By 
The Washington Post, İsrail‘in El Şifa Hastanesi‘ne yönelik saldırısı ve hastanenin Hamas tarafından kullanıldığı iddialarını inceledi. Gazete, Hamas’ın hastaneyi bir komuta merkezi olarak kullandığı iddiasının yeterli kanıta sahip olmadığını belirtti.
İsrail Savunma Güçleri (IDF) sözcüsü Daniel Hagari 27 Ekim’de yaptığı açıklama da, beş hastane binasının doğrudan Hamas faaliyetlerine karıştığı; binaların, militanlar tarafından roket saldırılarını yönlendirmek ve savaşçılara komuta etmek için kullanılan yeraltı tünellerinin üzerinde yer aldığı ve tünellere hastane koğuşlarının içinden erişilebildiği iddiaları dikkat çekiciydi.
Hagari bu iddiaların ‘somut kanıtlarla’ desteklendiğini söyledi. IDF, 15 Kasım’da kompleksi ele geçirdikten sonra, ana fikrini kanıtladığını söylediği bir dizi fotoğraf ve video yayınladı.
Hiçbir kanıt yok
Hagari 22 Kasım’da yayınlanan bir videoda “Teröristler buraya operasyonlarını yönetmek için geldiler” dedi ve izleyicileri bir yeraltı tünelinden geçirerek El Şifa’nın altındaki karanlık ve boş odaları aydınlattı.
‣ İsrail’in tünelleri suyla doldurma planı Gazze’de çevre felaketine yol açabilir
‣ İsrail-Hamas savaşı: 13 gündür Gazze’de her 15 dakikada bir çocuk öldürüldü
Ancak Washington Post’un açık kaynaklı görseller, uydu görüntüleri ve IDF’nin kamuya açık tüm materyalleri üzerinde yaptığı analize göre, İsrail hükümeti tarafından sunulan kanıtlar Hamas‘ın hastaneyi bir komuta ve kontrol merkezi olarak kullandığını göstermekte yetersiz kalıyor.
The Post’un analizine göre, IDF birlikleri tarafından keşfedilen tünel ağına bağlı odalarda Hamas tarafından askeri amaçla kullanıldığına dair hiçbir kanıt yoktu. Hagari tarafından tespit edilen beş hastane binasından hiçbirinin tünel ağına bağlı olduğu görülmedi. Tünellere hastane koğuşlarının içinden erişilebildiğine dair bir kanıtta yok.
IDF birliklerinin tesise girmesinden saatler önce Biden yönetimi, İsrail’in iddialarını desteklediğini söylediği ABD istihbarat değerlendirmelerinin gizliliğini kaldırdı. Baskının ardından İsrailli ve ABD’li yetkililer ilk açıklamalarının arkasında durdular.
“Hamas’ın burayı bir komuta ve kontrol düğümü olarak kullandığına dair … istihbarata kesinlikle güveniyoruz,” diyen üst düzey bir yönetim yetkilisi geçen hafta The Post’a verdiği demeçte, hassas bulguları tartışmak için isminin açıklanmaması koşuluyla konuşarak “Hamas, İsrail içeri girmeden kısa bir süre öncesine kadar rehineleri hastane yerleşkesinde tutuyordu” dedi.
ABD hükümeti gizliliği kaldırılan belgelerin hiçbirini kamuoyuna açıklamadı ve yetkili de bu değerlendirmenin dayandığı istihbaratı paylaşmadı.
The Post’a konuşan bir IDF sözcüsü şunları söyledi:
”IDF, Şifa hastane kompleksinin Hamas tarafından terörizm amacıyla kötüye kullanıldığına ve yeraltı terörizm faaliyetlerine işaret eden kapsamlı ve reddedilemez kanıtlar yayınlamıştır.”
El Şifa’dan daha fazla kanıt gelip gelmeyeceği sorulduğunda ise “Ek bilgi veremeyiz” denildi. 24 Kasım’da İsrail ordusu yaptığı bir açıklamada hastane arazisindeki tüneli imha ettiğini duyurdu. Askeri güç kısa süre sonra geri çekildi.
180 kadar kişi için toplu mezar kazıldı
Konunun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir ABD Kongre üyesi The Post’a verdiği demeçte, “Daha önce El Şifa’nın bu operasyonların yapıldığı yer olduğuna ikna olmuştum. Ancak şimdi, bu noktada ellerinde daha fazla kanıt olmalı.” dedi.
