By Climate Change News’da Megan Darby imzası ile yayınlanan haberi Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Cansu Yılmaz‘ın çevirisi ile paylaşıyoruz
***
Geliştirici TuNur, bu hafta Tunus Sahra’sının sınırına, Avrupa’ya denizaltı şebeke bağlantılarıyla birlikte bağlanan büyük çapta bir güneş enerjisi tesisi inşa etme izni için başvuruda bulundu.
TuNur, Temmuz’da Solar Impulse’un tarihi dünya etrafındaki uçuşunda görüntülenmiş olan İspanya’nın Gemasolar projesi gibi bir dizi konsantre güneş enerjisi tesisi teklifinde bulunuyor (Fotoğraf: Solar Impulse)
Yıllardır Sahara Çölü’nün engin güneş ışığı kaynaklarından Avrupa’ya enerji sağlamak için yararlanılması üzerine konuşuluyor; fakat bunu gerçekleştirmek için çok az şey yapıldı.
Kuzey Afrika genelinde maliyet endişeleri ve siyasi istikrarsızlığın ortasında, 19 ortakla birlikte ve 400 milyar avro bütçe ile tasarlanan üst düzey Desertec girişimi başarısızlığa uğradı.[1]
Şimdi Tunus’ta büyük bir projenin güneş enerjisi ihracını hayalden gerçeğe dönüştürme yolunda bir ilk olacağı umut ediliyor. Geliştirici TuNur, bu hafta ülkenin güneybatısında yer alan Rjim Maatoug yakınlarında 4.5GW’lık kapasitenin inşa edilmesi için Enerji Bakanlığına izin talebinde bulundu.[2]
Üretilen elektrik, Malta, İtalya ve Fransa’ya deniz altından bağlanacak kablolar aracılığıyla Avrupa’ya gönderilecek.
TuNur başkanı Kevin Sara, Climate Home’a yaptığı açıklamada, her şey yolunda giderse, tahmini 1.6 milyar avroluk bir yatırım karşılığında Malta’ya bir bağlantı ile 250MW’lık ilk aşamanın 2020 yılına dek sürebileceğini ifade etti.
Fizibilite durumu, Tunus’un –TuNur’a göre, Avrupa’nın en iyi yerlerinden %20 daha fazla oranda– bol güneş ışığına ve henüz işlenmemiş olan geniş topraklarına dayanıyor. AB iklim ve temiz enerji hedefleri talep yaratıyor.
TuNur, güneş ışınlarını bir dizi aynadan merkezi bir kuleye yansıtarak çalışan konsantre güneş enerjisi teknolojisi kullanmayı planlıyor. Erimiş tuzu enerjiyi depolamak için kullanan bu teknoloji, değişken talebi karşılamak için gereken esnek üretimi yapabilir. 250MW’lık ilk tesis, şimdiden dünyanın en büyük termal güneş tesisleri arasında yer alacak.
(Kaynak: TuNur)
Projenin tamamı gerçekleşirse, oluşum Manhattan’ın neredeyse üç katı olan 25.000 hektar bir alanı kaplayacak. Sara, konuya istinaden “Tümüyle marjinal olan çok fazla toprak var –ki bu topraklar tarım için yeterince iyi durumda değil,” dedi. “Bu sadece orada oturmamız ve yerel insanların sonunda bununla bir şey yapabildiğimize memnun olması anlamına geliyor.”
2014 yılında, Tunus iklim korumayı anayasasına dahil eden dünyada üçüncü ülke oldu.[3] Bunu, 2015 yılında kabul edilen yenilenebilir enerji yasası takip etti.[4]
Politik engeller sürüyor. TuNur, devletin elektrik tekeline karşı, temiz enerji mevzuatında sözü geçen ihracatlar hakkında bir önlem alabilmek için yoğun bir şekilde lobicilik faaliyeti yürüttü. Bu, onun ilk emsal davasıdır.
Tunus Enerji Bakanlığı, e-posta ile gönderilen yorum talebine herhangi bir yanıt vermedi.
Sara; “Bu, parlamentonun yenilenebilir enerji ihracı endüstrisinin açılması yönündeki isteğiydi. Biz temkinli bir biçimde iyimseriz.” dedi.
