Patara’da yapılaşma tehlikesi davasında bilirkişi keşfi yapıldı

Antalya Kaş’ta özel çevre koruma bölgesi kabul edilen ve Caretta carettaların yumurtlama alanı olan Patara’da gerçekleştirilmek istenen imar planlarına karşı açılan davanın bilirkişi keşfi dün (25 Nisan’da) yapıldı. Kaş Çevre ve Kültür Derneği‘nin de katıldığı geniş katılımlı bilirkişi keşfi, bölgenin tarih öncesi zenginliklerini ve doğal yaşam alanlarını koruma çabasının ne kadar kritik olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Doğa savunucuları, bilirkişi keşfine ilişkin yaptıkları açıklamada “Pataralı vatandaşın ihtiyaçlarına yönelik olmayan, yani kamu yararına yönelik üretilmeyen, turizme yönelik üretilen yazlık konutların çoğu inşaat halinde kullanım dışıyken ikinci bir yazlık konut/ikinci konut yapılaşması getirecek planlamanın bilimle, bilgiyle açıklanmasının mümkün olmadığını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

‣ Caretta carettaların yuvası Patara’da bilirkişi keşfi yapılacak
‣ Caretta carettalara, endemik türlere, zeytinliklere imar tehdidi: Patara’da keşif var
‣ Tarım Orman-İş: Patara’da çalınan kumu raporlayan memur görevine iade edildi

Patara, birçok koruma statüsüne sahip nadir bölgelerden biri. Özel Çevre Koruma Bölgesi, 1. Derece Doğal Sit ve 3. Derece Arkeolojik Sit Alanı içinde bulunan Patara, aynı zamanda zeytinlik alanların korunması kanunlarına tabi. Unesco Dünya Mirası Listesi‘ne girmesi için başvurulan bu özel alan, yapılaşmaya açık bir hedef haline gelmiş durumda.

Bilirkişi keşfi, yerel ve ulusal çapta birçok ilgili tarafın katılımıyla, yapılaşmaya açılması planlanan zeytinlik nitelikli alanlarda yapıldı. 2008 yılında düşük yoğunluklu yapılaşma izni verilen kooperatif alanlarının hemen altında yer alan bu alanların, yapılaşma izninin üzerinden 16 yıl geçmiş olmasına rağmen halen inşaat halinde olması, bölgedeki talep baskısının düşük olduğunu gösteriyor.

Patara Kazı Başkan Yardımcısı Mustafa Koçak ve yerel yetkililer hakime, planlama alanında tespit edilen ve yapılaşmalar sonucu ortadan kaybolan önemli arkeolojik bulgular hakkında bilgiler verdi. Hakim, bu bilgilerin itiraz dosyasına profesyonel bir görüş olarak eklenebileceğini ifade etti.

Kaş Çevre ve Kültür Derneği, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı ile Kültür ve Turizm Bakanını, bölgenin koruma statüsünü güçlendirecek yeni yönetim planları hazırlamaya çağırıyor. 1993-2000 yılları arasında yapılan yönetim planlarının güncellenmesi, Patara’nın sadece ismen değil, fiilen de korunması için hayati önem taşıyor.

Patara, kültürel ve doğal mirasın yanı sıra biyoçeşitlilik açısından da ulusal ve uluslararası öneme sahip. Yapılaşma baskısının artması, bu değerli mirasın gelecek nesillere aktarılmasını tehdit ediyor.

Kaş Çevre ve Kültür Derneği adına konuşan Ahmet Murat Akoy, bölgenin korunmasının önemine dair şunları söyledi:

“Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı ve Kültür ve Turizm Bakanlarımızdan 2020 yılında Türkiye’nin Turizm teması seçilen, Türkiye’nin en çok ziyaret edilen ören yeri olan aynı zamanda Caretta Caretta’ların 1. Derece yuvalama alanı olan Patara Antik Kentinin daha fazla yapılaşmaya konu edilmemesi için, 1993-2000 yılları arasında yapılan yönetim planlarının güncellenerek yeniden yapılması için harekete geçmelerini bekliyoruz. Bu eşsiz alanların çocuklarımıza bırakacağımız en büyük miras olduğunu, sadece ismi değil niteliği “koruma” olan planlamalarla gelecek nesillere bozulmadan, beton altına alınmadan bırakılmasını arz ediyoruz.”

Patara’da ne olmuştu?

Likya uygarlığının eski başkenti olan Patara, tarihi, kültürel ve doğal zenginlikleri nedeniyle Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı olarak belirlenmiş ve 1990 yılında Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilmişti.

Kazılar sırasında tespit edilen Nekropol Alanı‘nın korunması gerekirken, 2008 yılında düşük yoğunluklu yapı izinleri verilmiş ve böylece Patara, ikinci konut ve villa inşaatları için bir alan haline gelmişti.

2023’te gerçekleşen 800’den fazla ikinci konut inşaatı ile Antik Kent Alanı betonla kaplanarak ‘tarihin üzeri örtülmüştü’.

Patara 1/25.000 Özel Çevre Koruma Bölgesi Planı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 18 Mart 2022’de askıya alındı. Plan, itirazlar nedeniyle 25 Ocak 2023’te yeniden askıya çıkarıldı ve yapılan itirazlar sonucunda 12 Mayıs 2023’te onaylanarak 5 Haziran 2023’te tekrar askıya çıkarıldı.

Bu karar, Doğal Hayatı Koruma Vakfı, Kaş Çevre ve Kültür Derneği, TMMOB Mimarlar Odası Antalya Şubesi ve TMMOB Peyzaj Mimarları Odası tarafından dava konusu oldu.