By PERVARİ TARİHİ VE COĞRAFYASI
Pervari çok eski bir yerleşim yeridir. MÖ. 550’lerde Perslerce, sonra da Makedonyalılarca işgal edilen yöre M.Ö.306’da Selökid Krallığı sınırları içinde kaldı. M.Ö.129’da Partların eline geçen Pervari, M.S.77’de Roma İmparatorluğuna katıldı. IV. ve V. yy.larda Bizanslarla Sasaniler arasında el değiştiren yöre 700’lerde Arap etkinliğine girdi.1243’te Moğollarca işgal edildi. 1514’te Osmanlı topraklarına katıldı. Pervari’nin Cumhuriyetten önce ilçe olduğu bilinmekte ise de ilçe oluş tarihi saptanamamıştır.
Pervari’nin dağ köylerinde çivi yazılarına rastlamak mümkündür. Pervari ilçemiz, Urartular döneminde eğitimde önemli bir merkez olma özelliğine sahip olmuştu.
Doğu Anadolu Bölgesinde, Siirt İline bağlı bir ilçe olan Pervari, kuzeyinde Hizan ve Bahçesaray, doğusunda Çatak ve Beytüşşebap, güneyinde Şırnak ili ile Eruh ilçesi, batısında da Aydınlar ve Şirvan ilçeleri ile çevrilidir. Siirt’in doğu kesiminde yer alan Pervari’nin topraklarını Güneydoğu Torosların uzantısı olan dağlar engebelendirmektedir. Akarsu vadileri ile bölünen bu dağlık alandaki belli başlı yükselti Yazlıca Dağı (Herakol Dağı) (2.953 m.)dır. Dağlık kesimlerin yüksek yerlerinde sulak çayırlarla kaplı yaylalar bulunmaktadır.
İlçe topraklarını Botan Çayının başlangıç kollarından Çatak Deresi, Bahçesaray deresi ve Büyükdere sulamaktadır. Ayrıca güney kesimindeki küçük akarsular da Hazil Çayı tarafından toplanmaktadır. Bu sular Habur Çayı aracılığı ile Dicle Nehrine katılır.
İlçe merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği 1.380 m.dir. İl merkezine 96 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 1.459 km2 olup, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 31.093 tür.
İlçede karasal iklim hüküm sürmekte olup, yazları sıcak ve kurak, kışlar sert, soğuk ve yağışlı geçer. Yabani fıstık ağacının genel merkezlerinden biri olan Pervari’de çok sayıda yabani fıstık ağacı bulunmaktadır.
EKONOMİK FAALİYETLER VE KARAKOVAN BALI:
İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Sanayisi ve istihdam sağlayıcı herhangi bir seri üretim tesisi yoktur. Başta tahıl olmak üzere fıstık, üzüm ve nar yetiştiriciliği yapılmaktadır. Coğrafik yapısı oldukça dağlık olup ilçe merkezinin rakımı 1380 metredir.
Fazla bir alternatif ürün yetiştirme imkanı bulunmayan halkın geçimini sağlama hususunda başta gelen kaynaklardan bir tanesi ülke çapında büyük üne sahip karakovan balı yetiştiriciliğidir.
Pervari balı coğrafik yapısı ve yörenin flora yapısından ötürü kendine özgü bir tadı ve özelliği olan ve ülkede anzer balından sonra en fazla tercih edilen karakovan balının yetiştiği yerdir. Google da “ Pervari balı” yazılarak arma yapıldığımda 25,800 sonuç; “Pervari karakovan balı” yazıldığında ise 6,370 sonuç elde edilmektedir. Bu da Pervari balının aranan ve bilinen bir bal olduğunun bir göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Pervari’de üretilen karakovan balı zengin florası el değmeden üretilen en ünlü ballardan biridir. 500 – ila 3000 metre arasında değişen yükseklikler’de yüzlerce çiçeğin özünden gelmektedir. Üçgül, yonca, adaçayı, kekik, ballı baba, peygamber çiçeği, geven, engerek otu, sığır dili ve yüzlerce çiçek ve bitkinin zengin bol çeşitliliği balın şifalı ve kaliteli kılmaktadır.
