Anayasa Mahkemesi‘nin (AYM) bugün Resmi Gazete‘de yayımlanan gerekçeli kararında “Vekilliğinin düşürülmesi yok hükmünde” vurgusu yapılmasının ardından, TİP Hatay Milletvekili Can Atalay‘ın avukatları tahliye başvurusu yaptı.
Gezi davasından 18 yıl hapis cezasına çarptırılan Atalay, milletvekili seçilince salıverilmesi için çok sayıda başvuru yapılmış; ancak istinaf ve Yargıtay bu talepleri reddetmişti.
AYM’nin gerekçeli kararında ise Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğu tespiti yer aldı.
AYM’nin kararı üzerine Atalay’ın avukatları, Evren İşler, Deniz Özen, Akçay Taşçı ve Fikret İlkiz imzalı dilekçede, Anayasa Mahkemesi’nin 22 Şubat 2024 tarihli kararı ile Can Atalay’ın TBMM tarafından milletvekilliğinin düşürülmesi hakkında verdiği kararın “yok hükmünde” olduğunun tespitine karar verdiği, kararın, bugünkü (1 Ağustos) Resmi Gazete’de yayımlandığı belirtildi.
‣ AYM: Can Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesi yok hükmünde
Başvuruda, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun, AYM’nin ihlal kararının uygulanmaması nedeniyle Atalay’ın bireysel başvuru hakkının, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verdiği ifade edildi.
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne tahliye için yapılan başvuruda şu talepler dile getirildi:
“Milletvekili Can Atalay hakkındaki Anayasa Mahkemesinin tüm ihlal kararlarında belirtildiği üzere; Atalay’ın seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verilmiş olduğundan,
- Anayasa Mahkemesi tarafından tespit edilen hak ihlallerinin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak Can Atalay’ın yeniden yargılanmaya başlanması, mahkumiyet hükmünün infazının durdurulması, 25 Nisan 2022 tarihinden beri bulunduğu ceza infaz kurumundan tahliyesinin sağlanması ve yeniden yapılacak yargılamada durma kararı verilmesini,
- Anayasa Mahkemesinin Can Atalay kararları gözetilerek hak ihlalinin İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesince giderilmesinin mümkün olduğundan ihlalin giderilmesi yönde karar verilmesini talep ederiz.”
‘Süreç artık Meclis’te
Kararın ardından cezaevinde müvekkiliyle görüşen avukat Özgür Urfa, Atalay’ın “AYM kararının yorumlanabilir, tartışılabilir, geçiştirilebilir bir karar olmadığı yorumunu yaptığını” aktardı.
Urfa şöyle devam etti:
“Yok hükmünde denilmesi, böyle bir işlemi olmamış kabul etmektir. Dolayısıyla Meclis’in Atalay’ın yeniden milletvekili kaydını yapması gerekiyor. Prosedür olarak AYM kararının Genel Kurul‘da okunması dahi gerekmiyor. Fakat bu yapılacaksa da Meclis’in olağanüstü toplanması lazım. Süreç artık Mecliste ve Meclis Başkanı’nda. Meclis Başkanı’nın yetkisini kullanmaması durumunda avukatları ve TİP olarak da gerekli girişimlerde bulunacağız.”
Atalay’ın tahliye edilmemesi sürecinin başından beri yargısal değil siyasal işlediğini anlatan Urfa, “Siyasi müdahalelerle, yönlendirmelerle bu noktaya geldi. O nedenle yargı alanında bir inisiyatif kullanılacağını düşünmüyoruz. Bu yüzden Meclisin çözmesi, mahkemelerin önünü açması gerekiyor” dedi.
Ne olmuştu?
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Gezi davasından tutuklu sanık Osman Kavala’yı, TCK’nin 312/1 maddesi gereğince, “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırmış, “siyasal veya askeri casusluk” suçundan ise beraatine hükmetmişti.
Heyet, sanıklar Can Atalay, Çiğdem Mater Utku, Ali Hakan Altınay, Mine Özerden, Tayfun Kahraman, Ayşe Mücella Yapıcı ve Yiğit Ali Ekmekçi‘nin “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım” suçundan 18’er yıl hapisle cezalandırılmalarına ve bu suçtan tutuklanmalarına karar vermişti.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi yerel mahkemenin kararını hukuka uygun bulmuştu.
Can Atalay, 14 Mayıs’taki 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde TİP’ten Hatay milletvekili seçildi.
Anayasa Mahkemesi ise tutuklu TİP Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında iki defa hak ihlali kararı vermiş ancak hem İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi hem de Yargıtay bu kararları tanımamıştı.
Bu kararların ardından gözler Meclis’e çevrilmişti. Kurtulmuş yurtdışında olduğu için TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ’ın başkanlığında toplanmış ve Atalay’ın vekilliği düşürülmüştü.
Atalay’ın avukatları da yeniden AYM’ye başvuracaklarını belirtmişti.
