By Amed Ekoloji Meclisi, Hevsel Bahçelerine yapılmak istenen talan projesine ‘Hayır’demek için 2 Nisan Pazar günü geniş katılımlı bir basın açıklaması ve forum gerçekleştirdi.
Hewsel Koruma Platformu tarafından, “Hewsel’e sahip çık! Amed’in doğasına beton dökmek, imara açmak istiyorlar. İzin vermeyeceğiz!” çağrısı ile saat 12:00’de Fakülte Köprü Girişi’nde toplanan doğa savunucularının basın açıklaması yapmalarına müsaaede edilmedi. Bunun üzerine Hevsel’e doğru yürüyüşe geçildi ve ardından gelinen forum mekanı Eğitim-Sen 1 Nolu Şube’de basın açıklaması okundu.
“Amed için Hewsel Bahçelerinin Önemi ve Mücadele Yöntemleri” başlıklı foruma ise HDP Diyarbakır Milletvekili Sibel Yiğitalp, CHP Mersin Milletvekili Fikri Sağlar, HDP Ekoloji Sözcüsü Beyza Üstün ve Gazeteci yazar Naci Sapan ile Şehmus Diken katıldı.
Forum öncesinde Hewseli Koruma Platformu tarafından okunan basın açıklamasının tam metni şu şekilde:
Sekiz Bin Yıldır Doğal-Ekolojik Dokusuyla Günümüze Gelmiş, Dicle Nehri Kuruyacak, Dicle Vadisi Yapılaşmaya ve Ticarete Açılacak, UNESCO Dünya Miras Listesindeki HevselBahçeleri Yok Olacak!
Bu yıkıma HAYIR diyelim!
Beş bin yıllık Diyarbakır kentinin var olma sebebi, Dicle Nehrinden adını alan, Dicle Vadisi ve Hevsel Bahçeleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığının rant odaklı projeleriyle yok olmakla karşı karşıyadır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Diyarbakır il müdürlüğünde 28 Aralık 2016 tarihinde ‘Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı (Doğa Parkı) ve Ağaçlandırma Alanı 1. Uygulama Etabı ‘ adı ile kırklar dağı etekleri olarak bilinen 31,85 hektarlık alanda imar plan değişikliği yaparak otuz gün (30 ) askıya çıkarılmış ve onaylamıştır. Hazırlanan bu planlama çalışmaları Dicle vadisi ve UNESCO kültürel peyzaj alanı olarak miras listesinde giren Hewsel Bahçelerini ve Dicle Vadisinikentsel tasarım projeleri kapsamında yapılaşmaya ve ranta açılmasının önünü açacaktır.
Çevre ve şehircilik bakanlığı 2013 yılında Dicle Vadisinin Silvan Yolu ve tarihi ongözlü köprü arasındaki 1089 hektarlık alanını, 6306 afet riski altındaki alanların dönüşümü kanunu kapsamında ‘Rezerv Yapı Alanı’ ilan etmişti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından askıya çıkarılan ‘Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı (Doğa Parkı) ve Ağaçlandırma Alanı 1. Uygulama Etabı plan çalışmaları o tarihlerde ilk kez hazırlanmış Diyarbakır halkının gündemine getirilmişti. Rezerv Yapı Kararı UNESCO adaylık sürecinin devam ettiği ve kültür bakanlığı tarafından onaylanan “Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı” yönetim planının tampon bölge sınırının neredeyse tamamını kapsadığı, bu kararın UNESCO sürecini olumsuz etkileyeceği öngörüsüyle yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2014 yılında iptal edilmişti. O dönem Rezerv yapı kararın bakanlık tarafından iptal edilmesinde Diyarbakır halkının ve STK larının yoğun tepkisinin etkisinin olduğu yadsınamaz.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2013 yılında ‘Dicle Vadisi Kırklar Tepesi Rekreasyon Alanı İmar Planı, Kentsel Tasarım Ve Peyzaj Uygulama Projesi Alım İşi’ olarak gündemine aldığı projesini bugün ‘Dicle Vadisi Rekreasyon Alanı (Doğa Parkı) ve Ağaçlandırma Alanı 1. Uygulama Etabı’ projesi adı ile OHAL sürecinde alınan 644 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamın da Özel ‘Proje Alanı İlan’edip planlama çalışmaları ile yapmaya devam etmektedir.
