By 
Haber: İrfan TUNÇÇELİK
*
Kapadokya‘da Ortahisar-Göreme arasında devam eden yol çalışmasının son 500 metrelik kısmında yer alan Bizans Manastırı kompleksi, peri bacası ve kaya oluşumları çalışmalardan olumsuz etkilendi.
Manastırın tam önünde ağır iş makineleri ve kamyonlarla devam eden yol inşaatı, manastır yemekhane bölümündeki odacıklara ve etrafında bulunan kaya oluşumlarına titreşimler nedeniyle büyük zararlar verdi. Kaya oluşumlarının yıkıldığı görüntüleri, sosyal medya üzerinden paylaşan birçok kullanıcı yıkıma tepki gösterdi.
Bakan Ersoy, yol inşaatını savundu
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da katıldığı bir televizyon programında Kapadokya’daki yıkımı savundu. Ersoy, paylaşılan fotoğrafın, algı oluşturmak ya da dezenformasyon yapmak isteyenlerin yaymak istediği görüntüyü verdiğini belirterek yol çalışmasını görmezden geldi.
‘Yaptıkları suçları iki tuvalet üzerine yıktılar’
Bakanlığın açıklamalarını değerlendiren Kapadokya Çevre Platformu Koordinatörü Mükremin Tokmak, bakanlığın yanıltıcı bilgiler verdiğini aktardı. Bakan Ersoy’un Saklı Kilise‘yi gösteren krokisinin hatalı olduğunu belirten Tokmak, yolun yatık değil, artık dümdüz olduğunu ve kiliseye beş metre mesafede olduğunu anlattı.
Turizm Bakanı Ersoy’un görüntülerin paylaşımının “dezenformasyon amacıyla yapıldığı” sözlerini eleştiren Tokmak, “Bakanın verdiği bilgiler yanlış, dezenformasyonsa onun söylediği şeyler dezenformasyon. Yaptıkları suçları iki tuvalet üzerine yıktılar. Bu kadar da olmaz” dedi.
JMO: Tahribat sadece yol ile sınırlı değil
Çalışmaları yerinde gözlemleyen Jeoloji Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Alan da bölgedeki izlenimlerini Yeşil Gazete ile paylaştı.
JMO Genel Başkanı Hüseyin Alan, yolun Göreme Açık Hava Müzesi’nin giriş kısmında sonlandığını 3-4 tane peri bacasına zarar verildiğini bunların bir kısmının dozerlerle kazılmaya devam edildiğini ve tahrip edildiğini gördüklerini söyledi.
Alan, “Burada asıl sıkıntı ve sorun, bütün dünyada bu tür jeolojik miras alanlarına ziyaretçi ve trafik baskısını oluşturmayacak şekilde düzenlenmeler yapılırken, ülkemizde dünyanın sayılı jeolojik miras alanı olan Kapadokya‘da her tarafa yol yapmak suretiyle trafik ve insan baskısının arttığını, o alanların tahrip olmasına neden olacak. Burada trafik ve insan yoğunluğunu azaltacak regülasyonlar yapmak mümkünken, yollar yapılarak bu yoğunluğu ve baskıyı katbekat artıracaklarını biliyoruz. Önümüzdeki süreçte burada önemli bir tahribatın olacağını ifade edeyim” dedi.
Tahribatın sadece yol ile sınırlı olmadığını sözlerine ekleyen Alan şöyle devam etti:
“Uçhisar bölgesinde tespit ettiğimiz şeylerden bir tanesi bazı peri bacalarının üstten tıraşlanarak üzerine otel inşatlarının yapıldığı, bazı binaların inşaa edildiği, peri bacalarının amacı dışında kullanıldığı, vadideki yapıları yok edecek şekilde telesiyej inşaatlarına başlandığını yerinde tespit ettik.”
“Bölgede peri bacalarını korumak yerine, beton lobisinin taleplerini gerçekleştirdiğini ve çeşitli yapıların inşaa edildiğini gördük” diyen Hüseyin Alan, Kapadokya Alan Başkanlığı‘nın bu alanı koruyarak geleceğe aktarmak yerine beton lobilerinin işlerini hızlı görülmesi ve bitirmek, imar rantı ve talanını merkezden yönetmek düşüncesiyle çıkarılan bir yasal düzenleme olduğunu orada yapılan incelemede gördüklerini aktardı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kaçak yapılara ilişkin sözlerini yorumlayan Alan, yolun geçtiği güzergahta bir yapının veya kaçak bir yapının söz konusu olmadığını belirtti.
Hüseyin Alan, bölgede otoban benzeri bir yol yaptıklarını dile getirerek “Bu da oradaki trafik yoğunluğunu, insan sirkülasyonunu ve o bölgedeki doğal erezyonu ve yapıyı hızlı bir şekilde yok edecek ve ağır hasarlar meydana getirecek” dedi.
‘Korumak yerine imar ve talana açtılar’
Kapadokya’nın dünyanın sayılı jeolojik miras alanlarından biri olduğunu vurgulayan Hüseyin Alan şunları kaydetti:
“Dünyanın hangi alanına giderseniz gidin bu tür alanlar UNESCO’ya tescil edilip, UNESCO global jeopark ağı içerisine alınıp bir yandan dünya insanına tanıtılırken bir yandan da korunarak gelecek nesillere aktarılması gerekir. Ama şu an Türkiye’de Alan Yönetimi Başkanlığı burayı korumaktan ziyade resmen imar ve talana açmış durumda. Yağmalanıyor. Bu yağmanın bir şekilde durdurulması lazım. Bu yüzden sorumluları göreve davet ediyoruz. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünün duruma el koyması, buradaki peri bacalarını tescillemeleri ve bu tescilli yapılara dokunmaması gayretinin olması gerekiyor. Aksi taktirde tamamen bir rant aracı haline dönüşmüş Alan Başkanlığı burayı tüketinceye ve yok edinceye kadar bu çalışmalara izin verecek.”
Kapadokya’nın ortasından geçirilen yol inşaatının durdurulmaması üzerine UNESCO’yu göreve çağıran TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi de Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Türkiye Milli Komitesi’ne bir mektup göndererek yol ile yapılaşmaların yerinde incelenmesi için bir Çalışma Komisyonu görevlendirilmesi talebinde bulundu.
Mektupta, yol ile çeşitli yapılaşmaların hem Türkiye’deki koruma mevzuatlarına hem de Avrupa Peyzaj Sözleşmesi‘ne aykırı olduğu bildirildi.
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu: Kapadokya’daki çalışmaları görüşüyoruz
Aradığımız UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ise Kapadokya alanı ile ilgili olarak Kültürel Miras ve Doğa Birimleri olmak üzere iki tane ihtisas komitelerinin olduğunu ve bu komitelerin Kapadokya bölgesi ile ilgili çalışmaları devam ettirdiklerini aktardı.
Komisyon yetkilileri, “Görüş bildirebileceğimiz konular bu komitelerde görüşülüyor ve sonrasında da bu görüşler ilgili bakanlıklara iletiliyor. Türkiye’de UNESCO miras alanları ile ilgili olan icracı kurum Kültür ve Turizm Bakanlığı’dır. Dolayısıyla onlar periyodik raporları UNESCO genel merkezine iletmekten sorumludurlar. Kapadokya’daki çalışmalar komitelerimizde görüşülüyor. Buradan çıkacak kararlar basın ile paylaşılmıyor ama ilgili bakanlıkların uzmanlarına iletiliyor” bilgisini paylaştı.
Comments