By Dünya Hayvan Hakları Örgütlerinin ve bir çok sivil insiyatifin merak içinde takip ettiği Angola’daki primat kurtarma operasyonunu yöneten Wild@Life kurucu başkanı Aslıhan Gedik ile Joana ve Riquita’mn tüm kurtarma sürecini Yeşil Gazete okuyucuları için özetledi.
***
2017 yılının Ekim ayında Angola’ya göreve çağırıldım. Bu görev, Afrika’da son kalan vahşi yağmur ormanlarından birisi olan Mayombe Ormanlarını korumak için ne yapabileceğim hakkında bir aksiyon planı oluşturmak için saha çalışması göreviydi.
Angola’ya vardığım ilk 3 gün sadece bakanları ziyaret edip kendilerinin bizimle işbirliği yapacakları konusunda karşılıklı anlaşmalarla geçti. Afrika ülkelerinde bu tarz görüşmeler harekete geçmeden önce yapılmadan olmaz. devletten gerekli onayları almazsanız, kurtarma çalışmalarınız kesinlikle başarısız olur, hatta tehlike içeren boyutlara varır.
Daha sonraki günlerimi Mayombe’nin balta girmemiş ormanlarında geçirdikten sonra dönüş yolunda ekipten birisi senelerdir ufak kafeslere hapsedilmiş şempanzelerden bahsetti. Hatta iki şempanze ve bir goril olduğunu, gorilin kafesten kaçıp insanlara zarar vermesi üzerine öldürüldüğünü de ekledi. Daha önceki çalışmalarımdan Angola’da çok sayıda şempanzenin kafeslerde tutulduğunu, ama çoğunluğun güney tarafta olduğunu biliyordum. Ayrıca Angola’da bu hayvanları kurtarabileceğimiz bir doğal yaşam alanı ya da rehabilitasyon merkezinin bulunmadığını da biliyordum.
Ekipten bir an önce şempanzeleri bana göstermelerini istedim. Cabinda (Mayombe’nin bağlı olduğu kuzey eyaleti) havaalanının az ötesinde, köhne bir restoranın arka kısmında, ufak tavuk kümeslerinde tutsak yaşayan şempanzeleri gördüğümde sanki dünya başıma yıkılmıştı.
Joana ve Riquita!
16 ve 21 yaşındaki bu şempanzeler, kimsenin umursamadığı bu primatlar, neredeyse tam yaşları kadar zamanın tamamını hapiste geçirmişlerdi.
Neden?
Çünkü anneleri öldürülüp et olarak satıldığında, Joana ve Riquita çocukken onları isteyen ilk insana verilmişti. İnsanların eğlenceleri olsunlar diye. Yaşları ilerlediğinde ise kafeslerinden çıkamaz hale gelmişlerdi.
İkisi ile de 2 gün kadar vakit geçirdim, hatta Riquita’nin kafesine de daha sonra girdim. O kadar kötü koşullarda, o kadar yalnız ve üzgün bir hayat sürüyorlardı ki bir şey yapmadan unutma fikri imkânsızdı.
Araştırdım, aylar süren planlar yaptım. Öncelikle bir doğal yaşam alanı kurmak istedim. Bildiğimiz üzere, uzun süre tutsak yaşayan ve doğada büyümeyen vahşi varlıkların tekrar doğaya dönme şansları, kendilerine bakma şansları maalesef yok. Dolayısıyla kafeslerini açıp ormana salmak onların sadece 2 gün içinde ölmelerine sebep olacak bir hareketten öteye gitmez.
Doğal yaşam ve rehabilitasyon merkezi maalesef bütçemin üzerinde, inanılmaz fonlar gerektiren bir proje. O yüzden bu konuyu askıya alıp komşu ülkelerdeki merkezlerle görüşme kararı aldık. Bu bağlamda Mayombe’nin Orman Bakanı ve ve Angola Orman Bakanı ile konuşmaya başladık. Aynı anda hem Zambiya hem de Congo’daki merkezlerle görüştük. Buna paralel olarak Avrupa’da bu primatların neler çektiğini anlatmaya, durumlarını sosyal medyada paylaşmaya başladık.
Wild@Life olarak şempanzelerin düzgün besin almaları için sürekli yardımda bulunduk.
Umutlarımız artık bu sene başı yok olmaya başlamışken, Chief Ranger Bizi’nin son bir kez Congo’ya gidip bir ikna konuşması yapmasını istedik.
Ve bu sefer başarılı olmuştuk. Congo’da bulunan JGI Tchimpounga şempanzeleri kabul edeceklerini bilirdi.
Ve çalışmalarımız hızlandı. Yapmamız gereken daha çok şey vardı, kâğıtları hazırlamak, taşıma kafeslerini inşa etmek, veteriner hekimlerin orada olmasını sağlamak, araç bulmak, iki ülke arasında son izinleri almak, şempanzelerin sağlık kontrollerini yapmak gibi bir dizi iş. En önemlisi de tüm bunlar için bulunması gereken fonlar.
Wild@Life bu masrafları üstleneceğini bildirdikten sonra hazırlıklarımız devam etti.
Şu aşamada Congo’dan gelecek heyeti bekliyoruz. Kızlarımızın sağlık kâğıtları hazırlandıktan sonra kafeslerin inşaatı ve ödemeleri derken sona yaklaşacağız.
16 ve 21 senedir tavuk kümeslerinde yaşayan Riquita ve Joana’yi hayatlarının son zamanlarında mutlu ve hemcinsleriyle yaşayabilecekleri Congo’ya götüreceğiz. Peki ya Angola’da bu sonu bekleyen diğer 21 şempanze?
Hangisine nasıl yeteceğiz? İnsanlık bu kadar zalimken biz hepsini nasıl kurtaracağız?
Mesleki hayatında yatırım bankacısı ve hazineci olan Aslıhan Gedik, hayatinin çoğunu hayvanlara odaklı bir şekilde yaşamıştır. Profesyonel yaşamdan kazandıklarını, halen aktif olarak görev aldığı doğa ve vahşi yasam projelerine aktarmıştır. Hayvan deneyleri karşıtı ve vahşi yaşam kurtarma alanlarında çalışmaları olan Gedik, Wild@Life Kurucu Başkanı olmasının yanı sıra, Primate Freedom Project Yönetim Kurulu Üyesi, African Lion Environmental Research Trust Büyük elçisi, Wildlife Action Group Ortağı, Gateway to Hell Kurucu Üyesi, Orangutan Outreach Avrupa Temsilcisi ve Deneye Hayır Platformu Kurucu üyesidir.
Aslıhan Gedik
Vahşi @ yaşam
Kurucu Başkanı
Comments