Yüzlerce hasta ile ölmek üzere olan hastanın ve binlerce yerinden edilmiş insanın bulunduğu bir yerleşkenin bir ABD müttefiki tarafından hedef alınmasının son yıllarda bir örneği daha yok. El Şifa’ya yapılan saldırı hastanenin faaliyetlerinin çökmesine neden oldu. İsrail birlikleri yaklaştıkça ve çatışmalar şiddetlendikçe yakıt tükendi, malzemeler giremedi ve ambulanslar sokaklardaki yaralıları toplayamadı.
Fotoğraf: Dr. Marawan Abu Saada / AP
Birleşmiş Milletler, hastane personeline dayanarak, askerler komplekse girmeden önce doktorların 180 kadar kişi için toplu mezar kazdığını söyledi. Morg uzun zamandan beri işlevini yitirmişti. Birkaç gün sonra, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sağlık görevlileri hâla içeride olanları tahliye etmek için geldiklerinde, sağlık kurumunun bir ‘ölüm bölgesi’ haline geldiğini söylediler. Birleşmiş Milletler, baskından önceki ve sonraki günlerde dördü prematüre bebek olmak üzere en az 40 hastanın öldüğünü açıkladı.
‣ Gazze’de hayatta kalma mücadelesi savaş suçları, su krizi, açlık, hastalık riskleriyle sürüyor
O tarihten bu yana geçen haftalarda Gazze’deki diğer hastaneler de El Şifa’da yaşananları yansıtan saldırılara maruz kaldı; bu da saldırıyı sadece çatışmada bir dönüm noktası değil, aynı zamanda İsrail’in savaş kanunlarına bağlılığı konusunda hayati bir vaka çalışması haline getirdi.
El Şifa tıbbi kompleksi Gazze’nin en gelişmiş ve en iyi donanımlı hastanesiydi. İsrail’in 7 Ekim’de Hamas’ın saldırısına misilleme olarak hava saldırılarına başlamasının ardından El Şifa, bölgenin sarsılan sağlık sisteminin kalbi ve evlerinde öldürülmekten korkan on binlerce yerinden edilmiş Gazzeli için bir sığınak haline geldi.
Rutgers Üniversitesi‘nde hukuk profesörü olan Adil Haque, tıbbi tesislere savaş zamanlarında bile özel koruma sağlandığını, ancak “tıbbi işlevlerinin dışında düşmana zarar verecek eylemlerde kullanıldıklarında” bu statülerini kaybettiklerini söyledi.
İsrail istihbaratı ve savaş planları tam olarak anlaşılmadan, İsrail’in El Şifa’ya yönelik askeri operasyonlarının yasallığı açık bir soru olmaya devam ediyor.
”Aciliyet neydi? Bu henüz kanıtlanmış değil,” diyor kuşatma savaşları konusunda BM raporları hazırlayan Global Rights Compliance adlı hukuk firmasının kıdemli avukatlarından Yousuf Syed Khan.
Baskından sonra İsrail güçleri tarafından ortaya çıkarılan yeraltı tüneli, bir noktada hastanenin altında olası bir militan varlığına işaret etse de, savaş sırasında orada bir komuta düğümünün faaliyet gösterdiğini kanıtlamıyor.
Beş binadan hiçbiri tünellerle bağlantılı değil
İsrail ordusu, askerlerinin ve Hagari’nin şafta bağlı tünel ağını keşfederken çekilmiş videolarını yayınladı. Görüntülerde şafttan doğuya doğru uzanan ve özel cerrahi biriminin altından güneye doğru giden uzun bir tünel görülüyordu; bir başka bölüm ise hastane yerleşkesinden kuzeye doğru ilerliyordu. Görüntülerden kuzeydeki tünel bölümünün nihai uzaklığını ya da yönünü belirlemek mümkün değildi.
Hagari bir videoda “Kapatılmış ve mühürlenmiş; bir aydan uzun bir süre önce buraya geleceğimizi biliyorlardı ve mühürlediler” dedi.
The Post, El Şifa’daki kazı alanlarının coğrafi konumunu belirleyerek ve ağın yönünü ve uzunluğunu belirlemek için videoları kare kare analiz ederek tünelin yolunu haritalandırdı. Daha sonra tünel güzergahlarını IDF tarafından 27 Ekim’de yayınlanan ve Hamas’ın komuta ve kontrol altyapısının tamamını gösterdiğini söylediği orijinal haritanın üzerine yerleştirdi.
