Japonya, on yıllardır gördüğü en güçlü tayfunlardan biriyle karşı karşıya. Shanshan Tayfunı nedeniyle beş milyondan fazla kişiye en üst düzeyde alarm verdi.
Tayfın ülkenin güneybatısına ulaştıktan sonra en az dört kişi yaşamını yitirdi ve 90’dan fazla kişi yaralandı. Yüz binlerce kişi elektriksiz kaldı.
Güneydeki Kyushu adasının bazı bölgelerinde verilen beşinci seviye emriyle, bölge sakinlere daha güvenli bir yere taşınarak veya evlerinde daha yüksek bir sığınak aramaları öğütleniyor. Diğer bölgelerde ise insanlara yerlerinden ayrılmaları tavsiye edildi.
Karaya ulaştıktan sonra zayıflayan tayfun, şiddetli bir tropikal fırtınaya dönüştü ve kuzeydoğuya doğru yol alarak şiddetli yağmurlara ve ulaşım hizmetlerinde ciddi aksaklıklara neden oldu.
TYPHOON SHANSHAN IN THE PACIFIC OCEAN🌀
Wind speed in the epicenter of the cyclone reaches 195 km/h (54 m/s). The typhoon will continue its movement to the north, northwest and will soon reach Japan🇯🇵 pic.twitter.com/hEQScR4yYx— Valdis (@valdisjansonsn) August 27, 2024
Japonya Meteoroloji Ajansı (JMA), Shan Shan’ın Perşembe günü yerel saatle 08:00 civarında (Çarşamba 23:00 GMT) güneydeki Kyushu adasına bağlı Kagoshima vilayetine ulaştığını bildirdi. Fırtına, arkasında büyük bir yıkım izi bıraktı; birçok bina hasar gördü, uçan enkaz parçaları camları kırdı, ağaçlar kökünden söküldü ve arabalar devrildi.
Salı günü geç saatlerde, aynı aileden üç kişi – 70’li yaşlarda bir çift ve 30’lu yaşlarda bir erkek – tayfunun gelmesinden hemen önce ülkenin merkezinde meydana gelen bir heyelan sonucu hayatını kaybetti. Gamagori’deki evleri sular altında kalırken, iki kadın kurtarıldı.
Polis, perşembe günü de tayfın nedeniyle dördüncü bir kişinin öldüğünü doğruladı. Japonya’nın ulusal yayın kuruluşu NHK‘ya göre, Tokushima vilayetinde yaşayan 80 yaşındaki bir erkek, çatısı çöken evde mahsur kaldı. İtfaiyenin olaydan yaklaşık 50 dakika sonra kurtardığı adam, hastanede hayatını kaybetti.
JMA olay sırasında bölgede 110 mm yağış kaydetti. Kyushu’da ise saatte 252 kilometreye varan (157mph) varan yüksek rüzgarlar bildirildi.
Ajans, en şiddetli fırtınalar için nadir görülen ve heyelan, su baskını ve büyük ölçekli hasar uyarısını kapsayan “özel uyarısını” yayınladı, heyelan, su baskını ve büyük ölçekli hasar uyarısı.
Tahliye emirlerinin büyük kısmı güneydeki ada için geçerli olmakla birlikte, Japonya’nın orta kesimleri için de bazı tahliye emirleri çıkarıldı.
İnternetteki videolarda, adaya vuran şiddetli yağmurlar sırasında büyük ağaçların sallandığı, evlerden kiremitlerin uçtuğu ve molozların havaya fırlatıldığı görülüyor.
One of the strongest typhoons in decades to hit Japan has left at least five people dead and injured dozens, local media report.
Authorities warned millions to seek higher ground due to possible flooding and landslideshttps://t.co/8rtJw066ly pic.twitter.com/diBZLnG5HE
— AFP News Agency (@AFP) August 30, 2024
Toyota ve Nissan gibi büyük otomobil üreticileri, çalışanların güvenliği ve fırtına nedeniyle oluşabilecek parça sıkıntısı nedeniyle fabrikalarını kapattı.
Güney Japonya’ya yüzlerce uçuş iptal edilirken, bazı yüksek hızlı tren seferleri de durduruldu.
Video captures Jeju Air 737 battling strong winds from Typhoon Shanshan during aborted landing in Fukuoka.
Flight 1408 from South Korea landed safely on another runway moments later.
Typhoon Shanshan slammed into Japan on Thursday, injuring dozens as howling winds smashed… pic.twitter.com/5mKw2jGyhi
— Breaking Aviation News & Videos (@aviationbrk) August 29, 2024
JMA, fırtınanın hafta sonu Japonya’nın orta kesimlerine doğru hareket etmesini ve ardından başkent Tokyo‘ya ulaşmasını bekliyor.
Olağanüstü güçlü fırtınalar için ‘özel uyarı’
Shanshan için verilen uyarıya benzer özel tayfun uyarıları, Japonya’da olağanüstü güçlü fırtınalar durumunda ilan ediliyor. Aynı uyarı, Eylül 2022’de Nanmadol Tayfunu, Kyushu’ya yaklaşırken yapılmıştı. Bu, Okinawa dışındaki bir bölge için ilan edilen ilk uyarıydı.
Shanshan, bu ayın başlarında meydana gelen ve sadece küçük çaplı yaralanmalara ve hasara yol açan ancak yüzlerce uçuş ve trenin seferini aksatan Ampil Tayfunu‘nun ardından geldi. Daha önce Japonya’nın kuzey kesimlerinde Tropikal Fırtına Maria’nın Honshu adasını vurmasıyla rekor yağışlar yaşanmıştı.
Araştırmalara göre, iklim değişikliği nedeniyle bölgedeki tayfunlar kıyı şeritlerine daha yakın yerlerde oluşuyor, karada daha hızlı yoğunlaşıyor ve daha uzun sürüyor.
Bloomberg‘de yer alan yeni bir araştırmaya göre, iklim değişikliği Shansan sırasında yaşanan maksimum rüzgarları yaklaşık yüzde 7,5 daha şiddetli hale getirdi. Çalışmanın yazarları, bu tür olayların gelecekte çok da sıra dışı olmayabileceği, sanayi öncesi dünyada beşten az olmasına karşın on yılda muhtemelen yaklaşık altı kez meydana geleceği konusunda uyardı.
