KadınLGBTİ+Manşet

Öyle Değil Böyle: Toplumsal cinsiyet temelli şiddet haberleri için yeni kılavuz

Toplumsal cinsiyet temelli şiddet vakalarında medya dilinin nasıl olması gerektiği ve cinsel şiddet haberlerinin hak temelli verilebilmesi için kritik konuları ele alan Öyle Değil Böyle, yayına girdi.
Yeşil GazeteBy
0
Fotoğraf: Hale Güzin Kızılaslan / csgorselarsiv.org

Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği (CŞMD), toplumsal cinsiyet temelli şiddetle ilgili medya dilinin doğru kullanılması amacıyla, kılavuz niteliğindeki ilkeleri Öyle Değil Böyle internet sitesinde bir araya getirdi.

Cinsel şiddete dair algıyı, kalıplaşmış söylemleri ve yanlış inanışları dönüştürmeye çalışmak, cinsel şiddetle mücadelede atılması gereken adımların başında geliyor. Medya üretimlerinde şiddetsiz ve hak temelli bir yaklaşımın benimsenmesi, toplumsal farkındalığın artırılması ve onay kültürünün yaygınlaşmasına katkıda bulunulması için büyük önem taşıyor.

Dernek, bu konuda medyaya düşen, üretimlerinde etik ilkelere olan bağlılığını gözden geçirerek yanlış inanışları ve klişeleri sorgulamak, hem topluma örnek olmak hem de toplumsal dönüşümün bir parçası olmak gibi sorumluluklara dikkat çekiyor. Özellikle toplumsal cinsiyet temelli şiddetle ilgili haber yaparken kullanılan sözcüklere özen gösterilmesi gerekiyor.

ÇŞMD’nin oluşturduğu kılavuzda, medyada sıklıkla rastlanan, faili mağdur gösteren ve hayatta kalanı, yani şiddete maruz bırakılan kişiyi, suçlayıcı bir dil kullanımının mevcut eşitsizlikleri daha da derinleştirdiğine de vurgu yapılıyor.

‣ Şiddet sonrası acil destek telefon hatları
‣ Mağdur suçlayıcılığa son vermek için yapabileceğiniz 10 şey

Fotoğraf: Şehlem Kaçar / csgorselarsiv.org

Doğru haber dili nasıl olmalı?

Cinsel/cinselleştirilmiş şiddet haberlerinde toplumsal farkındalığın artmasına faydalı olabilecek hak temelli haberlerin üretimi için hazırlanan web sitesinde, şu öneriler yer alıyor: 

1. Şiddeti yaşayan kişinin beyanı için “iddiasıyla” gibi şüphe uyandırıcı ifadeler kullanmayın, nötr olun.
2. “Sapık”, “Canavar”, “Pedofil” , “Zoofil” gibi uç tanımları kullanmayın.
3. Görüşülen kişinin kendisi için tercih ettiği tanımı kullanın. Eğer görüşülen kişi özellikle tercih etmediyse “kurban” ve “mağdur” ifadelerini kullanmayın.
4. Bazıları detay içermediği ve kişiyi genel olarak bu şiddet türü ile ilişkilendirdiği için “cinsel şiddete maruz bırakılmış kişi”yi kullanabilir.
5. “Cinnet geçirdi, şeytana uydu, tahrik oldu” gibi failin şiddet davranışlarını meşrulaştıracak tanımlamalardan kaçının.
6. Cinsel şiddete maruz bırakılan kişinin hikayesini haberleştirirken “itiraf etti”, “kabul etti”, “sebep oldu”, “imkan verdi” gibi fiiller kullanmayın.
7. Cinsel şiddeti haberleştirirken hayatta kalanla fail arasında aidiyet ilişkisi kuran bir dil kullanmayın.
8. Cinsel saldırının şiddete dayalı ve rıza olmadan gerçekleştiğini kesin bir dille ifade eden kelimeler kullanın.
9. Cinsel saldırıyı aktarırken önemsizleştirici yumuşak bir dil ya da şiddetin pornografisini üreten, erotik hikaye dili ve ifadelerini kullanmayın.
10. “Alçakça, korkunç, iğrenç” gibi uç ve sansasyon yaratan ifadelerden kaçının.

Öyle Değil Böyle internet sitesi, doğru haber diline yönelik ilkeler dışında, cinsel şiddeti önlemek için neler yapılabileceğine yönelik bilgilendirme, cinsel şiddetle karşılaşan gazeteciler için öneriler, öz yardım ve cinsel şiddeti önlemede medyanın yapabilecekleri konusunda da içerik sağlayarak okuyucularına zengin kaynaklar sunuyor.

Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği; cinsel/cinselleştirilmiş şiddetin ve yarattığı hazarların azaltılması için çalışmalarda bulunuyor. Medya çalışmaları kapsamında oyledegilboyle.org’un yanı sıra doğru mesaj veren görsellerin kullanımını teşvik etmek amacıyla oluşturulan csgorselarsiv.org sitesi ve hak temelli yayıncılık kılavuzları ile farkındalık çalışmaları yürütüyor.

More in Kadın

You may also like

Comments

Comments are closed.