By 
Antarktika‘daki buzullar, insan faaliyetleri kaynaklı küresel iklim değişikliği nedeniyle her geçen gün daha fazla alan kaybediyor. İklim bilimciler ve aktivistler, dünyanın acilen fosil yakıtlara son vermesi için çağrı yaparken bilim insanları da var olan vahim durumu ‘hafifletebilecek’ önlemler üzerinde çalışıyor.
Buzulların erimesini önlemek için son olarak alışılmadık bir plan üzerinde çalışan uzmanlar, sıcak deniz suyunun aşındırmasını önlemek için buz tabakalarının önüne bir dizi dev su altı perdesi inşa etmek istiyor.
Uluslararası bir bilim insanları grubu, küresel ısınma yoğunlaştıkça kutup bölgelerindeki buzların rekor oranlarda kaybolduğuna ve bu kaybı yavaşlatmak için acil eyleme geçilmesi gerektiğine vurgu yaparak, deniz yatağına demirlenecek 100 km uzunluğunda bir perdenin inşa edilmesini önerdi. Perde, okyanus tabanından yaklaşık 200 metre yükselecek ve kıyı Antarktika buzullarının tabanlarına çarpan ve onları baltalayan nispeten sıcak suyun akışını kısmen kısıtlayacak.
En iyi sızdırmazlık malzemesi aranıyor
Deniz Yatağı Perdesi projesi hayata geçirildiği takdirde şimdiye kadar gerçekleştirilen en büyük jeo-mühendislik programlarından biri olacak.
Observer‘a konuşan Lapland Üniversitesi’nden buzulbilimci John Moore, “Antarktika’daki buzulların erimesi, gezegenin etrafında yıkıcı su baskınlarını tetikleyebilir ve yüz milyonlarca insanın evini kaybetmesine neden olabilir. Bu, bildiğimiz haliyle medeniyet için inanılmaz derecede kötü olacak, bu yüzden bir şeyler yapmamız gerekiyor” dedi.
Cambridge Üniversitesi‘ndeki ve ABD‘deki diğer merkezlerdeki bilim insanlarıyla birlikte çalışan Moore’un önerdiği perdenin, Thwaites ve Pine Island buzullarının karşısındaki deniz tabanı boyunca uzanması planlanıyor. Böylece bunların arkalarındaki dev buz tabakalarının okyanusa kaymasını engelleyen tıkaç görevi görmesi umuluyor.
Bilim insanları, Thwaites ve Pine Island buzullarının erimesi durumunda dünya genelindeki deniz seviyelerinin üç metre yükselmesine yetebileceğini ve bunun artık gerçek bir tehdit olarak görülmesi gerektiğini söylüyor.
Planın ortaklarından biri olan Cambridge Üniversitesi iklim onarımı merkezi direktörü Shaun Fitzgerald, “Buzullar, yüzeylerini eriten sıcak havadan etkileniyor, ancak aynı zamanda ılık deniz suyu nedeniyle tabanları da aşınıyor. İklim değişikliği nedeniyle gezegen ısınırken okyanuslar da ısındıkça, bu buzulların tabanlarındaki buz erozyonu da daha yoğun oluyor” diye konuştu.
‣ İklim krizi: Antarktika’daki buz sahanlığının yüzde 40’ından fazlası küçüldü
‣ Antarktika buzulları tahminlerin iki katı hızla eriyor
‣ Tuz Gölü büyüklüğünde dev bir buzul, Antarktika’dan koptu
‣ Antarktika’nın buzulları rekor derecede azaldı
‣ Antarktika’nın kritik eşiği: Isınmayı 2℃’nin altında tutamazsak geri dönüşü olmayan değişimler yaşanacak
‣ ‘Antarktika’daki deniz buzlarını kaybetmek, canlılığı da kaybetmek demek’
Antarktika kıyılarına sıcak su akışını kısıtlayacak bir perde inşa etmenin bu buzulların erimesini yavaşlatabileceğini ve böylece felaketle yok olma riskini azaltabileceğini söyleyen bilim insanları, deniz tabanı perdesi için en iyi malzemeleri belirlemek amacıyla araştırmaya başlamaya hazırlanıyor
Fitzgerald, “Bunu tek bir tabakayla yapmayacağız ve mükemmel bir sızdırmazlık membranı aramıyoruz” dedi.
Fikirlerden biri buzulları korumak için havayı bariyer olarak kullanmak. Buna göre, deniz yatağı boyunca, üzerinde delikler açılan bir boru döşenecek ve içinden hava pompalanacak. Buradan çıkacak hava kabarcığı perdesinin, sıcak deniz suyunun girişini engellemesi ümit ediliyor.
Çalışma henüz çok erken bir aşamada olduğu için bunun işe yarayıp yaramayacağı henüz bilinmiyor. Bunun için önce tuzluluğun su akışını nasıl etkilediğinin araştırılması, her türlü bilgisiyar simülasyonunun ve modellemelerin yapılması gerekiyor. Daha sonra ise fiziksel testlere geçilecek.
Bu yılın sonlarında River Cam’da gerçekleştirilmesi planlanan testler kapsamında su altında çeşitli modeller denenecek.
Moore, “Bundan sonra daha büyük ölçekte çalışmaya başlayacağız. Örneğin bir prototip yapmak için Norveç’teki bir fiyorta gidebiliriz. Elbette bu aceleyle tamamlanacak bir şey olmayacak. Uzun yıllar sürecek. Öte yandan şimdiden planlamaya başlamamız gerekiyor” diye konuştu.
Comments