Yeni Zelanda’daki Alp Dağları’nda yaşayan kea papağanları, “benzersiz Alp papağanı” olarak niteleniyor. Ancak yeni araştırmada DNA analizleri, bu kuşların bir zamanlar ülkenin diğer bölgelerinde de yaşadığını ortaya koydu.
Guardian‘ın aktardığına göre, Otago Üniversitesi’nden araştırmacılar, kea papağanının genom verilerini, ormana adapte olmuş “kardeş türü” kākā kuşunun verileriyle karşılaştırdı. Normalde kea papağanının genlerinde yüksek irtifada yaşadığını gösteren ayırıcı işaretler bulunması gerekirdi. Ancak iki kuşun verileri de benzer çıktı.
Araştırma sonuçları, kea’nın benzersiz “alp papağanı” statüsüne bir darbe gibi değerlendirilebilir. Ancak uzmanlar bunun aynı zamanda nesli tükenmekte olan bu kuş için kurtarıcı bir lütuf olabileceğine zira bunun onu habitat kaybı veya artan rekabetten kurtularak, daha fazla hayatta kalabilmesini sağlayacağına işaret ediyor.
‘Ormanlar tahrip olunca, dağlara sığındılar’
Araştırmanın başyazarı Doç. Dr. Michael Knapp, “Fizyolojik açıdan kea papağanının daha düşük irtifalarda hayatta kalmasını engelleyecek hiçbir şey yok. O bir genelci. Deniz seviyesinden Alplere kadar hayatta kalabilir” dedi.
Buradan hareketle araştırmacılar, kea papağanlarının, bir zamanlar düşük irtifalarda da dolaştığını ama orman örtüsünü tahrip eden insanlardan kaçınmak için dağlara sığındığı tezini ortaya attı.
İklim krizinin etkileri belirsiz
Nesli tükenmekte olan kea papağanlarının, yaşam tarzlarını değiştirip dağlara yerleşebilmesi, iklim krizinden kurtulmalarını da sağlayabilir.
Ancak başka araştırmacılara göre, bir dağ hayvanı olmak, kea gibi türleri iklim krizine karşı özellikle savunmasız hale de ettirebilir. Bu görüşe göre, gezegen ısındıkça ve dağ ortamları azaldıkça, daha rekabetçi ova türleri içeri girebilir ve özellikle dağ koşullarına uyum sağlayan türler yok olma tehditiyle karşı karşıya kalabilir. Avrupa‘da yapılan araştırmalar, İtalyan Alpleri‘ndeki buzullar üzerindeki türlerin yüzde 22’ye kadarının buzullar gittikten sonra bölgeden kaybolacağını tespit etmişti.
İnsanla ‘çatışmalı’ karşılaşmalar neden olmuş olabilir
Kea, Yeni Zelanda’nın insan nüfusu ile çatışmalı karşılaşmalar yaşayan bir tür. Dağ ziyaretçilerinin araçlarındaki lastik cam sileceklerine saldırma sevgileriyle tanınan, özellikle zeki ve meraklı bir tür olarak tanınan kea’lar, ülkede yıllar boyunca, turist çantalarını karıştırmak, cüzdan çalmak ve bir İskoç turistin pasaportuyla kaçmak gibi haberlerin konusu oldu.
Yeni Zelandalı çiftçiler de arada bir koyunlarına saldıran ve onları öldüren bu kuşlardan şikayetçiydi. Hatta, ülkedeki ilk koyun çiftçilerinin isteği üzerine, hükümet kea gagalarına bir ‘ödül’ koymuştu ve bu ödül 1970’e kadar, yüz yıl boyunca devam etmişti. ‘Av politikası’ gereği, tahminen 100.000 kea öldürüldü. Yeni Zelanda Koruma Dairesi‘ne göre, kea bugün ulusal olarak tehlikede ve ülkede sadece 3000-7000 kuş kaldı.
