Ege madenler ve JES’lerle doldu: Onlarcasına daha onay verildi

Küresel ısınma, gıda krizi ve su sorununun büyüdüğü orman ve tarım alanlarının yok olduğu büyük bir ekolojik krizin içinden geçilirken, ekolojik talan hız kesmeden devam ediyor. Talan için özellikle orman ve tarım alanlarının seçilmesi ise yaşanan bu krizini daha da büyüyeceğine işaret ediyor.

Arka arkaya çıkan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) kararları da maden ve enerji şirketlerinin bu alanları talan etmekte kararlı olduğunu gösteriyor. İptal edilen ÇED süreçleri ise başka bir isim ve küçük değişikliklerle tekrar gündeme geliyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ise bu projelere hiç beklemeden “olumlu kararlar” veriyor. Bakanlığın ‘eced-duyuru.csb.gov.tr’ sitesinde her gün onlarca duyuru yapılıyor.

Yaşanan bu talandan Ege Bölgesi de nasibini alıyor. Hali hazırda maden ve enerji şirketlerinin talanında olan bölge, yeni yeni talanlarla karşı karşıya kalıyor. Bölge illerindeki projelerle ilgili 1 Nisan ve 24 Nisan arasında alınan ÇED kararlarını Mezopotamya Ajansı derledi.

Arkeolojik sit bölgesine ilişkin imar değişikliği

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İzmir’in Menemen ilçesindeki Emiralem ve Asarlık Mahallesi’nde kalan üçüncü derece arkeolojik SİT bölgesine ilişkin imar değişikliği yaptı. İzmir 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ise plan alanında kalan dört adet Rüzgar Enerji Santrali (RES) türbini ve yola ilişkin hazırlanan revize imar planı değişikliğine onay verdi.

‘Yeni proje yurttaşın geçim kaynağını yok edecek’

Yine RES’lerin yoğun olarak bulunduğu Karaburun ilçesinde, Güneş Enerjisi Santralleri’nin (GES) kurulması gündeme geldi. Karaburun’da RES tahsisi yapılan proje sahaları yarımada yüzölçümünün yüzde 71’ine karşılık geliyor. Bu projeler ile mevcut RES sahalarında her bir santralin altına 10 bin metrekare GES inşa edilecek. Bu santraller ise bölgede hayvancılık yapan halkın mera olarak kullandığı alanlar oluyor.

Mevcut RES’ler bölgedeki keçi yetiştiriciliğine büyük zarar verirken, yeni proje yurttaşın geçim kaynağını tehdit ediyor. Yine tarım arazilerinin de bulunduğu alanda hem hayvancılık hem de tarım için ciddi zararlar söz konusu.

Çöp tesisleri için ÇED süreci

Yine kentte son bir ayda şu projeler için kararlar verildi:

• 5 Nisan’da Torbalı ilçesi Kazım Karabekir Mahallesi’nde mevkiindeki Prorec Recycling Enerji Atık Yönetimi LTD. ŞTİ. tarafından yapılması planlanan ‘Atık Ara Depolama Tesisi’ projesi için İzmir Valiliği ÇED süreci başlattı.
• 11 Nisan tarihinde Torbalı ilçesinde Hamburger Recycling Turkey Atık Yönetimi A.Ş. tarafından yapılması planlanan yıllık bin 525 ton kapasiteli ‘Tehlikesiz Atık Ön İşlem’ ve yıllık 150 ton kapasiteli ‘Tehlikesiz Atık Toplama Ayırma Tesisi’ projesi için İzmir Valiliği tarafından ÇED süreci başlatıldı.

Uzun yıllardır Büyük Menderes Nehri’ndeki kirlilikle mücadele eden Denizli’de yeni projelerin hedefinde olan iller arasında yer alıyor. Tavas ilçesinde “yaklaşık üç buçuk milyon metrekarelik” alana açık kömür ocağı işletmesi kurulmak istenmesine karşı mücadelenin devam ettiği bölgede, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı şu projeleri de duyurdu:

• 16 Nisan’da Tavas ilçesi Kargömülen mevkiinde Ionic Stone Maden Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından yapılması planlanan mermer ocağına ilişkin bakanlık, ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verdi.
• 18 Nisan tarihinde Honaz ilçesi Aşağıdağdere Mahallesi’nde Çetin İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ. tarafından yapılması planlanan kalker ocağı kapasite artışı ile ilgili Denizli Valiliği ÇED süreci başlattı.