Biz diyoruz ki: Dicle Vadisi üzerinde yapılan planlama çalışmaları ve projeleri ‘Doğa Parkı Değil, Kentsel Bir Parktır!’ Daha projenin uygulama aşamasında alanda yüzlerce ağac kesilmekte, tarihi on gözlü köprünün de hiçbir uzman kontrolü olmadan iş makinaları ile hafriyat dolgusu yapılmakta. Bu proje ile Doğal ve ekolojik bir alan üzerinde geniş yollar, spor tesisleri, geniş otoparklar, nehir üzerinde regülatörleryapılması planlamaktadır. Böylece gelecekte ticari ve kentsel yapılaşmanın önünü açacak planlama kararlarının alındığı görülmektedir.
Bünyesinde birçoğu endemik olmak üzere 184 farklı kuş ve 20’nin üzerinde sürüngen ve kemirgen hayvanı barındırandicle vadisinin merkezi iktidar tarafındanalınan kararlar ve planlarla yok edilmesi doğaya ve insanlığa karşı işlenmiş bir suç niteliğindedir. Alan yönetim planı,mekansal kararları bir havza bölgesi olarak bütüncül bir yaklaşımla planlanması gerekliyken acele alınan masa başı kararlardır. Bakanlığın Dicle Vadisi Planlama çalışmaları ile alanın doğal ekolojik yapısının yok olması, kentsel bir alana dönüştürülmesinin önü açılarak, rant odaklı projeler kapsamında değişimini zamanla sağlayacaktır. Ayrıca yoğun güvenlik koşulları altında doğal-ekolojik- kültürel bir alan, ohal sürecinde alınan acele kararlarla yok edilmeye çalışılmaktadır.
Yıllardır hazırlanan plan ve projelerle dicle nehri üzerinde suyun toplatılarak gölet haline getirecek regülatörlerin yapılması düşüncesi, nehir üzerinde yapılması planlanan, bu projede de yer almaktadır. Dicle nehri üzerinde regülatör yada hes projelerinin yapılması ile ‘Dicle nehrinin kumul alanlarını etkileyeceği, nehir içerisinde oluşmuş olan küçük adacık ve sazlık, bataklık alanları su altında bırakacağı, Dicle nehri ile bütünleşmiş yaban hayatını olumsuz yönde etkileyeceği ve alanda varlıklarını sürdüren yerel ve göçmen kuş türlerinin üreme alanlarını tahrip edeceği, kaplumbağaların (bölge görülen endemik tür refitus kaplumbağası) üreme alanı olan kumulları yok edeceği, regülatörler nedeniyle balık ve kaplumbağa geçişlerinin olanaksızlaşacağı, türlerinin yok olma tehdidi altında olan kaplumbağalar, balık türleri ve sucul türlerin üreme alanlarını daraltmak, ve popülasyonlarını izole etmek bu türlerin nesillerinin tükenmesine yol açacağı’ uzaman kişi ve kurumlarca dile getirilmiştir.
Diğer taraftan hazırlanan plan ve proje kapsamında sekiz bin yıllık doğalekolojik yapısını günümüze taşımış, Amed kentini beş bin yıldır besleyen tarımsal bir alan yok olacaktır.Hewsel bahçeleri ve dicle vadisinde kentin mülksüz ve yoksul kesiminin tarım yaparak geçimini sağladığı yüzlerce ailenin; barınma ve geçimlik yaşamlarını sürdürdüğü bir alandır. Hazırlanan bu projelerle vadinin tarımsal potansiyelinden yararlanan yoksul ve mülksüz kesim görmezden gelinmektedir. Diyarbakır’da yaşayan herkesin kullanımında olması gereken bu ortak yaşam alanı sadece yüksek gelir sahibi kesiminin kullanımına açılacağı ortadadır.
Dicle Vadisinde tekrar gündemleştirilen bu plan-projeler kapsamında alan zamanla rant projelerine teslim edilecektir. Diyarbakır’ın ciğeri ve hayat suyu Dicle Vadisi Ve Dicle Nehri böylesi acele kararla değil, daha hasas ve koruma-aktarma dengesine dikkat edecek projeler ile ele alınmalıdır. Çevre ve şehircilik bakanlığının gündemindeki plan-projelerin bu kapsamda derhal iptal edilmelidir. Dicle vadisi tarihi-ekolojik değerine uygun, Diyarbakır halkının ve kentteki STK’ların katılımı ve müzakereleri ile katılımcı bir ortamda hazırlanan projelerle düzenlenmelidir.
Bakanlık alanda ekolojik tahribata sebep olacak bu Projesini durdurmadığı taktirde her türlü demokratik yol ve yöntemlerle mücadelemizi yükselteceğiz.
Tüm ekolojistleri, çevrecileri, duyarlı çevreleri hevsel bahçelerine sahip çıkmaya ve mücadele ağını örmeye davet ediyoruz.
Hewseli Koruma Platformu”
(Yeşil Gazete)
Comments