IDF’nin işaret ettiği beş binadan hiçbiri tünellerle bağlantılı görünmüyor ve Hagari’nin iddia ettiği gibi tünellere hastane koğuşlarının içinden erişilebildiğini gösteren hiçbir kanıt sunulmadı.
Fotoğraf: Abed Khaled / AP
Kar amacı gütmeyen bir araştırma grubu olan Insecurity Insight‘ın verilerinin Post tarafından yapılan analizine göre, 15 Kasım’daki askeri operasyon sırasında Gazze’nin kuzeyindeki önemli tıbbi tesislerin neredeyse yarısı çatışmalarda hedef alınmış ya da hasar görmüştü.
‣ İsrail Gazze’deki El Baptist Hastanesi’ni vurdu: En az 500 ölü
‣ İsrail-Hamas savaşında 44’üncü gün: En az 15 sivil, altı gazeteci, iki bebek öldü
16 yaşından büyük erkekler soyuldu, bağlandı ve sorgulandı
O tarihten bu yana geçen bir ay içinde, hava saldırıları devam ederken ve kayıplar artarken, bir dizi başka hastane kapandı ya da faaliyetlerini zar zor işlevsel olacak kadar azalttı.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus pazar günü yaptığı açıklamada, Gazze’nin kuzeyindeki Kamal Adwan Hastanesi‘nin en az sekiz hastanın ölümüne ve tesisin hizmet dışı kalmasına yol açacak şekilde “etkili bir şekilde tahrip edilmesinden dehşete düştüğünü” söyledi.
Hastane müdürü Ahmed el Kahlot‘u tutuklayan İsrail, Salı günü Kahlot’un Hamas üyesi olduğunu itiraf ettiği ve hastanenin örgütün silahlı kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları‘nın kontrolü altında olduğunu söylediği bir sorgu videosu yayınladı.
Buna karşılık Gazze Sağlık Bakanlığı açıklamanın “İsrail’in özellikle sağlık sistemine karşı art arda işlediği suçları meşrulaştırmak” amacıyla “baskı, işkence ve gözdağı altında” yapıldığını söyledi.
Sağlık görevlileri ve Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), kuzeydeki son faal hastanelerden biri olan Al-Awda Hastanesi‘nin bu ayın başlarında İsrail askerleri tarafından kuşatıldığını, doktorların hastalarını tedavi etmeye devam ettiğini ancak yakıt ile gıdanın azaldığını söyledi.
MSF’nin misyon şefi Renzo Fricke yaptığı açıklamada, “Açık olalım: Al-Awda, sağlık personeli ve savunmasız durumdaki birçok hastasıyla işleyen bir hastanedir” dedi.
Salı günü İsrail güçlerinin tesisin kontrolünü ele geçirdiğini açıklayan MSF, sağlık görevlileri de dahil olmak üzere 16 yaşından büyük erkek ve erkek çocuklar dışarı çıkarıldı, soyuldu, bağlandı ve sorgulandı diye belirtirken, koğuşlarda hala düzinelerce hasta olduğunu, ancak anestezik ve oksijen stoklarının tükendiğini ekledi.
Gazze’deki çatışmada binlerce ölü ve yaralı: Aksa Tufanı’nın ardından gelişmeler
Hamas’ın silahlı kanadı olan İzzeddin El Kassam Tugayları, 7 Ekim’de ‘Aksa Tufanı‘ adlı bir saldırı düzenledi. İsrail, bu saldırılarda 1200 İsrailli ölü ve 5 bin 132 yaralı olduğunu açıkladı. Gazze Şeridi’ne yapılan saldırılarda ise en az 20 bin 57 Filistinli öldü, 53 bin 320’den fazla kişi yaralandı. Sivil altyapı, hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak büyük tahribat meydana geldi.
7 Ekim’den bu yana devam eden çatışmalarda İsrail ordusu, 471 askerinin öldüğünü bildirdi. 24 Kasım’da başlayan ve daha sonra 3 gün daha uzatılan geçici ateşkeste 81 İsrailli rehine ve 240 Filistinli tutuklu serbest bırakıldı. Ayrıca, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te İsrail güçleri ve yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 304 Filistinli yaşamını yitirdi.
Comments