Aydın JES tehdidi altında

42 tane Jeotermal Enerji Santrali (JES) tarafından adeta işgal edilen Aydın’da ise yurttaşların yeni projelere karşı direnişleri devam ediyor. Çine ilçesine bağlı Topçam Köyü‘nde yıllardır Eysim Madencilik şirketinin kuvars madenine karşı direnen köylüler, bu seferde şirketin alan genişletme çalışmalarına mücadele ediyor.

Şirket bu çalışmalar sırasında yüzlerce yıllık sarıçam ağaçlarını kesti. Yine kentte kurulan çimento fabrikaları ve ağır sanayiler Büyük Menderes Nehri’nde kirlilikler oluştururken şehrin önemli geçim kaynaklarından incirde son yıllarda rekolte düşüşleri yaşandı. Tüm bunlara karşı mücadele eden Aydın için, şu projelerde gündeme geldi:

• 4 Nisan’da Köşk ilçesi Mezeköy ve Uzundere Mahalleleri’nde Efendi Jeotermal Tarım Oto Kiralama A.Ş. tarafından yapılması planlanan ‘Jeotermal Kaynak Arama Sondajı DES-10 Kuyusu’ projesine ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 4 Nisan’da Kuşadası ilçesi Türkmen ve Kirazlı mahallelerinde Bozyazı Körfez Turizm ve İnşaat A.Ş. tarafından yapılması planlanan iki adet JES Sondaj Kuyusu projesi ile ilgili olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 11 Nisan tarihinde Nazilli ilçesi İsabeyli Mahallesi’nde Volyak Grup Madencilik Ltd. Şti. tarafından yapılması planlanan ‘Kömür Ocağı, Eleme, Depolama ve Paketleme Tesisi’ projesine ilişkin Aydın Valiliği ÇED süreci başlattı.
• 18 Nisan tarihinde Bozdoğan ilçesi Örentaht Mahallesi’nde DYG Madencilik tarafından yapılması planlanan ‘Kömür ocağı projesi’ne ilişkin Aydın Valiliği ÇED süreci başlattı.
• 19 Nisan tarihinde Söke ilçesi Karakaya Mahallesi’nde Kormad Madencilik LTD. ŞTİ. tarafından yapılması planlanan ‘Kırma eleme ve kurutma öğütme tesisi (taş ocağı)’ projesine ilişkin Aydın Valiliği ‘ÇED gerekli değildir’ kararı verdi.

 Balıkesir’de yeni maden projeleri

Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nin son açıkladığı verilere göre; her ilçesinde madencilik faaliyetlerinin sürdüğü Balıkesir ise ekolojik talanın yoğun olarak yaşanan bölge oldu.

İlgili haber: Balıkesir madencilik projelerinin sahasına dönüştü

Uzun yıllardır madenlere karşı mücadele edilen kentte, son olarak Burhaniye ilçesinde belediye tarafından yapılan imar değişikliğine karşı mücadele sürürken belediye 11 katlı otel inşaatı için onay verdi.  Bu değişikliğin yanı sıra yine kentte şu projeler için ÇED kararları alındı:

• 14 Nisan’da İvrindi ilçesi Pafta mevkiinde ATS Mermer Madencilik tarafından yapılması planlanan ‘Mermer ocağı projesi’ ile ilgili Balıkesir Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 14 Nisan’da Dursunbey ilçesi Hamzacık Köyü’nde Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından yapılması planlanan ‘Kil ocağı projesi’ ile ilgili olarak Balıkesir Valiliği ÇED süreci başlattı.
• 15 Nisan’da Sındırgı ilçesi Sapçı Mahallesi’nde Kalemaden A.Ş. tarafından yapılması planlanan ‘Kaolen ocağı ve kırma eleme tesisi kapasite arttırımı projesi’ ile ilgili Balıkesir Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verdi.
• 18 Nisan’da Dursunbey ilçesi Veliler Köyü’nde 24 hektar mevkiindeki Divaz Madencilik İnş. Emlak Nak. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılması planlanan ‘Mermer ocağı projesi’ ile ilgili olarak Balıkesir Valiliği ÇED süreci başlattı.
• 21 Nisan’da Sındırgı ilçesi Düvertepe Mahallesi’nde Kalemaden A.Ş. tarafından yapılması planlanan ‘Kırma-eleme tesisi ve stok sahası projesi’ ile ilgili olarak Balıkesir Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.

