AKP‘nin TBMM’ye getirdiği ‘İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında’ kanun teklifinin Genel Kurul’nda başlayacak görüşmeleri öncesinde DİSK, Türk-İş ve Hak-İş ortak açıklama yayınladı.
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay ve Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan imzasıyla yayınlanan açıklamada kanun teklifinin geri çekilmesi talep edildi.
Açıklamada, Meclis Plan Bütçe Komisyonu’nda kabul edilmesinin ardından Genel Kurulu’a getirilmesi beklenen kanun teklifiyle 25 yaş altı ve 50 yaş üzeri çalışanlara ilişkin ‘belirli süreli’ sözleşmelerle çalışma hayatında yer almalarına dönük düzenlemeye dair eleştiriler dile getirildi. Konfederasyonlar, “Belirli süreli sözleşme ile çalışan işçiler, kıdem ve ihbar tazminatı ile iş güvencesi (işe iade davası) hükümlerinden yararlanamadığından bu düzenlemeyi son derece sakıncalı buluyoruz” dedi.
Bunun büyük haksızlıklara neden olacağını belirten konfederasyonların açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
‘Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı’
Yaşa bağlı olarak getirilecek bu düzenleme çalışanlar arasında ayrıma yol açacaktır. Çalışma düzeni ve sosyal adaletin bozulmasına neden olacaktır. Ülkemizde belirsiz süreli iş sözleşmesi esasına dayalı olarak düzenlenen iş hukuku düzeninin alt üst olmasına yol açacaktır. Ayrıca yaşa bağlı olarak getirilen bu ayrım Anayasanın eşitlik ilkesine de aykırıdır.
‘Sosyal güvenlik hakkı açısından sakıncalı’
Kanun Teklifinde 25 yaş altında olup 10 günden az çalışma günü olan çalışanlara yönelik bir düzenleme yer almaktadır. Bu teklifle, 25 yaş altındaki işçilerin uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin ödemelerinin yapılması yükümlülüğü ortadan kaldırılmaktadır. Bu teklif çalışanların işsizlik, malullük, yaşlılık, ölüm, iş kazası, meslek hastalığı ve analık gibi hayati öneme sahip haklardan yararlanmasını ortadan kaldıracaktır. Bu düzenlemeyi özellikle sosyal güvenlik hakkı açısından sakıncalı buluyoruz. Yaşa ve çalışma biçimine bağlı olarak sosyal güvenlik haklarından mahrumiyet getirecek bu düzenlemenin de Anayasanın eşitlik ve sosyal güvenlik hakkı hükümleriyle çeliştiğini düşünüyoruz. Torba kanun teklifinde kısmi çalışmanın yaygınlaştırması amaçlanmıştır. Kısmi çalışma yaşlılık aylığı, malullük aylığı, işsizlik ödeneğine hak kazanma gibi pek çok konuda ciddi hak kayıpları yaratacağı için bu düzenlemeyi sakıncalı buluyoruz.
‘Kulak verip geri çekin’
Üç işçi konfederasyonu olarak işçilerin başta kıdem tazminatı ve sosyal güvenlik hakları olmak üzere Anayasa ve yasalarla güvence altına alınmış haklarına zarar vereceğini düşündüğümüz bu teklifin geri çekilmesini talep ediyoruz. Ülkemizin küresel salgın ve deprem felaketiyle uğraştığı ve yaralarını sarmaya çalıştığı bu zor günlerde, çalışanları büyük endişelere sevk eden ve hak kayıpları yaratacak bu teklifin TBMM gündeminden geri çekilmesi bütün çalışanların ortak arzusudur. TBMM’deki bütün siyasi partileri bu konuda sağduyulu davranmaya ve işçilerin sesine ve arzusuna kulak vermeye çağırıyoruz. Üç işçi konfederasyonu olarak bu konuda ısrarlı olduğumuzu vurgulamak istiyoruz.
TÜRK-İŞ, HAK-İŞ ve DİSK olarak, çalışma hayatının sorunlarıyla ilgili düşünülen düzenlemelerin ülkemizde uzun bir geçmişi olan sosyal diyalog mekanizmaları kullanılarak ele alınmasından yana olduğumuzun bir kez daha altını çiziyoruz.
Tasarı neyi getiriyor?
- Prim desteği uygulamasının 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatalması için Cumhurbaşkanı’na yetki verilecek.
- İlave istihdam sağlayan işletmeleler verilen prim desteği 2023 sonuna kadar uzatılabilecek.
- İlave istihdam sağlayan işletmeleler verilen vergi ve stopaj desteği 2023 sonuna kadar uzatılabilecek.
- Ahilik sandığı uygulama yürürlük tarihi 2023 sonuna kadar uzatılacak.
- Yurt dışından döviz, altın getirenden vergi alınmayacak.
- Kısa çalışma ödeneği uygulamasının bitiş tarihi haziran 2021’e kadar uzatılabilecek.
- Kısa çalışma ödeneği şirketleri alan şirketlerin normalleşme destekleri 30 haziran 2021’e kadar uzatılabilecek.
Evden üretip internette satana muafiyet
- Evlerinde ürettikleri mal ve benzeri ortamlarda üretilen ürünlerin satışını yapanlara belirli şartlarda gelir vergisi muafiyeti getiriliyor. Burada 220 bin lira sınırı var.
- İhracatta yeni pazarlar oluşturanlara vergi indirimi öngörülüyor.
- Kendi hisse senetlerini alan şirketler için vergisiz kar dağıtımının önüne geçiliyor.
- Esnek çalışmanın teşvik edilmesi için gelir ve damga vergisi istisnası getiriliyor.
Varlık Barışı geliyor
- Haziran 2021’e kadar vergi incelemesi olmaksızın varlık barışı getiriliyor.
- Turizmde ecrimisil ödeme süreleri faizsiz, 1 yıl erteleniyor.
- Turizmde konaklama vergisinin yürürlüğe girişi 2022 yılının başına erteleniyor.
- 25 yaş altı ve 50 yaş üstü işçilerle yapılacak çalışma şartları esnetilecek.
- 25 yaşın altında olan çalışanlar için daha düşük prim ödeme olanağı sağlanacak.
- Kurumlar vergisini 5 puan indirme yetkisi Cumhurbaşkanı’na verilecek.
- Yüzde 20’den fazlası halka arz edilecek şirketlere 5 yıl boyunca kurumlar vergisinden 2 puan indirim yapılabilecek.