Yüksek dağ ve tepelerinden, 1200’e yakın çiçeğinden balını toplayan arılar tarafından yapılmakta olup en önemli özelliği olarak da hiçbir insan eli değmeden, arının kendi peteğini dahi kendi hazırlamasından tamamen doğal bir şekilde ortasında balmumu olmadan yapılmaktadır. Tamamı ile natureldir. Peteği olduğu gibi yenilebilir. Şeker hastalarının dahi yiyebilecekleri; Katışıksız, %100 saf, glikoz içermeyen, naturel, özel, her derde deva doğa harikası hakiki Karakovan balıdır. Ticari Glikoz oranı % 0’dır
Kendine has karakteristik özellikleri olan bu balın besin olarak insana bir çok faydası olduğu bilinmektedir.
İhtiva ettiği A, B, C ve diğer vitaminler ve minerallerle insana zindelik verir. Zekanın açılmasında; Bal, ceviz, fıstık yenmesi iyi gelir.
Mideye kuvvet verir, Sindirimi kolaylaştırır, sindirim organlarının düzenli çalışmasını sağlar.
Kansızlığı ve zaafı giderir. Hastalıktan yeni kalkmışlara kuvvet verir.
Bal, karaciğeri ve göğsü temizler
İdrar söktürür, mesane yollarını temizler.
Balın beslenmedeki benzersiz önemini sağlayan ise, içerdiği kalsiyum, fosfor, demir, potasyum, magnezyum, sodyum, kükürt, iyot gibi minerallerle; pantotenik asit, B1, B2, B6, C ve K vitaminlerle bazı enzimleri içeren zengin yapısıdır. Öte yandan balı, pek çok hastalıkta koruyucu ve tedavi edici etkileri olduğu da, tıp uzmanlarınca kabul edilmektedir. Balın yaklaşık 500 hastalığın tedavisinde yardımcı olarak kulanıldığında, etkili olduğu gözlemlenmiştir. Balarıları, 10 peteği doldurabilmek için, 100.000 km. kanat çırpmakta ve yaklaşık 100.000.000 çiçeğin nektarını emmektedirler. Yarım kilo bal için arıların, çiçeklere 37.000 kere gidip gelmeleri gerektiği hesaplanmıştır. Arılar, bir bal peteğini doldurmak için, senede 17 milyon mil yol kat ederler. Bal, bütün yiyeceklerin en safıdır. Kaliteli bir balın içinde her ne şekilde olursa olsun kesinlikle bakteri bulunmaz ve üremez.
Pervari’deki karakovan balının yıllık üretimi 70 ton civarındadır ve bundan geçimini sağlayan aile sayısı yüzlercedir.
BARAJIN İKLİME VE ARICILIĞA ETKİSİ
Baraj göllerindeki su kütlelerinin topraktan farklı olan termal özellikleri, barajların su tutmaya başlamadan öncekine kıyasla çevresinde daha serin yaz ve daha ılıman kışlara sebep olur… Bölgedeki hakim rüzgar yönünde bir farklılığa ve rüzgar şiddetinde de belirgin bir artışa neden olur. Su ve havanın farklı su buharı basınçları nedeniyle göl yüzeyinden karalara doğru büyük miktarda nem transferi olur, havadaki nemin artmasıyla bölgede sis ve don olaylarında, göl etkisinden dolayı da kar yağışında ve çığlarda büyük artışlar görülür.
Nitekim Keban ve Seyhan baraj göllerinin iklime etkisi incelenmiş olup, 1975 yılından sonra iklimin değiştiği bilimsel olarak saptanmıştır.
Yapılacak barajlarla Pervari gibi bölgelerin iklimlerindeki küçük değişimler, yağış rejimini değiştirerek ve bu da önemli problemlere neden olabilecektir.
