Tarihi Diyarbakır Surları’nda yer alan taşların yerlerinden sökülüp satılmaya başlandığı ortaya çıktı. Mezompotamya Ajansı’ndan Lezgin Akdeniz’in haberine göre, özellikle Mardinkapı kısmındaki sur duvarları ve burçların üzerine işlenmiş ve günümüze kadar gelmiş güneş, yıldız sembolleri, kaplan, boğa, çift başlı kartal, akrep ve at kabartmaları olan taşlar yerlerinden çıkarılarak satışa sunuluyor.
Çanak: Her gün yeni taşlar çalınıyor
Taşların çıkarıldığı surlara yakın bir yerde çay ocağı işleten Selim Çanak, gece saatlerinde sur diplerine birçok kişinin geldiğini, ancak gündüz vakti taşların yerinden söküldüğünü fark ettiklerini söyledi. Çarık, uzun bir süredir surların yıkılmış bölümlerinden taş götürüldüğünü, ancak bu kez üzerine şekiller olan taşların çıkarıldığını ve her gün yeni taşların çalındığını kaydetti.
Arif İpek: Sur’daki yıkım sebep oldu
Mimar Arif İpek ise olayın çökmeden kaynaklanmadığını belirterek, taşların olmadığı kısımların insan boyu yüksekliğinde olması ve izlerin yeni olmasının taşların bilinçli olarak söküldüğünü gösterdiğini söyledi. Özellikle bulunmayan dişi kesme taşların tercih edildiğine dikkati çeken İpek, “Sanki sipariş üzerine bu taşlar çıkarılmış” dedi.
Suriçi’nin Kentsel Sit Alanı olduğu gerçeğinin hiçbir çalışmada göz önüne alınmadığını vurgulayan İpek, Sur’da yapılan yıkımdan sonra molozların atılması ile ilgili çalışmanın bile gelişi güzel yapıldığını, Sur’dan çıkarılıp Dicle Üniversitesi arazisine dökülen molozların içinden çıkarılan taşların satılabilir olduğu görülünce bu durumun surlardan taşların çıkarılmasını teşvik ettiğini belirtti.
‘Kafelerde iç dekorasyon olarak kullanılıyor’
Son dönemlerde Sur içindeki kafe ve restoranların yapımında bu taşların kullanıldığına işaret eden İpek, bazı mekanların ise iç dekorasyon unsuru olarak kullandığını kaydetti. İpek, “Moloz alanından çıkan bu değerli taşların Sur içinde ve Ongözlü Köprü civarında yapılan yeni yapılarda kullanıldığı açık bir şekilde görülmektedir” diye konuştu.
‘Bölge Koruma Kurulu duyarsız’
Surların bakımsız ve denetimsiz halinin bu tahribata açık davetiye çıkardığını dile getiren İpek, Bölge Koruma Kurulu‘nun duyarsızlığını eleştirerek şu ifadeleri kullandı:
Sur’da yapılan alelacele çalışmaların kurumlar arası koordinasyonun sağlanmamasına neden oldu. Sur içi ile ilgili bir yetki karmaşası halen devam etmektedir. Koruma Kurulu bizim bilgimizin dışında birçok şey yapılıyor diyor. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilerini aşarak tamamıyla belediyeyi devre dışı bırakarak bir çalışma yürütmektedir. Yine müzenin de yapılan tahribatlardan hep sonradan haberlerinin olduğunu söylüyorlar. Görev ve sorumluluk tam olarak kimde açıkçası onu da bilmiyoruz. Bu tahribatın nedeni ise ilgisizlik ve denetimsizlikten kaynaklanıyor.
‘Tedbir alınmazsa tahribat devam eder’
İpek, gerekli tedbirlerin alınmaması halinde bu tahribatın artarak devam edeceği uyarısında bulunarak şunları söyledi: “Bu taşların satışıyla ilgili ciddi bir yaptırımın olması gerekiyor. Periyodik kontrollerin sıklıkla yapılması lazım. Burada sorumlu ve yetkili hangi kurum ise ivedilikle bu çalışmaları başlatmalıdır.”
