Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, yükselen deniz seviyelerinin yakında hayal bile edilemeyecek bir boyuta ulaşacağını ve bizi güvenliğe geri götürecek bir cankurtaran botu olmayacak bir kriz yaşandığını söyledi.
Guterres, bugün Tonga’da başlayan Pasifik Ada Forumu liderler toplantısında “Dünya çapında bir felaket bu Pasifik cennetini tehlikeye atıyor… Okyanus taşıyor” dedi.
BM İklim Eylem Ekibi, konuşmadan önce yükselen deniz seviyeleri ve bunların Pasifik ada ülkelerini nasıl tehdit ettiğine dair iki ayrı rapor yayımlamıştı.
“Dünya Meteoroloji Örgütü’nün güneybatı Pasifik’teki iklim durumu raporu, bu bölgenin deniz seviyesindeki hızlanan artış, okyanusun ısınması ve asitlenme gibi üçlü bir darbeyle karşı karşıya olduğunu söylüyor” uyarısı yapılan “Isınan bir dünyada dalgalanan denizler” başlıklı raporda şunlara dikkat çekiliyor:
“Küresel ortalama deniz seviyeleri, son 3.000 yılda görülmemiş oranlarda arttı. Son 30 yılda ise seviyeler ortalama 9,4 cm yükseldi ancak tropikal Pasifik’te bu rakam 15 cm kadar yüksek.”
‘Deniz tam anlamıyla kaynıyor’
Guterres, konuşmasında bunun sebebinin ağırlıklı olarak fosil yakıtların yakılmasıyla ortaya çıkan sera gazları olduğuna dikkat çekerek, “Bunlar gezegenimizi pişiriyor, deniz kelimenin tam anlamıyla kaynıyor” dedi.
Genel Sekreter, en yüksek emisyonu salan G20 ülkelerine, dünyanın iklim açısından en savunmasız ülkelerine finansal destek sağlamaları için uzun zamandır yaptığı çağrıyı tekrarladı.
Bir hafta sürecek zirvede önemli kararlar alınması bekleniyor. Guardian‘ın analizine göre, “Jeopolitik gerginlikler ve Pasifik’te nüfuz için rekabet artarken, dışarıdan gelen ilgi dünyanın en küçük ülkelerinden bazılarına daha fazla odaklanıyor. İklim değişikliği ve deniz seviyesinin yükselmesinin oluşturduğu tehditler zirvenin merkezi bir parçası olacak… Pasifik liderliği iklim ve afet girişimleri için daha fazla mali destek arayacak.”
Ayrıca iklim değişikliği yükümlülükleri hakkındaki uluslararası bir mahkeme davasının sonucunun “iklim afetler sonrasında zarar gören Karayip adalarının yasal konumunu güçlendirebileceğini” umuluyor:
BM Genel Kurulu tarafından Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) getirilen dava, devletlerin iklim değişikliğiyle ilgili olarak hangi konularda sorumlu tutulabileceği konusunda açıklık istiyor. Geçen aralık ayında Lahey’de düzenlenen tarihi bir sözlü duruşma öncesinde değerlendirilmek üzere rekor sayıda 91 yazılı başvuru yapıldı. UAD’den yalnızca konu hakkında bir danışma görüşü sunması istendi, ancak insan hakları ve küresel adalet avukatı Nikki Reisch, mahkemenin görüşünün belirli yayıcıları tek tek belirlemeyeceğini, ancak ülkelerin mevcut ve geçmiş çevresel hasarlarından sorumlu tutulması için yasal temeli güçlendirebileceğini ve güçlendirmesi gerektiğini söyledi.
Ülkelerin iklim yükümlülükleri Aralık ayında BM’nin üst mahkemesinde yasallaşabilir
Küçük ada ülkeleri, Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi’ndeki tarihi iklim davasını kazandı
Pasifik liderlerinin gündemi iklim krizi, gelişmiş ülkelerinki Yeni Kaledonya isyanı
1971’de kurulan Pasifik Adaları Forumu, 18 üye devleti, 1.500 kişi kadar küçük nüfusa sahip ülkelerinin tek sesle konuştuklarında küresel sahnede daha fazla dikkat çektiğini bilen liderlerini, bölgenin karşı karşıya olduğu sorunları tartışmak ve bunlara yanıtları koordine etmek üzere bir araya getiriyor. Liderler, uzun zamandır iklim değişikliği konusunda harekete geçilmesi çağrısında ön saflarda yer alıyor.
Bu haftaki zirveye, forumun şimdiye kadarki en büyük Çin heyeti ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Kurt Campbell başkanlığındaki ABD’den önemli sayıda bir heyet katılıyor. Her iki ülke de forumda bölgeye ilgi duyan bir grup ülke olan 21 “diyalog ortağı” arasında yer alıyor.
Pasifik ülkeleri iklim krizinin, yükselen deniz seviyeleri başta olmak üzere olumsuz etkilerine odaklanmışken, analistler forum’un en gergin konusunun muhtemelen Yeni Kaledonya’daki devam eden huzursuzluk olacağını belirtiyor. Ülkede uzun süredir devam eden bir bağımsızlık hareketi ve Paris‘in bunu bastırma çabaları nedeniyle geçen mayıs ayında Fransız topraklarında ölümcül şiddet patlak vermişti. Pasifik liderlerinin zirve öncesinde başkent Noumea‘yı ziyaret etme girişiminin başarısız olması gerginliği daha da alevlendirmişti.
Öte yandan, dün, Pasifik Okyanısu üzerinde üç tropikal siklonun “döndüğü” belirlendi. Bunlar arasında Hawaii’ye aşırı yağış ve ani seller getiren, Büyük Ada‘nın bazı bölgelerinde yolların kapanmasına, elektrik hatlarının devrilmesine ve ağaçların hasar görmesine neden olan tropikal fırtına Hone da yer alıyor.