Buna küresel ısınmayı da eklersek tarımın gelişiminin nasıl etkileyeceği de göz mutlaka önüne alınmalıdır. Zira Pervari gibi yeterli derecede tarım arazisi bulunmayan dağlık yörelerde değişecek iklim büyük bir kısmı en düşük gelir diliminde bulunan ve geçimini sağlamak üzere gerçekleştirecek faaliyetlerde pek alternatifi bulunmayan halkın tarımsal uğraşlarına da sekte vuracak bu da değişen iklimle birlikte toplumsal huzuru da zedeleyecektir.
Baraj projesi ile ilgili hazırlanan bir iklim raporu yoktur.
Proje kapsamındaki barajların yapılmasıyla oluşacak suni göller, başta iklim koşulları olmak üzere genel olarak ekolojik dengeyi etkileyecek ve önemli oranda değiştirecektir. İklim değişikliği başta insanlar olmak üzere bitki ve hayvan türleri üzerinde etkide bulunacak. Bazı hayvan ve bitki türleri yok olacak, yeni türler ortaya çıkacak; nemli iklim koşulları yeni hastalıklar için uygun bir ortam yaratabilecek ve sularla bulaşabilen hastalıkların geniş bir alana yayılması tehlikesi artacaktır.
Projenin uygulanması halinde, Pervari doğasının zengin florası yok olacaktır. Bu havzada yer alan karakteristik endemik türler, ile zengin familyalar ve cinsler tükenecektir
Şimdiye kadar yapılmış floristik çalışmalar olmamıştır. Ve bu zengin flora yapısı değişecek iklimle birlikte yeterince araştırılmadan yok olup gidecektir.
Barajların iklim değişikliği üzerindeki etkisinin en önemli parametresi; belli sınırlar içerisinde olsa bile barajların sebep oldukları sera gazı üretimidir. barajlar metan gazı salgılama tehlikesine sahip oldukları için iklim değişikliğine ve dolayısıyla küresel ısınmaya yardımcı olmaktadırlar.
Baraj gölünün altında kalmış olan bitki örtüsünün çürümesi ve buna ilaveten baraj gölündeki suyun çözünmüş oksijen bakımından fakir bir su olması sebebiyle baraj gölünün atmosfere karbondioksit yerine metan gazı salgılama riski vardır ve bu risk oldukça yüksektir. Atmosfere salgılana metan gazının ise küresel ısınmaya etkisi karbondioksitten daha fazladır.
Baraj projeleri yerel ve bölgesel ölçekte değerlendirilmelidir. Pervari’de önemli bir bitki popolisyonun kaybedilmediğini kim söyleyebilir.
Coğrafi konumu ile topoğrafik yapısı bakımından yörede imalat veya ağır sanayi tesislerinin kurulması imkansız olduğu gibi, rantabl da değildir. Yöre halkının en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Arıcılık ilçenin gelecek vadeden en önemli gelir getirici unsurudur. Desteklenmesi, yaygınlaştırılması tanıtım, reklam ve pazarlamasının daha bilinçli yapılması gerekir. Tamamen doğal, el değmeden yapılan bu bal çok daha yaygın bir kitleye hitap etmeyi fazlasıyla hak etmektedir.
Bu bağlamda Pervari karakovan balını olumsuz etkileyen şartlara her ne sebeple olursa olsun sebep olmak bir yana, bilakis bu doğa harikası nadide ürünü desteklemek ve yaygınlaştırmak en önemli görevimiz olmalıdır. Şifa kaynağı ve sofralara tat olmayı bekleyen bu naturel ürüne sahip çıkalım. Nice değer ve güzelliğimizi kaybettiğimiz çağımız dünyasında bu kayıplarımıza bunu da eklemeyelim.
Ey duyarlı insanlar; her şey bir yana gerçek kaybedenler bizleriz. Buna dur diyebilme gücünü kendimizde bulabilmeliyiz. Yıkanların karşısına yıkılmadan geçelim. Hep birlikte tek nefes, tek ses olarak. Bu sefer geç kalmayalım. Lütfen…
Comments