TuNur, %50 hissesine Birleşik Krallık merkezli Nur Energie, diğer %50 hissesine ise Tunus ve Malta’dan yatırımcıların sahip olduğu bir projedir.
Bazı Kuzey Afrikalılar, tüm projeye dikkatli yaklaşıyor. 2015 yılında New Internationalist’de yayınlanan Desertec girişimine dair bir eleştirisinde[5], Cezayirli aktivist Hamza Hamouchene, savunucularını yeni-sömürgecilikte suçladı.
Hamouchene; “Sahara, seyrek nüfuslu; Avrupa’ya elektrik sağlamak için altın bir fırsat oluşturan geniş boş bir arazi olarak tanımlanıyor; böylece abartılı tüketime dayalı yaşam tarzına ve savurgan enerji tüketimine devam edebilir.” diye yazdı.
“Bu, sömürgeci güçlerin, uygarlaştırıcı görevlerini meşrulaştırmak için kullandıkları aynı dil ve ben, bir Afrikalı olarak, ne yazık ki bu tür mega projeler ve çoğunlukla ‘iyi niyetli’ nedenler kisvesi altında uyguladıkları vahşi sömürü ve düpedüz soygun hakkında epey şüpheliyim.”
O, Tunus ihracat projesinin, tam da Tunusluların elektrik kesintileriyle karşı karşıya kaldığı ve enerji için komşusu Cezayir’e bel bağladığı bir sırada tartışılmakta olduğunu da ekledi.
Fakat Sara, bölgedeki insanların projenin destekçisi olduklarını söyledi. Doğrusu, bir güneş enerjisi endüstrisinin kurulmasının Tunus’un zengin kıyı kentleri ile az gelişmiş iç kısımları arasındaki eşitsizliği gidermeye yardım edeceğini savunuyor. “Yapmak istediğimiz şey, gerçekten de bir (güneş enerjisi ihracı üzerine) sektör yaratmak ve diğerlerinin de bunu takip etmesidir.”
Hükümete başvuruyu duyuran bir basın bildirisi[6], arazinin sahibi El Ghrib Collective’in yönetim kurulu başkanı Mohamed Larbi Ben Said’in sözlerine atıf yapıyor. O; “Bu proje, bölgemiz ve toplumumuz için gerekli olan ekonomik kalkınmayı sağlıyor; yarı çöl arazilerine çevre açısından sürdürülebilir olan gerçek değerini veriyor.” ifadesinde bulundu.
TuNur, Desertec Industrial Initiative ile bağlantılıydı, ancak Sara onun kaderinden kaçınma konusundaki güvenini dile getirdi: “”[Desertec ile birlikte] bulduğumuz şey, iş fırsatları arayan büyük bir şirket konsorsiyumuydu; ancak ortada ne plan ne de proje vardı. Bu bir problemdi. Biz ise, daima belirli bir alanda çok spesifik bir projeye odaklandık.”
[1] Haber için, bkz. https://www.theguardian.com/environment/2013/jul/05/renewable-energy-desertec-foundation-dii.
[2] Basın duyurusu için, bkz. http://www.nurenergie.com/tunur/index.php/news/118/66/TuNur-files-for-authorisation-for-4-5-GW-solar-export-project.
[3] Haber için, bkz. http://www.climatechangenews.com/2014/01/27/tunisia-embeds-climate-change-in-constitution/.
[4] Haber için, bkz. http://www.eversheds-sutherland.com/global/en/what/articles/index.page?ArticleID=en/Africa_group/africa_special_ebriefing.
[5] Eleştirinin tamamı için, bkz. https://newint.org/features/2015/03/01/desertec-long/.
[6] Basın bildirisi için, bkz. http://www.nurenergie.com/tunur/index.php/news/118/66/TuNur-files-for-authorisation-for-4-5-GW-solar-export-project.
Haberin İngilizce orijinali
Muhabir: Megan Darby
Yeşil Gazete için çeviren: Cansu Yılmaz
(Yeşil Gazete, Climate Change News)
Comments