By 
Hindistan‘ın ekolojik açıdan hassas Himalaya bölgesinde bir buzul gölünün iklim değişikliğine bağlı aşırı hava olayları nedeniyle taşması sonucu meydana gelen sel felaketinde ölü sayısı dün (7 Eylül) daha fazla cesede ulaşılmasının ardından en az 47’ye yükseldi. En az 150 kişinin de kayıp olduğu bildirildi.
Hükümet yetkilileri tarafından yapılan açıklamaya göre, 4 Eylül’de yaşanan şiddetli yağışların ülkenin dağlık Sikkim eyaletindeki Lhonak Gölü çevresinde bir çığı tetiklemesiyle bir buzul barajı yıkıldı ve Teesta nehrinde büyük taşkınlar meydana geldi.
Büyük yıkıma yol açan sel suları nedeniyle 15 köprü ve onlarca yol yıkılarak ya da sular altında kalarak kullanılamaz hale geldi. Meydana gelen hasar, Hindistan’ın uzak kuzeydoğusunda yer alan ve üç tarafı Çin, Nepal ve Butan ile çevrili küçük eyaletin önemli bir bölümünde ulaşımın kesintiye uğramasına neden oldu. Eyalet ile Hindistan’a bağlayan tek otoyolun hasar görmesi ise yardım ve kurtarma çalışmalarını zorlaştırdı.
Polis, eyaletin kuzeyindeki Lachung ve Lachen‘de yaklaşık 4 bin turistin mahsur kaldığını ve sellerin yolları kullanılamaz hale getirmesi nedeniyle erişimin ciddi ölçüde kısıtlandığını söyledi. Öte yandan kötü hava koşulları kurtarma çalışmalarını daha da zorlaştırdı ve risk altındaki bölgelerde mahsur kalanlara yardım ulaştılması için helikopter kullanılması imkansız hale geldi.
Eyalet Başbakanı Prem Singh Tamang dün yaptığı açıklamada, yaklaşık 3 bin 900 kişinin 26 yardım kampına yerleştirildiğini bildirdi. Tamang, kayıp olduğu bildirilen 22 Hint askerinden yedisinin öldüğünü sözlerine ekledi.
‣ Himalaya buzulları eridikçe Güney Asya’daki su krizi derinleşiyor
Bilim insanları onlarca yıldır afet riskine karşı uyarıyordu
Hindistan’ın kırılgan Himalaya bölgesinde bugüne kadar yaşanan en kötü felaketlerden biri olarak değerlendirilen sel felaketi, bilim insanlarına göre insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliğinin yoğunlaştırdığı aşırı hava olaylarının yakın zamandaki örneklerinden biri oldu.
Geçen yıl Sikkim’de meydana gelen şiddetli sel felaketinde en az 24 kişi hayatını kaybetmiş ve on binlerce kişi yerinden edilmişti. 2021 yılında, Hindistan’ın bir başka Himalaya eyaleti olan Uttarakhand‘da 4 Eylül’dekine benzer bir trajedi yaşanmış, bir buzul gölünün taşması sonucu onlarca kişi hayatını kaybetmişti.
Bilim insanları onlarca yıldır Himalaya buzullarının erimesi konusunda uyarıda bulunarak buzulların erime hızının yalnızca Asya için değil tüm dünya için bir tehdit olduğunu söylüyor.
2021 yılında yürütülen bir çalışma, Lhonak Gölü’nün patlama riskini ele alarak gölün ani sağanaklar gibi aşırı hava olaylarına karşı hassas olduğu uyarısında bulunmuştu.
Hindistan Indore Teknoloji Enstitüsü‘nden Buzulbilimci Dr. Farooq Azam, şunları söyledi:
2021 yılında bu gölün yarılıp barajı etkileyeceği zaten tahmin ediliyordu. Küresel ısınma nedeniyle buzullar eridiği için buzul göllerinin sayısında önemli bir artış oldu.”
Bilim insanları daha önce de 2001 ve 2013 yıllarında Lhonak Gölü’nde ani bir patlama olasılığının çok yüksek olduğu konusunda uyarıda bulunmuştu.
‣ İklim krizi: Buzullar on yılda üç milyar ton kütle kaybına uğradı
İklim krizi nedeniyle benzer felaketlerin artması bekleniyor
İklim bilimciler, kömür, petrol ve gaz gibi fosil yakıtların kullanımı başta olmak üzere insan faaliyetleri nedeniyle dünyanın ortalama yüzey sıcaklığının sanayi öncesi dönemden bu yana yaklaşık 1,2°C arttığını, ancak dünyanın yüksek dağlık bölgelerinin iki kat hızlı ısındığını söylüyor.
Araştırmacılar, kar örtüsü, buzullar ve permafrostların (kalıcı olarak donmuş topraklar) 21’inci yüzyıl boyunca neredeyse küresel olarak erimeye devam edeceğini tahmin ediyor.
Bilim insanları ayrıca buzul göllerinin sayısının ve kapladığı alanın önümüzdeki on yıllarda çoğu bölgede artmaya devam edeceğine, bunun sonucunda da heyelanların göl patlamalarını tetikleyebileceği dik, potansiyel olarak istikrarsız dağlara daha yakın bölgelerde yeni göllerin oluşabileceğine dair güçlü tahminlerde bulunuyor.
Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) bilim insanlarına göre, Hindukuş Himalaya bölgesinde 54 binden fazla buzul bulunurken bunların çok azı gözlemleniyor ve bu durum benzer felaketlerin artmaya devam edeceği anlamına geliyor.
‣ Alpler’de 3 bin 400 metre yükseklikte göl oluştu
İklim krizi kaynaklı aşırı hava olaylarına karşı neler yapılmalı?
Bilim insanları iklim krizinin ani sağanaklar, sel, kuraklık, kasırga, sıcak dalgası gibi aşırı hava olaylarını sıklaştırdığını, şiddetlendirdiğini, daha uzun süreli hale getirdiğini ve bu olayların daha geniş bölgelerde etkili olmasına neden olduğunu açıklıyor.
Bu tür afetlerde can kayıplarının ve zararın en aza indirgenmesi için, iklim değişikliğinin etkilerine uyum anlamına gelen adaptasyon çalışmalarına ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesine ağırlık verilmesi gerekiyor.
Araştırmacılar ayrıca yerleşim yerlerini aşırı hava olaylarına karşı daha dirençli hale getirilmesi için afet direngenliği sağlayan altyapı ve kentleşme uygulamalarının önemine vurgu yapıyor.
Öte yandan iklim krizi kaynaklı aşırı hava olaylarının önüne geçilebilmesi için atılabilecek en etkili adımların başında küresel sera gazı emisyonlarının azaltılması için kömür, petrol ve gaz gibi fosil yakıtların kullanımına son verilerek yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş yapılması geliyor.
Comments