COP27İklim KriziManşet

[COP27] Sonuç metninin taslağı yayımlandı: Kayıp-zarar yok, fosil yakıtlara kapı açık

0

Mısır‘da yarın sona erecek COP27 müzakerelerinden çıkacak sonuç metninin ilk taslağı bugün yayımlandı.

Taslak metin ülkeler tarafından tartışılarak oluşturulan bir metin değil, Mısır’ın ülkelerle yaptığı istişarelerden derlediklerini yansıtan unsurlardan oluşuyor. Resmi müzakerelere, taslak metindeki unsurlar üzerinden başlanacak.

COP27 Başkanı Sameh Shoukry, taslakla birlikte yayımlanan mektubunda “Zaman bizden yana değil, şimdi bir araya gelip Cuma gününe kadar bu metni teslim edelim” dedi.

Bu COP’un çıktılarına dair en çekişmeli konular, adil bir kayıp-zarar finansmanının sağlanması ve fosil yakıtlardan tamamen çıkışın sağlanması konusunda yeni bir taahhüt.

Hindistan ve AB, bu yıl tüm fosil yakıtları kademeli olarak azaltma sözü verilmesini önermişti. Ancak taslak metinde tüm fosil yakıtların aşamalı olarak azaltılmasına dair bir ifade yer almadı.

Bunun yerine metinde, geçen yıl Glasgow‘da kömür konusunda anlaşmaya varılan ve dün Bali‘de G20 liderleri tarafından yeniden teyit edilen unsurlar tekrar edildi. 

Daha önce hiçbir COP zirvesinin sonuç metninde belirli bir enerji kaynağından bahsedilmemişken COP26’nın sonuç bildirgesinde (Glasgow Paktı) ülkelerin “verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarını kademeli olarak kaldırması ve kömürden kademeli olarak çıkılması” maddeleri yer almıştı.

COP27’de beklenen nihai anlaşmanın 20 sayfalık taslak metninde, geçen yıla göre pek fark olmadı:

Glasgow İklim Paktı’nın ısınmayı 1.5C ile sınırlandırma hedefi tekrarlanırken ve ülkelerden “kömür enerjisini kademeli olarak azaltmaya yönelik önlemleri hızlandırmaları” ve verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarıaşamalı olarak kaldırıp rasyonalize etmeleri” istendi.

Metinde ayrıca, iklim krizi etkilerinin 1,5C limitinde çok daha düşük olacağı “not edildi” ve tüm ülkelerden 2030 iklim planlarını 1,5C’ye uygun olarak yeniden gözden geçirmeleri ve güçlendirmelerini “talep” edilerek “acil, derin, hızlı” emisyon kesintilerine duyulan ihtiyaç vurgulandı.

Metinde, ada ülkeleri ve Afrika ülkeleri gibi iklim açısından en hassas ülkelerden gelen önemli bir talep olan kayıp ve hasar için bir fon başlatmaya ilişkin ayrıntılar da yer almadı.

Buna ilişkin sadece “Tarafların ilk kez kayıp ve hasara yanıt veren finansman düzenlemeleriyle ilgili konuları zirve gündemine dahil etme konusunda anlaşmaya varmasının, “memnuniyetle karşılandığı” belirtildi.

130’dan fazla gelişmekte olan ülkeden oluşan G77+Çin bloğu, aşırı hava felaketlerinin “gelişmekte olan ülkelere ekonomik olmayan ve ekonomik kayıp ve zararnı karşılamaya yardımcı olmak için” özel bir fon çağrısında bulunuyor. Ancak zengin ülkeler, böyle bir anlaşmanın sera gazı emisyonlarına tarihsel katkılarından dolayı kendilerini sonsuz finansal sorumluluğa açabileceği korkusuyla bu fikre uzun zamandır direniyor.

G77-Çin bloku, bugünkü açıklamalarında “COP27, bir finans mekanizması kararı çıkmadan biterse başarısız olacak” diyerek geri adım atmadıklarını vurguladı.

Taslak belge, yaklaşık 200 ülkenin delegelerinin, nihai anlaşmaya dahil etmek için başvurdukları taleplere dayanıyor. Önümüzdeki günlerde metin büyük ölçüde detaylandırılacak ve yeni müzakereler için bir temel oluşturacak.

Taslak metne tepki yağdı

COP27’nin sonuç bildirgesinin taslak metninde tüm fosil yakıtların aşamalı olarak azaltılmasına dair bir ifade yer almaması iklim uzmanları ve aktivistleri hayal kırıklığına uğrattı. 

