By 
Kıyıdaki deniz canlılarının, doğal yaşam alanlarından binlerce kilometre uzakta, Büyük Pasifik Çöp Girdabı‘nda yaşadıkları ve çoğaldıkları tespit edildi. Bu keşif, kıyıdaki deniz canlılarının nerede hayatta kalabileceğine dair görüşleri yeniden şekillendirebilir.
Büyük Pasifik Çöp Girdabı, dünyadaki en büyük yüzen çöp birikintisi olarak tanımlanıyor.
NewScientist‘in aktardığına göre, araştırmacılar daha önce çöp girdabının çevresinde, okyanusta yaşayan deniz canlıları bulmuşlardı, ancak şimdi kıyı canlılarının da burada kalıcı bir yuva kurdukları görüldü.
Hawaii ve Kaliforniya arasında, Teksas eyaletinin yaklaşık iki katı büyüklüğündeki ada benzeri yapı, yüzde 94’ü su yüzeyinde veya su yüzeyinin hemen altında bulunan mikroplastiklerden oluşuyor ve dağınık bir halde bulunuyor. Yapının en büyük parçaları ise 15 metre büyüklüğünde adalara benziyor.
Tahminen 1,6 milyon kilometrekarelik bir okyanus alanını kaplayan, çoğu plastik olan geniş atık topluluğu, 1997 yılında denizci Charles Moore tarafından keşfedildi. Yapı Büyük Okyanus‘un doğusunda ve batısında iki ayrı birikintiden oluşuyor. Bu birikintiler, okyanusun güneyindeki ılık sularla kuzeyindeki soğuk suların birleştiği hat üzerindeki akıntılardan dolayı ortaya çıkıyor.
İnsanlar tarafından bilinçsizce yaratılan ekolojik topluluk
Pasifik Okyanusu‘nun ortasında plastik ve çeşitli çöplerin üzerinde yaşayan omurgasızlar ve yumuşakçalar, insanlar tarafından bilinçsiz bir şekilde yaratılan yeni bir ekolojik topluluğun parçası gibi görünüyor.
Connecticut‘taki Williams College ve Mystic Seaport Müzesi‘nden James Carlton ve meslektaşları, Kasım 2018 ile Ocak 2019 arasında çöp yığınından 105 parça plastik atık topladı. Plastik parçaların yüzde 70’inden fazlasında, karides benzeri eklembacaklılar, deniz anemonları ve yumuşakçalar gibi organizmalarla birlikte kıyı türlerinin yaşadığına dair kanıtlar bulundu. Ekip, kıyı türlerinin sayısının açık denizde yaşayan pelajik türlerden üçte bir oranda daha fazla olduğunu tespit etti.
Kıyı canlılarının plastik bölge üzerinde kalıcı olarak yaşadığını ve çoğaldığını belirten Carlton, “Bunlar kıyı döküntüleriyle birlikte sallanan ve şimdi orada başarılı bir şekilde yeni bir yaşam alanı bulan türler” diyor.
Kıyı ekosistemleri için tehdit olabilir
Bu keşif, kıyı türlerinin açık okyanusta hayatta kalamayacağı varsayımını çürütüyor ve yeni tür ekolojik ‘neopelajik toplulukların’ açık okyanustaki plastik çöpler üzerinde yerleştiğine dair kanıtların sağlamlaşmasına yardımcı oluyor. Carlton, bu durumun kıyı türlerinin evrimleşmedikleri bir ortamda nasıl hayatta kalabildikleri konusundaki düşüncelerini değiştirdiğini belirtirken, bu plastik ekosistemin nasıl işlediğini, kıyı canlılarının ne yediğini ya da okyanusta yaşayan balık türleriyle nasıl etkileşime girdiğini henüz bilmediklerini söylüyor.
Deniz bilimleri profesörü James Carlton, bunun gibi yüzen toplulukların kıyı ekosistemleri için tehdit oluşturabileceği konusunda uyarıyor. Bu durumun, istilacı türler olarak yeni kıyı habitatlarına gidebilecek kıyı türlerinin yeni bir merkez üssünü oluşturduğunu belirtiyor ve ekliyor:
Bunun bir sonucu olarak kıyı bölgelerinde daha fazla istila göreceğimizi tahmin ediyorum.”
2019’da yapılan The Vortex Swim adlı bir keşif projesi, bu çöp birikintilerinde çeşitli deniz canlılarını tespit etti. Mavi deniz tavşanı (Glaucus atlanticus), Portekiz askeri (Physalia physalis), mor deniz salyangozu (Janthina janthina) ve deniz raftı (Velella velella) gibi türler bu ekosistemin bir parçası haline gelmiş durumda. Bu canlılar, neuston adı verilen yüzey ekosistemini oluşturuyor ve okyanus akıntılarıyla taşınıyor.
Fotoğraf: Caleb / Jones AP
Her yıl 14 milyon ton plastik atık
Açık denizin zorlu koşullarına rağmen hayatta kalmayı başarıyor ve aralarında midyeler, deniz yıldızları, balık keneleri (isopod), yumuşakçalar ve çeşitli kabukluları kapsayan 40’ın üzerinde tür bulunuyor. Bu durum, okyanus ekosistemleri açısından yeni soru işaretleri doğuruyor.
Bu çöp birikintilerini temizlemek için başlatılan girişimler var, ancak bu çalışmaların mevcut deniz canlılarına zarar verebileceği endişesi söz konusu. Bilim insanları, okyanuslara her yıl 14 milyon ton plastik atık girdiğini ve bu çöp denizinin temizlenmesinin ekonomik ve pratik açıdan zor olduğunu vurguluyor.
Mikroplastiklerin yakalanması ise oldukça güç.
Büyük Pasifik Çöp Girdabı’nın dünyadaki tek çöp birikintisi olmadığı, Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu ve Kuzey Denizi‘nde de benzer ancak daha küçük çöp birikintileri bulunduğu belirtiliyor. Bu çöp adaları üzerinde yaşamaya başlayan canlı topluluklarının gelecekte ayrı bir evrim yolu izleyebileceği ihtimali de bilim insanlarını endişelendiriyor.
Comments