Basın emekçileri ‘Gazetecilere, habere, emeğe özgürlük’ talebini yineledi

DİSK Basın-İş, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla Kadıköy’deki Beşiktaş İskelesi önünde basın özgürlüğü talebinde bulundu. Eyleme katılan  basın emekçileri, “Gazetecilere, habere, emeğe özgürlük” yazılı pankartlar taşıdı.

10 Ocak 1961’de Türkiye’de gazetecilerin birçok hakkını güvence altına alan 212 sayılı yasaya, bu yasanın yıldönümü olan ‘Çalışan Gazeteciler Bayramı’ kutlamalarına işaret edilen açıklamada “12 Mart askeri darbesinin ardından bu haklar budanınca çalışan gazeteciler günü olarak adlandırıldı 10 Ocak. Ancak artık bu yasa fiilen yürürlükte değil ve gazetecilerin çalışmasını engelleyecek birçok yeni yasa, uygulama ve fiili durum yaratıldı. Artık 10 Ocak bizim basın ve ifade özgürlüğü ile ilgili dertlerimizi anlatma, baskı altında ya da tutuklu gazetecilerle dayanışma içinde olduğumuzu bir kez daha duyurmak için bir vesile” denildi.

📌 Gazetecilere, habere, emeğe özgürlük demek için #10OcakÇalışanGazetecilerGünü ‘nde Kadıköy’de bir araya geldik.

Dayanışma ve mücadeleyle hep birlikte özgürlüğe yürüyelim. pic.twitter.com/llfeKxT92C

— DİSK Basın-İş (@Disk_Basin_is) January 10, 2023

Sarayda kurulan İletişim Başkanlığı’nın basın kartı değneği…

212 sayılı yasa ile tanınan birçok hakkın tamamen yok edilmiş durumda olduğuna vurgu yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:

“Sarayda kurulan İletişim Başkanlığı büyük bir keyfiyetle kimin gazeteci olduğuna kimin gazeteci olmadığına karar vermek istiyor. Buna basın kartlarını dağıtıyor veya dağıtmıyor. Mahkemeler gazetecilere İletişim Başkanlığı tarafından verilmiş basın kartları olmadığı gerekçesiyle ‘Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanımlanmış bir gazetecilik faaliyeti yoktur’ diye karar verebiliyor.”

Şiddet, gözaltı, tutuklama, saldırı…

Özellikle sahada çalışan basın emekçilerinin büyük baskı altında olduğuna dikkat çekilen açıklamada, “Güvenlik güçleri tarafından işlerini yapmaları engelleniyor, itilip kakılıyor, şiddete uğruyor, gazeteci oldukları bilindikleri halde gözaltına alınıyor. Saray gazetecilere basın kartı vermiyor, güvenlik güçleri ‘basın kartınız yok’ diye gazetecilere saldırıyor” ifadeleri kullanıldı.

#10OcakÇalışanGazetecilerGünü Tutsak gazeteciler başta olmak üzere tüm basın emekçilerinin günü kutlu olsun. pic.twitter.com/hP5lkPImcw

— Mert Can Bükülmez (@mertcanbukulmez) January 10, 2023

Türkiye’nin her geçen yıl çeşitli kurumların yaptığı araştırmalarda basın ve ifade özgürlüğü alanında dünyanın en geri ülkelerinden biri durumuna düşmüş durumda olduğuna değinilen açıklamada ayrıca şunlar aktarıldı:

“OHAL’den sonra 200’e yaklaşan tutuklu gazeteci sayısı bir süre sonra düşmeye başlamıştı. Ne yazık ki bu sayı yine artmaya başladı. Diyarbakır ve Ankara’da yapılan operasyonlar gibi toplu gözaltılar ve tutuklamalar yaşandı. Her iki tutuklamada da arkadaşlarımız aylardır iddianame bekliyor. Neyle suçlandıklarını bilmiyor. Diyarbakır’daki operasyonda kamera, fotoğraf makinesi, bilgisayar gibi gazetecilerin çalışma aparatları suç aletiymiş gibi fotoğraflanıp servis edildi.”

‘Kaç gazeteci hakkında dava açıldığını kimse bilemiyor’

Son operasyonlarla tutuklu bulunan gazetecilerin sayısının 60’a yaklaştığına değinilen açıklamada şunlar kaydedildi:

“Kaç gazeteci hakkında dava açıldığını kimse bilemiyor. O kadar dava açılıyor ki, bu işle profesyonel olarak ilgilenen hak örgütleri bile yetişemiyor. Davalar sadece yapılan haberler nedeniyle açılmıyor. İktidar çevrelerinin hoşlanmadığı gazetecilerin sosyal medya hesapları inceleniyor, yaptıkları paylaşımlar (bazıları yıllarca önce olan) bahane edilerek davalar açılıyor. Geçtiğimiz yıl gazetecilere yönelik davalar ve verilen cezalarda gözle görülür bir artış yaşandı. Çok sayıda gazeteci hapis cezası aldı bunların birçoğu istinaf ya da Yargıtay kararını bekliyor.”

Yaptıkları haberler ve yorumlar nedeniyle iktidarı rahatsız eden televizyon kanallarının da RTÜK aracılığıyla cezalandırıldığının belirtildiği eylemde yapılan açıklamada, “Bazen gerçekten komik gerekçelerle. Gazeteler ise Basın İlan Kurumu tarafından keyfi ilan kesme cezalarıyla ekonomik baskı altına alınıyor. Geçtiğimiz yılın en önemli olaylarından biri tabii ki iktidarın dezenformasyon, gazetecilerin sansür yasası dediği yasanın çıkmasıydı. Etkisini seçim sürecinde göreceğimiz yasa ile internet siteleri de keyfi bir denetime sokuldu” denildi ve eklendi:

“Aynı yasa ile bazı sosyal medya platformları da fiilen kapatılabilecek. Bunun ilk örneğini İstiklal Caddesi’ndeki patlama sırasında yaşadık. Böyle bir atmosferde bir seçim süreci yaşayacağız. Yaşadıklarımız ve deneyimlerimiz bu baskıların daha da artacağını söylüyor bize.”

Gazetecilerin tüm bu baskılara rağmen devletle, patronla, ekonomik krizle, işsizlik tehdidiyle mücadele ederek mesleğini yapmaya devam ettiğinin de aktarıldığı açıklamada şu ifadeler dile getirildi:

“Patrona da polise de karşı çıkıyor, gerektiğinde hapisten de haber geçiyor. Meslektaşlarımız gazeteciliğin yapılabileceği umudunu sürdürüyor. Gerçekten demokratik bir ülkede gazeteciliği sürdürmek istiyoruz. Bu nedenle hapishanelerde tutulan tüm gazetecilerin derhal serbest bırakılmasını, açılan davaların düşürülmesini talep ediyoruz.”

“Basın hürdür ve sansür edilemez” denilen anayasa hükmünün uygulanmasını talep eden basın emekçileri taleplerini şöyle sürdürdü:

• Özellikle sahada çalışan meslektaşlarımıza uygulanan şiddete son verilsin.
• Basın ve ifade özgürlüğü önünde engel olan tüm yasalar değişsin veya kaldırılsın.
• Gazeteciler ve medya organlarını boğma görevini üstlenen RTÜK, BİK, İletişim Başkanlığı lağvedilsin, yerine meslek örgütlerinin temsilcilerini yer aldığı gerçekten özerk kurumlar ve kurullar kurulsun.
• Sendikalaşmanın önündeki tüm engeller kaldırılsın.