Tearfund Kıdemli Afrika Politika Danışmanı Fredrick Njehu, dünyanın daha iyisini hak ettiğini söyledi: “Bu, bir uygulama COP’u olarak ilan edildi. Özellikle iklim finansmanı ve fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılması gibi kilit konularda gerçek eylemde bulunma fırsatıydı. Ancak bugünkü taslak metin, eylemsizliğin bedelini hesaplayan ve her zamankinden daha büyük kayıp ve zarar faturalarıyla karşı karşıya kalan en savunmasız ülkelere ihanete işaret ediyor.

Bu metin mevcut haliyle kabul edilirse, iklim krizinin en kötü etkilerinden musdarip olanlar için adaleti sağlamada başarısız olacaktır.”

Ugandalı iklim aktivisti Vanessa Nakete de Mısır’daki dünya liderlerine 30 yıldır tutmadıkları sözlerle ilgili öfkesini dile getirdi.

Mısır’a taslağı yeniden yazma çağrısı

Uluslararası sivil toplum örgütü ActionAid ise Mısır’ı  taslağı geri çekip yeniden yazmaya çağırdı. İklim adaleti için çalışan Teresa Anderson şunları söyledi: “Hindistan tarafından önerilen ve AB ve hatta ABD tarafından desteklenen dili teşvik ettikten sonra, taslakta fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılmasına ilişkin kullanılan dil çok zayıf ve yalnızca ‘azaltılmamış kömür’e atıfta bulunuyor. Dünyanın sıcaklığının 1.5C’nin üzerine çıkmamasını sağlayacaksak, ihtiyacımız olan şey tüm fosil yakıtlardan adil bir aşamaya geçmek, ancak bu plan bunu başaramayacak.”

Taslakta kullanılan dilin finans konusunda da benzer şekilde zayıf olduğunu belirten Anderson, “Küresel iklim krizi, gelişmekte olan ülkelere finansman sağlamak da dahil olmak üzere zengin ülkeler en hızlı şekilde harekete geçmedikçe çözülemez. Acilen cumhurbaşkanlığına bu notu geri alması çağrısında bulunuyoruz” dedi.

Fiji büyükelçisi ve Birleşmiş Milletler daimi temsilcisi Satyendra Prasad da“Fosil yakıtlar aşamalı olarak ortadan kaldırılmalı, nokta,” dedi:  “Aşamalı olarak kaldırılması gerektiğini kim söylüyor? Aşamalı olarak durdurulmaları gerektiğini söyleyenler… Bize söyleyin, ‘aşamalı azaltmanızı’ katlanarak artırdığınız hızı bize gösterin? Bize rakamları gösterin ve ikna edici olmasını sağlayın. O dönem geride kaldı, o zaman geçti ve ihtiyacımız olan tek şey bağlılık, enerji ve hız ve aşamalı olarak çıkmamızı sağlayan küresel dayanışma, nokta.”

Gözlemciler, zirvenin muhtemelen bir anlaşmaya varmak ve belgedeki boşlukları doldurmak amacıyla tüm gece sürecek oturumlarla cuma günü planlanan bitişinin ötesine uzatılacağını söylüyor.

Grantham İklim Değişikliği ve Çevre Araştırma Enstitüsü‘nün politika ve iletişim direktörü Bob Ward, belgenin tüm ülkeler arasında nihai bir anlaşma olmaktan çok uzak olduğunu kaydetti: “Müzakerecilerin, herkesin dayanıklılığını test edecek tüm gece süren oturumlar da dahil olmak üzere yapacak çok işi var. Umarım dünyanın dört bir yanındaki politikacılar ve politika yapıcılar, müzakere ekiplerini COP27’den iddialı ve işbirlikçi bir sonuç almaya zorlayacaklardır . Zamanımız daralıyor ve dünya bu zirvenin başarısız olmasını kaldıramaz.”

COP26 başkanından COP27 başkanına: Hala çok boşluk var

Geçen yıl Glasgow’da yapılan görüşmelere başkanlık eden İngiliz yetkili Alok Sharma, AB’nin iklim sorumlusu Frans Timmermans ve Kanada’nın İklim Bakanı Steven Guilbeault, Mısır Dışişleri Bakanı ve COP27 Başkanı Sameh Shoukry‘ye; taslak kararlarda “hala çok boşluk olduğunu” iletti.

Sharma’nın ofisinden aktarıldığına göre üç yetkili, G20 liderlerinin Bali‘de verdiği son taahhüdün, COP27’de  “tavan değil taban çizgisi olması gerektiğini” söyledi: “Herhangi birimizin isteyeceği en son şey, bu COP’un fikir birliği olmadan sona ermesidir.”

 

More in COP27

You may also like

Comments

Comments are closed.