Amini, başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınmıştı. Genç kadının ahlak polisi tarafından dövüldüğü ve işkenceye maruz kaldığına ilişkin görüntüler sosyal medyada yayıldı. Polis ise Amini’nin Tahran‘daki ahlak polisinin karakolunda 13 Eylül’de aniden kalp rahatsızlığı yaşayarak acilen hastaneye kaldırıldığını öne sürdü.
Cuma günü hayatını kaybeden Amini’nin Sakkız şehrinde hafta sonu gerçekleşen cenazesinde “Diktatöre ölüm” sloganlarının atıldığı protestolar düzenlendi.
Slogan, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in başörtüsü kurallarının katı bir şekilde uygulanması açısından yürüttüğü baskıcı politikaları hedefliyor.
Ülkede Kürtlerin yoğun yaşadığı Sakkız şehri dışında Senendec’te de eylemler düzenlendi.
Iranian women show their anger by cutting their hair and burning their hijab to protest against the killing of #Mahsa_Amini by #HIJAB police. Show this to Shameless Indian Women "Feminists" Rana Ayyub, Saba Naqvi, Swara Bhaskar etc who want to cover girls in Hijab #MahsaAmini pic.twitter.com/RUqSLIOhnV
— Rosy (@rose_k01) September 19, 2022
18 Eylül’de sosyal medyada yayılan bir videoda öfkeli insanların bir yürüyüş gerçekleştirdiği ve Kürtçe “Jin, Jiyan, Azadi” (Kadın, hayat ve özgürlük) slaganları attığı görüldü. Bazı görüntülerde ise kadınların başörtülerini çıkararak yürüyüşe katıldığı yer aldı.
Güvenlik görevlilerinin protestoculara ateş açtığı görüntüler de sosyal medyada paylaşıldı.
Gunshots can be heard as protesters run for cover tonight in Ferdowsi Street, Sanandaj, on the third night of protests over the death of Mahsa Amini, 22, following her arrest by Iran's morality police over "inappropriate hijab".https://t.co/J8QSifaRUo
— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) September 18, 2022
İran sokaklarında başörtüsünü çıkarıp yürüyüş düzenleyen ya da başörtüsünü yakan kadınlar görüldüğü gibi sosyal medyada da saçlarını kesen kadınların videoları viral oldu.
Kimi İran efsanelerinde de kadınların saçlarını kesmesi yas sürecinin bir parçası olarak anlatılırken bu inanış Amini’nin ölümünden sonra bir öfke temsiline dönüşmüş durumda.
Salaams to the amazing Iranian women throwing off their hijabs in solidarity with #MahsaAmini – the young woman who died of a heart attack induced by custodial torture by Iran's "morality police force", which had detained her for not wearing a hijab. #IranProtests pic.twitter.com/5b3obXgfpp
— Kavita Krishnan (@kavita_krishnan) September 18, 2022
Grev çağrısı
Bazı Kürt siyasi partiler ve muhalefet grupları grev çağrısında bulunurken bazı işyerleri kepenklerini kapatacağını açıkladı.
Amini’nin ailesini arayarak başsağlığı dileyen İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, meselenin detaylıca soruşturulması için emir verdiğini aktardı.
Amini’nin babası ise Hammihan gazetesine yaptığı açıklamada rejim yanlısı yayınların iddialarının aksine kızının epilepsi, diyabet ve beyin tümörü gibi rahatsızlıklarının olduğunu reddetti. Karakolda yaşananlara dikkat çekerek, “Koridorların içinde ne oldu?” sorusunu yöneltti.
İran’da başörtüsü yasağına ve ahlak polisinin uygulamalarına karşı uzun zamandır tepkiler var.
