Amerika Birleşik Devletleri‘nde (ABD) insanlarda görülen H5N1 kuş gribi vakalarını inceleyen araştırmalar, aşırı sıcaklıkların salgının tetikleyen önemli faktörlerden biri olabileceğini gösterdi.
Colorado‘daki kuş gribi vakalarını inceleyen araştırmacılar, bölgede yaşanan sıcak dalgası nedeniyle çalışanların kişisel koruyucu ekipmanların etkili şekilde çalışamadığını, bu nedenle kuş gribi vakalarının artmış olabileceğini söylüyor.
Temmuz ayının başında Colorado’da ilk kez insanlarda kuş gribi vakası görüldüğü doğrulandı. Yetkililer, dört çalışanın H5N1 testinin pozitif çıktığını, beşinci kişinin testinin de doğrulama aşamasında olduğunu bildirdi.
Yüksek sıcaklıklar salgına davetiye çıkardı
Colorado’da termometreler 40 dereceyi gösterirken tavuk kümeslerinin içi daha da sıcak hale geldi. Aşırı sıcaklıklar ve sıcak dalgaları yüzünden işçilerin kişisel koruma kıyafetlerini giymesi zorlaştı. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) müdür yardımcısı Nirav Shah, çalışanların çiftliklerdeki sıcaklıklar yüzünden gözlüklerini ve maskelerini çıkartmak zorunda kaldığını söyledi. Sıcak havalarda kullanılan fanlar da hayvanlardan dökülen tüyleri ve diğer parçacıkları çiftliğe yayarak salgının daha kolay yayılmasını sağlıyor.
Çiftçikteki 160 işçiden 60’sında kuş gribi semptomları gelişti. Semptom gösterilen işçilere kuş gribi testi yapıldı ve dört kişinin testi pozitif çıktı. Shah, başka vakaların da tespit edilebileceğine dikkat çekti.
Kuş gribi salgını yüzünden önümüzdeki hafta 1,8 milyon kuşun daha öldürüleceği bildirildi.
Araştırmacılar, Colorado’daki kuş gribi salgının ineklerden tavuklara, oradan da insanlara geçmiş olabileceğini söylüyor. ABD Tarım Bakanlığı (USDA), virüsün insanlar aracılığıyla çiftlikler arasında yayılmış olabileceğini söylüyor.
İklim değişikliği hastalıkları tetikliyor
İklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri çeşitli şekillerde gerçekleşebiliyor. Aşırı hava koşulları, insanları hastalıklara karşı daha savunmasız hale getirebiliyor veya hayvanların etkileşimlerini/göç yollarını değiştirerek hastalıkların yayılmasını kolaylaştırabiliyor.
Uzmanlar, ülke çapındaki aşırı sıcaklıklara sebep olan iklim değişikliğinin kuş gribi gibi ölümcül salgınları da arttırabileceğine dikkat çekti.
İklim değişikliği H5N1 gibi patojenlerin ortaya çıkışı ve enfekte kuşların yeni göç yollarını tercih etmesi nedeniyle hastalıkların daha geniş alanlara yayılmasıyla da ilişkilendiriliyor. 2021 yılında kuş gribiyle enfekte olan yabani kuşlar Kuzey Avrupa‘dan İzlanda‘ya, oradan da Newfoundland‘a uçarak salgını yaydı.
Montreal Üniversitesi‘nden profesör Jean-Pierre Vaillancount, kuşların bu kadar uzak mesafelere seyahat etmesinin alışılmadık bir durum olduğunu ve bu durumun olağanüstü iklim koşullarının göç rotalarını değiştirmesiyle bağlantılı olduğuna dikkat çekti.
‘Virüsün iklim değişikliğiyle ilişkisi göz önünde bulundurulmalı’
John Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu‘ndan Alexandra Phelan, “İklim gibi küresel bir sistem derinden değiştiğinde küçük gibi görünen bazı değişimler sistemik etkilere yol açabilir” dedi.
USDA Hayvan ve Bitki Sağlığı Denetleme Servisi‘nden Julie Gauthier, H5N1 testi pozitif çıkan tavuk sürülerini itlaf eden Coloradolu işçilerin gerçekleştirdiği sürecin zahmetli ve manuel bir süreç olduğuna ve hayvanlarla uzun süre yakın çalışmanın insanların enfekte olmasına yol açabileceğine dikkat çekti.
Phelan, “Hükümetlerin tüm alanlarda, iklimle ilgili hususları yüzeysel düzeyden ziyade aktif ve acil bir şekilde tüm sağlık ve güvenlik önlemlerine dahil etmesi gerekiyor” diyerek kuş gribi ile mücadele çabalarında salgının iklim krizi ile bağlantısının da göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı.
