Anlaşma, gıda koridorunu kullanan gemilerin kargolarının Türkiye tarafından oluşturulacak noktalarda Rusya’nın da katılımıyla denetlenmesini içeriyor. Rusya, Ukrayna’ya yük almaya gelecek kargo gemilerinin silah ve askeri malzeme taşımadığından emin olmak için bu denetimi istiyor. Bu süreçte Türk Deniz Kuvvetleri‘nin taraflar arasındaki işlemler açısından kolaylaştırıcı rol oynayacağı kaydediliyor.
‘Küresel gıda fiyatları rekor seviyelere vardı’
BM Genel Sekreteri Guterres, “Rusya ve Ukrayna temsilcilerine hitaben söylüyorum. Böyle bir girişimin yolunu açtınız. İnsanlığın faydası herkes için önemli. Bu anlaşma aslında Dünya için imzalanıyor. Küresel gıda fiyatları rekor seviyelere vardı. Kalkınmakta olan ülkelere bir fırsat sunacak” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise “Tüm dünyayı uzun bir süredir meşgul eden bir sorunun çözümüne dahil olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Bu adımla sıcak dalgası ve kuraklığın yaratabileceği sorunlarda ortaya çıkabilecek fiyat artışı dizginlenecektir. Açlık tehlikesinin önüne geçilmesine katkıda bulunuyoruz” şeklinde konuştu.
‘Tüm süreçler üzerindeki mutabakat tesis edildi’
Konuyla ilgili yoğun mesailer yaptıklarını vurgulayan Erdoğan, “Önümüzdeki günlerde başlayacak gemi trafiği ile Karadeniz’den dünyanın pek çok noktasına nefes borusu sağlamış olacağız.Tüm süreçler üzerindeki mutabakat tesis edildi” dedi.
Erdoğan: Medeniyet anlayışının bizim üzerimize yüklediği gereklilikleri yerine getirmeye devam edeceğiz
Ukrayna limanlarındaki denetimin, İstanbul’da kuralacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirileceğini ifade eden Erdoğan, şunları söyledi:
“Adil bir barışın kaybedeni olmaz. Savaş sadece tarafları değil, tüm dünyayı etkiliyor. Medeniyet anlayışının bizim üzerimize yüklediği gereklilikleri yerine getirmeye devam edeceğiz.”
Ek olarak ABD, Türkiye’nin ev sahipliğinde imzalanan olan Ukrayna’nın Tahıl Sevkiyatı Anlaşması’nı memnuniyetle karşıladıklarını, BM ve Türkiye’nin çabalarını takdir ettiklerini belirtti.
ABD: BM Genel Sekreteri’nin sıkı çalışmasını takdir ediyoruz
ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price ise, “Bu anlaşmayı memnuniyetle karşılarız. BM Genel Sekreteri’nin sıkı çalışmasını takdir ediyoruz. Türk müttefiklerimizin orada ortaya koyduğu gayretli çalışmaları alkışlıyoruz” dedi.
Price, bunun sadece ABD’nin değil G-20 ülkelerinin de desteklediği bir anlaşma olduğunu belirtti.
‘Rusya tahıla blokaj uygulamasından sorumlu tutulmalı’
Rusya’yı gıda ürünlerini silah olarak kullanmakla suçlayan Price, anlaşmanın uygulanmaya başlamasını dört gözle bekleyeceklerini ancak Rusya’nın da tahıla blokaj uygulamasından sorumlu tutulması gerektiğini kaydetti.
‘Önemli olan bu anlaşmanın uygulanması’
Ned Price, “Görüşmelerde BM Genel Sekreteri’ni destekledik, Türk müttefiklerimizi destekledik diyebilirim. Elbette Ukraynalı ortaklarımızı da bu konudaki çabalarında destekledik. BM tarafından çeşitli aşamalar konusunda bilgilendirildik. Uzmanlarımız notları karşılaştırdı ve notları paylaştı. Aynı şey Türk müttefiklerimiz, Ukraynalı ortaklarımız için de geçerli” diyerek Rusya’ya şu sözlerle yüklendi:
“Yine, zaten bu noktada olmamalıydık. Bu, Rusya Federasyonu’nun gıdayı silahlandırmak için kasıtlı bir kararıydı. Son bir saat içinde duyduklarımız sevindirici bir gelişme. Ancak asıl önemli olan bu anlaşmanın uygulanmasıdır. Tabii ki ortaklarımızla Rusya’yı bunun uygulanmasından sorumlu tutmak için çalışmaya devam edeceğiz.”
BM Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths ve BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreteri Rebeca Grynspan da tahıl koridoruna ilişkin mutabık kalınan plan hakkında bugün çevrimiçi basın toplantısı düzenledi. Griffiths şunları söyledi:
“Her iki taraf da bu limanlardan ve karasularından Karadeniz’e çıkan ve taraflara ait gemilerin hiçbirine saldırılmaması konusunda mutabık kaldı. İstanbul’daki Ortak Koordinasyon Merkezi tarafından izlenecek olan bu süreç güvenli bir geçiş olacak ve biz BM tarafı olarak bu merkezde bulunacak temsilcimizi şimdiden belirledik.”
Griffiths, ayrıca konuşmasında şunlara değindi:
“BM Dünya Gıda Programı’nın refah programı, Ukrayna savaşının bir sonucu olarak 47 milyon insanın akut açlık aşamasına geçtiğini tahmin ediyor. 2022 için zaten 274 milyon insani yardıma muhtaç ve bu sayı yüzde 50-60 oranında arttı.
Dünya genelinde, bu yılın ilk üç ayında, doğrudan ya da dolaylı olarak savaşa atfedilebilecek bir yoksulluk söz konusu oldu. BM’nin bu iki anlaşmadaki amacı ticari pazara, insani yardıma daha fazla tahıl ve ilgili ürünleri sağlamak ve aynı zamanda malzeme ve fiyat indirimini sağlamaktır. Umuyoruz ki hızlı bir şekilde bunu yapabileceğimizi görürüz. Uygulamanın hızlı olmasını bekliyoruz.”
Comments