Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu‘nun bölgelerde düzenlediği toplantılarda hakim ve savcılar darbe dönemlerini hatırlatan önerilerde bulundu: Gözaltı süresi uzatılsın, polisler çocukların ifadelerini alsın, taş atan çocuklar ağır ceza mahkemelerinde yargılansın.
Öneriler arasında Dink davası zanlılarından Yasin Hayal’in de Ogün Samast gibi çocuk mahkemesinde yargılanmasının önünü açacak bir teklif vardı: Gerekirse çocuklar ile yetişkinlerin davaları çocuk mahkemelerinde birleştirilerek, görülmeli.
HSYK, İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere illerde hakim ve savcıların katılımıyla bir dizi toplantı gerçekleştirdi. Yargıda Durum Analizi toplantılarına katılan yüzlerce hakim ve savcı, bazı önerilerde bulundu. Önerilerin kadınlara olan kısmı hayli tartışma yarattı.
Kadınların tecavüzcüleri ile evlenmeleri, cinsel suçlarda ruh sağlığının bozulmasına ilişkin rapora gerek görülmemesi, 15 yaşta rızayla cinsel ilişkide indirim yapılması bu önerilerden bazılarıydı. Hakim ve savcıların önerileri arasında, özellikle Kürt çocuklarını yakından ilgilendiren teklifler de yer aldı. Hakim ve Savcıların önerileri, 1999’dan bu yana ardı ardına gelen AB uyum yasalarını içselleştiremediklerini de gösterdi. Yasalara karşı neden direnildiği ve uygulamadaki aksaklıklar, yargı mensuplarının önerilerinde somutlaştı. Hayata geçirilmesi halinde, Kürt çocuklarını 90’ların karanlığına götürecek o öneriler şöyle:
YASİN HAYAL DE ÇOCUK MAHKEMESİNE
Öneriler arasında, “Çocuk mahkemelerinde açılan davalarda çocuklar ile yetişkinlerin davaları ayrılarak yetişkinlerin davaları genel mahkemelerde görüldüğü sırada aynı suç nedeniyle çok farklı cezalar verilmektedir. Genel Mahkemeler birleştirme talebini kabul etmediği taktirde bu durum olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bu nedenle gerekirse bu davalar Çocuk mahkemelerinde birleştirilerek görülmeli” talebi yer aldı. Öneri akıllara Hrant Dink davasını getirdi. Eğer öneri yasalaşırsa, Dink zanlıların yargılandığı mahkemenin kabul etmemesi halinde, Yasin Hayal’in de çocuk mahkemesinde yargılanması gündeme gelecek.
ÇOCUKLARI POLİS SORGULASIN
Raporda “Çocuk Koruma Kanununda düzenleme yapılarak, kollukta da çocukların ifadelerinin alınabilmesi sağlanmalı” önerisi yer aldı. Eğer hayata geçerse bundan böyle çocuklar gözaltı süreleri boyunca poliste kalacak ve sorgulanacak.
TAŞ ATAN ÇOCUKLAR AĞIR CEZAYA
Taş atan çocukların durumunun gündeme gelmesi üzerine Hükümet, çocukların asliye ceza mahkemelerinde yargılanmalarına karar vermişti. İşte Asliye ceza hakimleri bu düzenlemeye “iş yükü” yüzünden karşı çıktı. Yeni önerileri ise “Özel yetkili mahkemelerin görev alanından çıkıp asliye ceza mahkemelerinin görev alanına giren çocuklara ait terör suçlarında yetki ağır ceza mahkemelerine verilsin” şeklinde oldu.
GÖZALTI SÜRESİ UZATILSIN
Öneriler arasında gözaltı süresinin uzatılması var. Diğer bir öneri ise çocukların psikolojik yardım alması. Bir hakim, “Yaşı 18’den küçük mağdurun kovuşturma aşamasında her suç için kayıt cihazı ve psikolojik uzman huzurunda dinlenmesinden vazgeçilsin” önerisinde bulundu.
ETKİN PİŞMANLIK
Öneriler arasında etkin pişmanlık uygulamasının genişletilmesi vardı. Raporda, “Türk Ceza Yasası’nın 220. maddesinde düzenlenen etkin pişmanlıkla gelen indirim ve cezasızlık örgütün faaliyetleri kapsamında işlenen suçlar bakımından da gelsin” ifadesi yer aldı.
