By 
Antalya, Demre – Kaş güzergahında planlanan 74 kilometrelik duble yol projesi kapsamında 66 bin meşe, çam ve sandal ağacının kesilmesi planlanıyor.
Toplam maliyeti 2,1 milyar TL olan projenin tanıtım dosyasına göre, 26,75 hektarlık orman arazisinden geçmesi planlanan otoyol, Myra, Sura, Hoyran antik kentleri ile birlikte birçok doğal ve arkeolojik sit alanını da etkileyecek.
4 Ocak’ta Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İnceleme Değerlendirme Komisyonu toplantısında proje detayları ele alınacak.
Daha önce iptal edilen 28 kilometrelik Kaş-Kalkan otoyolu da tekrar projelendirilerek Demre-Kaş hattına dahil edildi.
Bu yeni otoyol projesinin bir parçası olarak, Kaş‘ta ünlü Kaputaş Plajı‘nın üst kısmına dev bir viyadük yapımı planlanıyor; 3 bin 210 dekarlık orman arazisi, vasıf değişikliği yapılarak karayollarına tahsis edilecek.
19 milyon 680 bin 825 metreküp hafriyat
Otoyol projesine dair jeoteknik raporlara göre, bölgedeki hareketli topografya nedeniyle yapılacak dinamitli patlatma ve yarma çalışmalarında 19 milyon 680 bin 825 metreküp hafriyat malzemesi ortaya çıkacak.
Duvar’dan Ceren Deniz’in haberine göre, bu malzemenin 7,2 milyon metreküpü yol dolgu malzemesi olarak kullanılacak, kalan miktarın yerel belediyelerin belirleyeceği düzenli atık toplama merkezlerine taşınması planlanıyor. Ancak proje kapsamındaki iki ilçede bu ölçekteki hafriyat malzemesini depolamak için uygun bir alan mevcut değil.
‘Antik su yolu, bir daha geri gelmemecesine zarar görecek’
Likya gibi eşsiz bir kültürel ve doğal mirasa sahip olmanın, bunu tam anlamıyla tanıma, koruma, geleceğe aktarma sorumluluğunu hiçbir gerekçe ile göz ardı edilemeyeceğini belirten Kültürel ve Doğal Mirası İzleme Platformu Kurucusu, Arkeolog, Yazar ve Yayıncı Nezih Başgelen, pek çok arkeolojik yapıyı ve endemik türleri barındıran bölgeye zarar vereceği konusunda uyarıda bulunuyor:
Otoyol, çayın batısındaki Myra Antik Kenti’nin kayaların arasından geçen antik su kanalı güzergahında tünele giriyor. Tünel için burada dinamitli patlatma yapılması planlanmış. Otoyol projesi, Koruma Kurulu’na sunulduğu haliyle uygulanırsa bu kesimde kayaların arasına oyulmuş antik su yolu, bir daha geri gelmemecesine zarar görecek.”
44 tür balığın ve bölgeye has mavi yengeçlerin beslenme ve büyüme alanı
Planlanan yol projesinin Demre Çayı’nı Köşkerler Mahallesi’nden devasa bir viyadükle geçtiğini, toplam 355 hektar alanı kaplayan Demre’nin Beymelek Dalyanı’nın yeni tespitlerle birlikte 44 tür balığın ve bölgeye has mavi yengeçlerin beslenme ve büyüme alanı olduğunu sözlerine ekleyen Başgelen, şunları aktardı:
”Denizde üreyen balık türleri ve mavi yengeçler, nisan-ağustos döneminde Beymelek Dalyanı’na giriş yapıyor. Yavru türleri, özellikle yaz döneminde sürüler halinde dalyanda geziyor ve besleniyor. Burada beslenen balıklar büyüyor. Dalyanda çupra, levrek, mırmır, kefal gibi başlıca türlerin aralarında olduğu 23 familyaya ait 44 tür balık tespit edilmiş. Bunlarla ilgili izleme çalışması bir AB projesi kapsamında devam ediyor.”
Likya mirası onarılamaz ölçüde tehlike altında
Ülke turizminin eşsiz yöresi Likya’da otoyolun planlandığı alanın mevcut sit kararlarına ve Avrupa Peyzaj Sözleşmesi’nden kaynaklanan yükümlülüklere tamamen aykırı olduğunu söyleyen Arkeolog, “Sözleşme ile her ülke, tüm topraklarındaki peyzajların özel önlemle korunması ve planlanmasına ilişkin ulusal peyzaj politikalarını oluşturacağını, peyzaj politikalarının uygulanmasında kamu kurumlarının, yerel otoritelerin ve uzman grupların katılımını sağlayacak prosedürleri oluşturacağını, bölge planlama politikalarının, kültürel, çevresel ve ekonomik politikalarla ve peyzaj üzerinde etkisi olabilecek politikalarla bütünleştireceğini taahhüt etmiştir” dedi.
Kamusal yatırımların, iyi planlanması durumunda, bir ülkenin kalkınması açısından şüphesiz önemli ve büyük projeler olduğuna dikkat çeken, akılcı ve gerçekçi çözümlerin geliştirilmemesi durumunda Likya mirasının onarılamaz ölçüde tehlike altına gireceğini ve bu süreçte yitirileni tekrar kazanma imkanı olmadığını vurgulayan Başgelen şu ifadeleri kullandı:
”Başta Malta Sözleşmesi olmak üzere, uluslararası düzeyde taraf olduğumuz anlaşmalar da yapılacak her türlü yatırımın, kültürel ve doğal mirasa mümkün olduğunca zarar vermeden gerçekleştirilmesini temel ilke olarak kabul eder. Finike, Demre ve Kaş güzergahında, Likya’nın merkezi bölgesinden geçecek, bu hassas planlanması gereken yatırım hayata geçirilirken, tarihi ve doğal mirası korumak için sivil inisiyatiflere de görüş sunma imkanı sağlanmalıdır.”
Ne olmuştu?
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü‘ne, Finike, Demre, Kaş ve Kalkan bölgelerindeki yol planlamaları çerçevesinde, Kaş ile Kalkan arasında planlanan 28 kilometrelik otoyol projesi için daha önce iki ayrı hukuki süreç başlatılmıştı.
Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu‘nun projeyi onaylamasıyla ilgili davada mahkeme, 2018 yılında iptal kararı vermişti.
Projeyle ilgili olarak 2019 yılında sonuçlanan davada alınan ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı da mahkeme tarafından iptal edilmişti.
Mahkemenin iptal kararı verdiği Kaş-Kalkan otoyolu, yeniden projeye eklendi.
Daha önceki planlamalarda, Finike‘deki portakal bahçelerinin arasından geçen otoyol projesi, çiftçiler, sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarından gelen yoğun tepkilerin ve kamuoyundaki yankıların etkisiyle 2020 yılında iptal edilmişti. Finike, yeni projede yer almadı.
Comments