Muğla’da termik ve maden işgali

Ege bölgesinin önemli tarihi ve turistik bölgelerinden olan Muğla da ise, maden ve termik santrallerinin talanı devam ediyor. Zeytinciliğin önemli merkezlerinden olan kentte 3 tane termik santral bulunuyor. Bu termik santraller için ise kömür ve linyit madenleri açılmaya devam ediyor. Yaşanan bu talan birçok köyün boşalmasına zeytin ve tarım alanlarının yok olmasına neden oldu.

İlgili haber: [İklim Adaleti Kervanı-3] Distopik bir gerçekliğin sınırlarında solumak: Termik Santraller

Milas İkizköy köylüleri ise çevre köylerin sonunu yaşamamak için üç senedir direnişlerini sürdürüyor. Yine Köyceğiz ilçesinde bulunan Sandras Dağı yıllardır bölgede bulunan madenlerle adeta delik deşik edildi.

Onlarca endemik bitki türüne ev sahipliği yapan ve bölgenin su kaynağı olan dağın yüzde 94’ü madenlerle ruhsatlandırıldı. Milas ilçesi sınırları içerisinde yer alan Bargilya Tuzla Sulak Alanı ve Sarıçay Deltası arasında kalan bölgedeyse Ağaoğlu tarafından “Turizm Kenti Projesi” hayata geçirilmek isteniyor.

Milas Belediyesi tarafından da ruhsat verilen alana binlerce konut, alışveriş merkezleri ve hatta golf sahaları yapılacak. 380 hektar olan alan Pelikan, Flamingo, Boz Ördek, Macar Ördeği gibi birçok göçmen kuşa ev sahipliği yapıyor.

Yeni modeller

Tüm bunların yanı sıra Muğlalılar yeni projelerle de mücadele etmek durumunda kalacak. O projeler ise şöyle:

•  15 Nisan’da Milas ilçesi Kıyıkışlacık Mahallesi’nde ‘İasos Yat Limanı projesi’ ile ilgili olarak Muğla Valiliği tarafından ÇED süreci başlatıldı.
•  15 Nisan’da Kavaklıdere ilçesi Derebağ Mahallesi’nde DYG Madencilik tarafından yapılması planlanan ‘kömür ocağı projesi’ ile ilgili olarak Muğla Valiliği ÇED süreci başlattı.
• 19 Nisan’da Menteşe ilçesi İkizce Mahallesi’nde Kommersan Mermer Maden İşletmeleri tarafından yapılması planlanan ‘mermer ocağı projesi’ ile ilgili olarak Muğla Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 21 Nisan’da Menteşe ilçesinde Yatağan Termik Enerji Üretim A.Ş. tarafından yapılması planlanan ‘Yatağan Termik Enerji Santrali Yardımcı Kaynak Güneş Enerji Santrali projesi’ ile ilgili Muğla Valiliği ÇED süreci başlattı.

Manisa’nın hava kirliliğinin üzerine yeni maden ocakları

Yine üzüm yetiştiriciliği ve tarım açısından bölgenin önemli kentlerinden olan Manisa da ekolojik tahribattan nasibini alıyor. Termik santral, kömür ve nikel ocakları ile boğuşan kentte JES’lerin de yoğunluk kazanması ile birlikte hava kirliliği yüksek seviyelere çıktı.

Manisa, Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından hazırlanan hava kirliliği raporlarında ilk beş içerisinde yer alıyor. Yine geçen ay Gördes’te Zorlu Holding tarafından işletilen nikel madeninin borularının patlaması sonunu tonlarca ağır kimyasal toprağa ve suya karışmıştı. Ağır sanayi fabrikalarının bulunduğu kentte, kentin içinden geçen Gediz Nehri ise uzun yıllardır kirlilik ile anılır oldu. Hava, toprak ve su kirliliği ile mücadele eden Manisa için şu projelerde gündeme geldi:

• 6 Nisan’da Turgutlu ilçesi Merkez Mahallesi’nde Yüksel Toprak A. Ş. tarafından yapılması planlanan yıllık 280 bin ton kapasiteli ‘Tuğla Kiremit Kili Ocağı projesi’ ile ilgili olarak Manisa Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 21 Nisan’da Selendi ilçesi Eskin Köyü’nde Karen Dış Ticaret ve Enerji A.Ş. tarafından yapılması planlanan yıllık 20 bin ton kapasiteli ‘Altın, bakır, kurşun, çinko ocağı projesi ile ilgili olarak Manisa Valiliği ÇED süreci başlattı.
• Şehzadeler ilçesi İğdecik Mahalllesi’nde Dursunlar İnşaat tarafından yapılması planlanan ‘Kum-Çakıl Ocağı projesi’ ile ilgili olarak Manisa Valiliği ÇED süreci başlattı.

 Uşak’ta yeni madenler

Bölgede bulunan diğer illerde de mevcut talanlar devam ederken yeni projelere imza atılıyor. Bu kentlerden Uşak’ta şu projeler için karar verildi:

• 1 Nisan’da Banaz ilçesi Ulupınar Köyü ve Boduçdamı Mahallesi’nde Pınar Madencilik tarafından yapılması planlanan ‘mermer ocağı projesi’ ile ilgili olarak Uşak Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 4 Nisan’da Karahallı ilçesinde Ümit Çelikten Mermer tarafından yapılması planlanan ‘mermer arama faaliyeti ve mermer ocağı işletmeciliği projesi ile ilgili olarak Uşak Valiliği ÇED süreci başlattı.
• 14 Nisan’da Karahallı ilçesi Beki Köyü’nde Çetinkayalar Mermer LTD. ŞTİ. tarafından yapılması planlanan ‘mermer ocağı projesi’ ile ilgili olarak Uşak Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 14 Nisan’da Eşme ilçesi Çaykışla Köyü’nde Mikroman Madencilik tarafından yapılması planlanan ‘kuvars kırma, eleme, öğütme, triyaj, optik ayırma tesisi ekipman artırımı ile ilgili Uşak Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verdi.

 Kütahya’da ‘ÇED gerekli değil’

Kütahya’da alınan kararlar ise şunlar:

• 4 Nisan’da Emet ilçesi Esentepe Mahallesi’nde Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan ‘Boroksit Üretim Tesisi projesi’ ile ilgili olarak Kütahya Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 4 Nisan’da Altıntaş ilçesinde yaklaşık 11 hektarlık alana Şentaş Marble Madencilik tarafından yapılması planlanan ‘Mermer ocağı kapasite artışı projesi’ ile ilgili olarak Kütahya Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 12 Nisan’da Gediz ilçesi Göynükören Köyü’nde Aygrup İnşaat tarafından yapılması planlanan ‘Kum-Çakıl Ocağı Alan Artırımı ve Yıkama-Eleme Tesisi projesi’ ile ilgili olarak Kütahya Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verdi.
• 12 Nisan’da Altıntaş ilçesi Oysu Köyü’nde yapılması planlanan ‘Mermer ocağı alansal ve üretimsel kapasite artışı projesi ile ilgili olarak Kütahya Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.

 Afyon da talana açıldı

Afyon’da ise şu projeler gündeme geldi:

• Nisan’da Çobanlar ilçesi Kocaöz Kasabası’nda Say Yapı Mermer ve Madencilik LTD. ŞTİ. tarafından yapılması planlanan ‘Kalker ocağı, kırma eleme tesisi kapasite artışı ve mermer ocağı projesi’ ile ilgili olarak Afyon Valiliği ÇED süreci başlattı.
• 8 Nisan’da Merkez ilçende Taymandos Madencilik tarafından yapılması planlanan ‘Mermer ocağı kapasite artışı projesi’ ile ilgili Afyon Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 8 Nisan’da İscehisar ilçesi İkizcesırtı mevkiindeki Selim Taşkın tarafından yapılması planlanan ‘Feldspat ocağı projesine ilişkin Afyon Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 14 Nisan’da İscehisar ilçesinde Alimoğlu Mermer A.Ş. tarafından yapılması planlanan ‘Mermer ocağı kapasite artışı projesi ile ilgili olarak Afyon Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.
• 20 Nisan’da Suhut ilçesi Arızlı Köyü’nde yapılması planlanan ‘Krom ocağı kapasite artışı ve kırma eleme tesisi projesi ile ilgili Afyon Valiliği ‘ÇED Gerekli Değildir‘ kararı verdi.