By 
1994’te kazılarına başlayan ve Şanlıurfa Göbekli Tepe’ye ün kazandıran Alman arkeolog Klaus Schmidt’in eşi arkeolog Çiğdem Köksal Schmidt dün (21 Nisan) sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla Göbekli Tepe kazı alanına iş makinelerinin sokularak beton döküldüğünü fotoğraflarıyla beraber kamuoyuna duyurmuştu.
Alman arkeolog Klaus Schmidt ve eşi arkeolog Çiğdem Köksal Schmidt
Göbekli Tepe değil “Betonlu Tepe”
Neolitik dönem insan topluluklarını tanımak için büyük önem taşıyan Göbekli Tepe’deki kazı çalışmalarının başkanlığını yapan ve 4 yıl önce kalp krizi geçirerek hayatını kaybeden Klaus Schmidt’in eşi Çiğdem Köksal Schmidt, beton dökülmesi olayıyla ilgili “Benden başka kimsenin canı acımıyor mu?” diyerek Instagram hesabından şu açıklamayı yapmıştı:
“Burası Göbekli Tepe. Taze beton dökülen alanın yanıbaşında görülen F yapısı( Kaya tapınağı) adını verdiğimiz alan, üzerinde iş makinalarının eze eze bitiremediği alan da hemen bu neolitik döneme ait mimari kalıntıların üç metre ilerisinde, orada yüzeyde bir şey görmeyince altında da bir şey yok sanıyorlar ama orada da 15 cm. derinlikte anakaya üzerinde neolitik döneme ait izler var.
“Klaus hayattayken ‘asfalt yapmayız’ demişlerdi”
2013 yılında başlayan ahşap yürüme yolu projesinin bir kısmını sökmüşler, neden, başka bir güzergah saptamışlarmış. Yeni saptanan güzergah tam da Klaus’un ziyaretçi yoğunluğu yönelmesin diye ferah tuttuğu bir alanda. Eski tren yollarından kalma ahşaplarla yürüme yolunu aşağıdaki ziyaretçi merkezinin oraya kadar kesintisiz yapacağız, SİT alanına kesinlikle beton dökmeyiz, asfalt yapmayız demişlerdi Klaus hayatta iken. Onun yapılmasını istemediği, Göbekli Tepe’yi tahrip edeceğini bildiği her şeyi koştura koştura yapıyorlar.
Bu sabah Göbekli Tepe’yi ziyaret ettiğimde nasıl hızlı bir tahribat vardı anlatamıyorum. Ben tahribat diyorum, onlar Doğuş yol yapıyor, proje böyle diyorlar. Bir tane arkeolog, Bakanlık temsilcisi, müze görevlisi yok alanda. Bir arkeolog neredeyse çevre gezisi yaparken bile ancak Bakanlık Temsilcisi ile hareket edebilirken, ihale alan inşaat şirketlerine SİT alanlarında süresiz dolaşım ve ne istersen onu yap izni mi veriliyor?”
“Ben gördüğümü belgeleyip yazdım, iddia falan etmedim”
“Özlemimiz, önceliğimiz, koruma arzumuz bu görüntü için olmalıydı… Plansız programsız keyfi uygulamalardan bahsediyorum, yazıktır diyorum hala benim paylaşımımı bana karşı kullanıp bana saldırıyorlar. Beton dökülmeden önce altına bir şey serilmiş onun için tahribat yokmuş. Göz kararı ile şuraya da şunu yapalım yapbozunu Göbekli Tepe den uzak tutmaya çalışan kimse yok. Herkes yapılanı savunmakla ve hayır diyeni linç etmekle meşgul. Güya arkeoloji haberleri veren bir site bile kendini zorlaya zorlaya haber yapmış ve Çiğdem Köksal-Schmidt beton döküldüğünü iddia etti, daha önce de iddialarda bulunmuştu yazmış. Ben gördüğümü belgeleyip yazdım, iddia falan etmedim.
“Doğuş Holding’in planladığı açılış partisi için Güney Afrika’dan getireceği dansçılar için mi bu hazırlık”
Birisi de gitsin kendisi incelesin, sonra Koruma Kurulu’na, Alman Arkeoloji Enstitüsüne, kazı ekibi’ bilimsel danışma kurulu’nda yer alan üç hocaya, UNESCO komisyonlarına sorsun hangi plan çerçevesinde yapılıyor bu çalışmalar, Kurul’dan nasıl geçti. SIT alanı içersinde yapılaşmayı ve yoğunluk yaratacak her türlü üniteyi asgariye indirmek için SIT’in hemen dışında ziyaretçi merkezi yapılmışken, niye buraya da betondan, kesme taştan yeni platformlar yapmalar, masalar yerleştirmeler. Doğuş Holding’in planladığı açılış partisi için Güney Afrika’ dan getireceği dansçılar için mi bu hazırlık. Birisi de Doğuş Holding ile Kültür Bakanlığı arasındaki anlaşmayı sorsa, incelese. Bir arkeolojik araştırmanın yayın ve araştırma hakları orada çalışmayı yapan kişiye verilir. Klaus’un aramızdan ayrılmasının hemen ardından Göbekli Tepe’nin tüm pazarlama ve tanıtım haklarını Doğuş’a veren bir anlaşma varmış. Pazarlama ve Göbekli Tepe kavramlarını yan yana getiren ve başka örneği olmayan bu anlaşmayı irdeleyen olacak mı bir gün?
Dünyanın en eski tapınağına iş makinesi sokup beton döktüler
İş makinelerini ve asfalt dökümünü görüntüleyen Köksal çektiği fotoğrafları Instagram hesabından paylaştı.
Bakanlıktan “Göbekli Tepe” açıklaması
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, bir süredir özellikle sosyal medyada yer alan “Göbeklitepe Ören Yeri Yol Islahı ve Yaya Yolu Güzergahı Revizyonu” ile ilgili asılsız, maksatlı paylaşım ve haberlere ilişkin kamuoyunun bilgilendirilmesi gereği doğduğu ifade edildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Göbeklitepe’de gerçekleştirilen tüm çalışmalar, Kültür ve Turizm Bakanlığı gözetimi altında yapılmaktadır. Sosyal medya paylaşımlarında ve bazı basın yayın organlarında yer alan haberlerde iddia edildiği gibi, alandaki tarihi yapılara zarar verilmesi gibi bir durum kesinlikle söz konusu değildir. İddialar mesnetsiz ve bilimsellikten uzaktır.
Bakanlığımız, en kısa sürede uzmanlar ve gazetecilerden oluşan bir heyetle Göbeklitepe’deki çalışmaları yerinde inceleyerek, söz konusu iddiaların asılsız olduğunu kamuoyunun bilgisine sunacaktır.”
(Duvar, AA, Yeşil Gazete)
Comments