By 
İklim protestocuları, hükümetlerin gezegeni ısıtan fosil yakıtların kullanımını aşamalı olarak durdurmasını talep etmek üzere hafta sonu sokaklara çıkıyor. Bugünden (15 Eylül) itibaren Pazar gününe (17 Eylül) kadar 50’den fazla ülkede küresel iklim eylemleri gerçekleştirilecek.
Rekor kıran sıcaklıklar, seller, orman yangınları ve kuraklık kaynaklı ölümlerin ve ekonomik krizin arttığı bir yılda, protestocular Pakistan‘dan Nijerya‘ya ve ABD‘ye kadar 54 ülkede 500’den fazla eylem planladı. Türkiye’de de bugün Kadıköy‘de 17.00’da eylem gerçekleştirileceği duyuruldu.
Hafta sonu boyunca protestolara küresel çapta bir milyondan fazla kişinin katılması bekleniyor. Eylemleri organize eden grubun söz konusu beklentisinin gerçekleşmesi durumunda bu katılım, İsveçli aktivist Greta Thunberg liderliğindeki “okul grevi” hareketinin dünya çapında milyonlarca insanın yürüyüşlere katıldığı COVID-19 salgını öncesinden bu yana en büyük uluslararası iklim protestosu haline getirebilir.
‣İklim krizi küresel bir salgın
‣ IPCC’nin Altıncı Değerlendirme Raporu açıklandı: İklim değişikliği insani krizleri şiddetlendiriyor
‘Bu dünya liderlerine yönelik’
Filipinler‘in Manila kentindeki Fridays for Future‘dan iklim aktivisti Mitzi Jonelle Tan, “[Protesto] Bu dünya liderlerine yönelik” dedi.
Reuters‘in aktardığına göre; Tan “Fosil yakıt endüstrisinin zamanı doldu. Adil bir geçişe ihtiyacımız var ve çevremizi tahrip eden fosil yakıtları aşamalı olarak ortadan kaldırmamız gerekiyor” dedi.
Organizatörler, hükümetlere petrol ve doğalgaza yönelik sübvansiyonları derhal sona erdirmeleri ve üretimi artırma planlarını iptal etmeleri yönünde çağrıda bulunacaklarını söyledi.
Geçen yıl fosil yakıtlara 7 trilyon dolar yatırıldı
IMF analizine göre hükümetler geçen yıl petrol, gaz ve kömüre rekor düzeyde 7 trilyon dolarlık sübvansiyon harcadı, ondan önceki sene bu tutar 6 trilyon dolardı.
Kenya‘nın başkenti Nairobi‘de yaşayan iklim aktivisti Eric Njuguna, “Afrikalı liderlerden elektriğe erişimi olmayan 600 milyon Afrikalının enerji talebini karşılamak için fosil yakıtları aşamalı olarak bırakmasını ve toplum öncülüğünde yenilenebilir enerjiye yatırım yapmaya odaklanmasını talep etmek için sokaklara çıkıyoruz” dedi.
Daha önce Nairobi’de yapılan bir iklim eyleminden bir kare – Fotoğraf: AP
COP28’e aylar kala küresel iklim eylemleri
Protestolar, 30 Kasım-12 Aralık tarihlerinde Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) başkenti Dubai‘de gerçekleştirilecek BM İklim Zirvesi (COP28) öncesinde gerçekleştirilmiş olacak. COP28’de 80’den fazla ülke kömür, petrol ve doğalgazı kademeli olarak terk etme konusunda küresel bir anlaşma sağlanabilmesi için baskı yapmayı planlıyor.
Geçen yılki BM iklim zirvesinde, karbondioksit yayan fosil yakıtların aşamalı olarak durdurulmasına ilişkin değişiklik önerisi 80’den fazla ülkeden destek almasına rağmen Suudi Arabistan ve diğer petrol ve gaz zengini ülkelerin reddiyle karşılaşmıştı.
‣ COP28’in başkanı petrol şirketi CEO’su Al Jaber oldu: Ya kenara çekilsin ya istifa etsin!
Fosil yakıtların yakılması iklim değişikliğinin ana nedeni ancak ülkeler BM iklim görüşmelerinde fosil yakıtların aşamalı olarak durdurulması konusunda hiçbir zaman anlaşmaya varmadı; fakat kömür enerjisi kullanımını kademeli olarak azaltmayı taahhüt etti.
Petrol ve gaz gelirlerine bağımlı olan hükümetlerin ve yoksul toplulukların yaşam standartlarını iyileştirmek için fosil yakıt bazlı enerji kullanmayı planlayanların öneriyi geri çevirmesi bekleniyor. Ancak fosil yakıtların şiddetini ve sıklığını artırdığı iklim krizi kaynaklı aşırı hava olaylarından en çok yoksul topluluklar etkileniyor. Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkeler, yoksul kesimler, kadınlar, LGBTİ+’lar, ötekileştirilen topluluklar iklim krizi karşısında en savunmasız gruplar arasında yer alıyor. İklim krizini körükleyenlerin aksine krizden en çok etkilenen bu toplulukların iklim krizine katkısı ise fosil yakıtları destekleyen ve fonlayanlarla karşılaştırılmayacak kadar düşük.
Öte yandan COP28’de zengin ülkeler, gelişmekte olan ülkelerin düşük karbonlu enerjiye yatırım yapmasına yardımcı olmak için çok daha fazla fon sunma baskısıyla da karşı karşıya kalacak.
Yenilenebilir enerji, işletme maliyetleri açısından fosil yakıtlardan daha ucuz, ancak toplulukların hızlı bir şekilde rüzgar santralleri inşa etmek ve güneş panelleri kurmak için gereken ön yatırımları yapmak için desteğe ihtiyaçları bulunuyor.
‣ Türkiye’de tarım kuraklık ve aşırı sıcaklar nedeniyle tehlike altında
‣ İklim krizi: Çin’i kavuran sıcak dalgası ülkede tarım ve ekonomiyi tehdit ediyor
‣ Bir milli güvenlik sorunu olarak iklim değişikliği
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı, Afrika‘nın bol miktarda güneş enerjisi kaynağına sahip olmasına rağmen son yirmi yılda yenilenebilir enerjiye yapılan küresel yatırımların yalnızca yüzde 2’sini aldığını bildiriyor.
Öte yandan geçtiğimiz hafta yayınlanan bir BM raporunda, dünyanın şiddetli küresel ısınmaya doğru tehlikeli bir yolda olduğu konusunda uyarıda bulunuldu. Ayrıca 2030’a kadar kömür yakıtlı enerji kullanımında ciddi bir azaltılması da dahil olmak üzere tüm kollardan daha fazla eyleme ihtiyaç olduğu vurgulandı.
BM, raporda ayrıca gelişmekte olan ülkelere hem temiz enerji hem de artan sıcaklıklara, şiddeti artan fırtınalara ve ısınan iklimin diğer sonuçlarına uyum sağlamaya yönelik tedbirler için finansal yatırımlarda büyük bir artış yapılması çağrısında bulundu.
Comments