By Geçen hafta Birleşmiş Milletler IPCC’nin (Intergovernmental Panel on Climate Change- Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) iklim bilimi üzerine çalışan biliminsanlarının son altı yıllık çalışmalarını ortaya koyduğu 5. Değerlendirme Raporu’nun bir bölümü yayımlandı. Bilimsel bir envanter niteliğindeki raporda, iklim değişikliğine dair yer alan çarpıcı rakamlara pazar günkü yazıda yer vermiştim. Şimdi, bu raporu nasıl “okumak” gerektiğinden ve hükümetlerin acil eylem planları oluşturmasının zorunluluğundan bahsetmek istiyorum.
Raporun önemi, IPCC’nin bilimsel verilere dayanarak, devletlerüstü politik bir kanaate önderlik etmesinden kaynaklanıyor. Raporun önümüze koyduğu en büyük gerçek, artık tartışma götürmez bir biçimde, küresel ısınmanın insana ait faaliyetlerden kaynaklandığı. Ve dolayısıyla iklim değişikliğinin dünyanın yaşamsal döngüsünün bir sonucu olarak ortaya çıktığı inkârcılığının sonu.
Rapordaki bulgular net: Sıcak hava dalgalarının hem sayısı hem şiddeti artacak. Buzulların erimesi devam edecek, bu da denizlerin seviyesini yükseltecek, okyanuslardaki asitlenme artacak. Ormanların azalmasıyla araziler giderek verimsizleşecek. Binlerce canlı hayatını kaybedecek. İklime bağlı olarak yaşanan afetlerin şiddeti artacak, iklim değişikliğine sebep olan insan faaliyetlerinden en az sorumlu olanlar, bu felaketlerden en fazla etkilenecek kesim olacak. Hızı giderek artan bir tempoda kıyamete yaklaşıyoruz.
Başta hükümetler olmak üzere sorumlu tüm taraflar iklim değişikliğiyle ilgili yükümlülüklerini ötelerken, yaklaşan kıyametin giderek kontrolden çıkma noktasına yaklaştığını, beraberinde insan türü de dâhil canlılar için ciddi yaşamsal sorunlarla birlikte gıda, barınma sorunları getirdiğini de bilmeliyiz. Seragazlarını bu şekilde salmaya devam ettikçe, bu gezegende yaşamanın giderek zorlaşacağının bilincinde olmalıyız.
Geçen yıl Katar’da gerçekleştirilen BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 18. Taraflar Konferansı’nda (COP18) görüşmeler uzlaşmanın sağlanması için bir gün uzatılmıştı. Uzlaşma arayışı, yeni bir anlaşma için değil, 2012’nin sonunda süresi dolan ve uluslararası iklim değişikliği rejimini düzenleyen mevcut tek resmî mekanizma olan Kyoto Protokolü’nün geçerliliğinin 2020′ye kadar uzatılması içindi!
19. Taraflar Konferansı bu yıl Polonya’da. Uzmanlara göre, iklim değişikliğinin kısmen de olsa kontrol altına alınabilmesi için sıcaklık artışının iki derece ile sınırlandırılması gerekli. Uluslararası iklim müzakerelerinde iki derece şartı temel alınıyor ancak, IPCC raporunun bulguları 2100 yılına kadar sıcaklığın 4,8 derece artacağını gösteriyor.
Gezegenin daha fazla ısınmasının önüne geçebilmek için çok az vaktimiz var. Pazartesi günü “Türkiye’nin ustası, yeşilin hastası” Başbakan Erdoğan tarafından açıklanan demokratikleşme paketinde ekolojiye en ufak bir atıfın yapılmadığı, doğa tahribatının doruğa ulaştığı Türkiye gibi dünyadaki en duyarsız ülkeler, bu ısınmadan en fazla etkilenecek ülkeler. İklim değişikliği kader değil, seragazı emisyonlarının en büyük sebebi olan fosil yakıtlara dayalı enerji politikalarından vazgeçerek, yenilenebilir enerjileri tercih etmek, kaynakları doğru kullanmak, tüketimi azaltmak tek yol. Artık sorumlulukları ötelemeden, kaderciliği bir yana bırakarak, hükümetlerin uzlaşma sağlaması yönünde baskı yapma zamanı.
Pelin Cengiz – Taraf
Comments