Fosil yakıt şirketlerindeki yatırımların geri çekilerek, iklim çözümlerine aktarılmasını teşvik eden Divest Invest Küresel Hareketi’nin hazırladığı “11 Trilyon Dolar ve Daha Bitmedi: Fosil Yakıtsız Bir Dünya İçin Yeni Hedefler” başlıklı raporuna göre, fosil yakıtlardan çekilen yatırımlar 11 trilyon ABD dolarını aştı.
Raporda, halihazırda 1110 kuruluşun fosil yakıt yatırımlarından vazgeçtiğine dikkat çekiliyor. Bu yatırımları kara listeye alanlar arasında Norveç Hükümeti Varlık Fonu, Filipinler Katolik Piskoposlar Konferansı, Rockefeller Kardeşler Fonu, İngiliz Tabipler Birliği, Amundi Varlık Yönetimi, Fransa kamu finans kuruluşu Caisse des Depots, New York ve Cape Town şehir yönetimleri, Alman kalkınma bankası KfW Group, Stockholm Üniversitesi, Birleşik Krallık’taki Tate müzeleri ve Allianz Sigorta gibi birçok farklı sektörden kurum yer alıyor.
Yatırımların fosil yakıtlardan temiz enerji kaynaklarına aktarılmasını teşvik eden küresel hareket, 2020’de bu miktarın 15 trilyon dolara, kurum sayısının da 2 bin 20’ye yükselmesini hedefliyor.
‘Tek sağduyulu finansal tepki’
Rapora göre, fosil yakıttan çekilme taahhütlerinin artan hızı çarpıcı: İlk 2 trilyon dolarlık çıkış iki yıl sürmüşken, son 2 trilyon dolar altı aydan da kısa bir sürede elden çıkarıldı. Rapor, 10 ve 11 Eylül 2019 tarihlerinde Cape Town’da düzenlenen Geleceği Finanse Etmek Zirvesi ile eş zamanlı yayımlandı.
44 ülkeden 300’ün üzerinde delegenin katıldığı konferans, her kıtada yatırımların fosil yakıtlardan temiz enerjiye kaydırılmasını savunan taraflar arasında güç birliği sağlamak için tasarlandı. Vakıflar, okullar ve sağlık kuruluşları gibi sosyal sorumluluk odaklı yatırımcılar, fosil yakıttan çıkma ve temiz enerjiye yatırım yapma konusundaki net taahhütleri açısından lider olmaya devam ederken, bugün taahhütlerin büyük kısmı küresel varlık yöneticileri, hükümet varlık fonları, sigorta şirketleri, bireysel emeklilik fonları gibi kurumsal yatırımcılardan geliyor.
Fosil yakıtlardan çekilmek yakın geçmişte daha ziyade ahlaki nedenlerle gerçekleşirken, şimdi iklim riskine karşı tek sağduyulu finansal tepki olarak görülüyor. Sektör gösterdiği düşük performansı, değişkenliği ve maruz kaldığı birden fazla geçiş riski ile yatırımcılara kesinlikle zayıf bir seçenek sunuyor.
‘Türkiye bile kömür endüstrisini hayal kırıklığına uğratacak’
Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü analisti Simon Nicholas, 2018’de neredeyse iki haftada bir, kurumların fosil yakıt yatırımlarından çekilme kararı aldığını bildirdi. Nicholas, yılın ilk yarısında bu oranın bir haftaya düştüğüne dikkati çekerek “Bu yıl itibarıyla, Güney Afrika bankalarının da arasında bulunduğu yüzden fazla finansal kuruluş kömür yatırımlarından geri çekilmiş durumda” dedi.
Birçok ülkenin enerji politikasında artık kömür yatırımlarının yer almadığını dile getiren Nicholas, şunları kaydetti: “İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya, Portekiz ve İtalya’da kömürden elektrik üretimi bu yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40 düştü. Kömür pazarının en parlak bölgelerinden biri olması beklenen Türkiye bile kömür endüstrisini hayal kırıklığına uğratacak. Türkiye’de dolar kurundaki dalgalanma sürüyor ve bu da ithal kömür santrallerinin çalışma saatlerini azaltıyor. 2009’dan beri, Türkiye’de 70 bin megavatlık kömür santrali planı rafa kaldırıldı. Neredeyse her ülkede bu yönde bir eğilim söz konusu.”
Divest – Invest Küresel Hareketi’nin Direktörü Clara Vondrich ise hareket güç kazandıkça her sektörde fosil yakıt yatırımlarından net bir uzaklaşma görüldüğünü ifade etti. Kurumsal yatırımcıların geleceği inşa etme veya yıkma gücüne sahip olduğunu kaydeden Vondrich, “Kömür, petrol ve gaz yatırımları toksik olarak algılanıyor. Sadece iklim krizine dayalı ahlaki nedenlerle değil, aynı zamanda finansal olarak da büyük risk taşıyor” diye konuştu.
![[Babil’den Sonra] Türkü söylemek benim için bir aşk halidir](https://yesilgazete.org/wp-content/uploads/2019/09/Ruhi-Su-9.jpg "[Babil’den Sonra] Türkü söylemek benim için bir aşk halidir")
