Bodrum Barajı için verilen ‘ÇED olumlu’ kararına dava açıldı

Muğla’nın Bodrum ilçesinde Devlet Su İşleri (DSİ) 21’inci Bölge Müdürlüğü tarafından yapılmak istenen Bodrum Barajı projesi için  Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilen onaya çevre örgütleri tarafından dava açıldı.

Proje hakkında sunulan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) başvurusunu değerlendiren bakanlığın “ÇED olumlu” kararına Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) ‘Kayaderesi Özgür Aksın!’ çağrısıyla itiraz etti.

‘ÇED olumlu’ kararına karşı hukuki süreç başlatıldı

Bin 448 sayfalık ÇED raporu içinden daha pek çok itiraz noktasının dava dilekçelerine eklendiğini bildiren MUÇEP Derneği, Karadam Karacahisar Mahalleleri Doğayı Doğal Hayatı Koruma Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği (KARDOK), TMMOB Muğla İl Koordinasyon Kurulu ve Çamlıca köylüleri 2 Şubat Dünya Sulak Alanlar Günü‘nde hukuki süreçleri başlattı.

‘Yıkıma neden olacak’

MUÇEP tarafından yapılan açıklamada, “ÇED Olumlu” kararı ile “Bodrum İçmesuyu Barajı ve Malzeme Ocakları, Kırma-Eleme, Yıkama-Eleme Tesisi ve Beton Santrali Projesi”nin de neden olacağı ekolojik, ekonomik ve toplumsal yıkımlara rağmen önü açılan projelerden biri olduğuna dikkat çekiliyor.

‘Ciddi kaygılar var’

Muğla Çevre Platformu, ÇED raporunda belirtilen gerekçesi itibariyle barajın iddiaya göre 2065’te Bodrum nüfusuna içme-kullanma suyu sağlaması hedeflendiğini ancak sivil toplum örgütleri, meslek odaları ve yerelde doğrudan etkilenecek kişilerin hem gerekçeye hem de projenin kendisine ilişkin ciddi kaygıları olduğunu dile getiriyor.

‘Doğa ve insan sağlığı için ciddi tehlike’

Proje rezerv alanının Muğla’daki üç termik santral ve açık linyit ocaklarının oluşturduğu üçgenin ortasında yer aldığına dikkat çeken MUÇEP,  bu nedenle kül ve ağır metal kirliliği açısından birikecek suyun doğa ve insan sağlığı için ciddi tehlikeleri olacağını hatırlatıyor.

‘Proje gerçekçi bir orman muhafaza yaklaşımı içermiyor’

MUÇEP açıklamasında ‘ÇED olumlu’ kararının verildiği projenin gerçekleşmesi, durumunda 83 no’lu Kızılçam Gen Koruma Ormanı‘nın sular altında kalıp yok olacağına dikkat çekiliyor.

Açıklamada şu ifadelere yer veriliyor:

“Dosyada çeşitli tedbirler tavsiye edilmiş olsa da hiçbiri gerçekçi bir orman muhafaza yaklaşımı içermemekte. Proje rezerv alanının Yatağan’ın Çamlıca köyünü yutması planlanmış durumda. İnsanların kente zorunlu göçe mecbur bırakılması hesaplanırken böylece bu arazilere el konması, el konan tarım arazileri, zeytinlikler de dahil tüm yaşam alanlarının geri dönüşsüz yok olacağı yaptırılan ÇED raporunda açıkça belirtiliyor.”

‘1 milyon 100 bin metrekarelik doğal alan yok olacak’

MUÇEP ayrıca proje rezerv alanında 83 milyon metreküplük bir su birikim hacmi planlandığına, kırma-eleme, yıkama-eleme tesisleri, malzeme ocakları ve beton santraliyle beraber toplam yaklaşık 1 milyon 100 bin metrekarelik doğal alanın geri dönüşsüz yok olacağına işaret ediyor:

“2 Şubat Dünya Sulak Alanlar Günü’nde, bir akarsuyun daha önüne bent çekilip gasp edilmesine; bu yolla alt havzadaki yeraltı ve yerüstü sularının da beslendiği damarlardan birisinin daha kesilmesine; bu akarsularla beraber, onlara bağlı yaşayan tüm ekosistemin geri dönüşsüz zarar görmesine karşı ve yaşam hakkını savunan her bireyle beraber her meşru hakkımızı kullanıp, mücadeleyi sonuna kadar sürdüreceğimizi buradan da duyurmak, ilan etmek isteriz!”

Ne olmuştu?

Proje için verilen ÇED dosyasında, bölgenin yüzde 78’lik kısmının ormanlık yüzde 11’inin ise sulu-kuru tarım alanı olduğu belirtilerek bu alanların olumsuz etkilenmeyeceği iddia edilmişti. Dosyaya göre, baraj sahası, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 83 No’lu koruma alanı içerisinde bulunuyordu. İnşaat için gerekli malzeme ocakların ve işletmelerin (kırma, eleme, yıkama ve beton santralı) ise beş farklı alanda toplam 1 milyon 86 bin metrekare yer kaplayacağı belirtilmişti. Raporda, baraj çevresinin proje sonunda ağaçlandırılacağı söylenmişti. Bakanlık tarafından Ocak 2022’de ‘ÇED olumlu’ kararı vermiş, çevre aktivistleri ise karara itirazlarını dile getirmişti.