By 
Yeni bir çalışma, Amerika Birleşik Devletleri‘nin (ABD) bazı bölgelerinde aşırı kış havasındaki artışların, iklim krizinin yol açtığı Kuzey Kutbu’ndaki hızlı sıcaklık artışları ile bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
Science dergisinde yayınlanan çalışmada bilim insanları, bölgedeki ısınmanın nihayetinde kutup girdabı olarak bilinen dairesel rüzgar modelini bozduğunu buldu.
Geçtiğimiz kış milyonlarca kişi elektriksiz kaldı
Geçtiğimiz kış ABD’de etkili olan aşırı soğuklar ve kar fırtınası birçok kişinin ölümüne neden olmuştu. Kar ve buz Oklahoma ve Arkansas’ı etkisi altına alırken Teksas eyaletinde insanlar elektriğin olmadığı evlerde mahsur kalmıştı.
11 yaşındaki çocuklarını soğuk yüzünden kaybeden bir aile ise elektrik şirketlerine 100 milyon dolarlık dava açmıştı. Teksas’ta elektrik işletmesini üstlenen ERCOT ile Entergy adlı şirketler sistemlerini soğuğa karşı hazırlamamakla suçlanmıştı.
Çalışmaya göre bu ekstrem soğukların arkasında iklim krizi var ve bazı bölgelerin daha soğuk kışlar görmesi oldukça muhtemel.
Meteorolojik zincir çıkarılıyor
bianet’in haberine göre bilim insanları, küresel değişimin bu büyümesinin gezegenin geri kalanı için etkileri konusunda uzun zamandır endişe duyuyorlar.
Bu yeni çalışma, Kuzey Kutbu’ndaki ısınmanın hem Kuzey Amerika’da hem de Doğu Asya’da kış havası üzerinde önemli bir etkisi olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, bu daha sıcak bölgeyi kutup girdabı olarak bilinen dönen bir soğuk hava modeline bağlayan karmaşık bir meteorolojik zinciri detaylandırıyorlar.
Fotoğraf: Shutterstock
Akım girdabı geriliyor
Barents ve Kara denizlerindeki buzun erimesinin Sibirya üzerinde artan kar yağışına ve Kuzey Kutbu üzerindeki stratosferde dönen rüzgarları etkileyen aşırı enerji transferine yol açtığı ortaya çıktı.
Buna göre ısınma girdabın gerilmesine neden oluyor ve bu da aşırı soğuk havanın ABD’ye akmasını sağlıyor.
1979’da uydu gözlemlerinin başlamasından bu yana bu esneme olaylarında bir artış oldu. Bilim insanları, doğal akımdaki bu girdap germe sürecinin bu yıl Şubat ayında ölümcül Teksas soğuk dalgasına yol açtığına inanıyor.
‘Sıcaklık arttıkça aşırı soğuklar da artacak’
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve Atmosfer ve Çevre Araştırmaları Direktörü Judah Cohen, bulgularıyla ilgili “Kuzeybatı Avrasya’da deniz buzunun erimesinin, Sibirya’da artan kar yağışı ile birleştiğinde, Avrasya kıtasında batıdan doğuya sıcaklık farkının güçlenmesine yol açmasını inceliyoruz” dedi.
“Bu sıcaklık farkı arttığında, bunun kutup girdabında daha fazla bozulmaya yol açtığını biliyoruz. Ve zayıfladığında, bu, geçen Şubat ayında Teksas soğuk dalgası gibi daha aşırı kış olaylarına yol açıyor.”
Araştırmacılar bulgularının hem gözlemlere hem de modellemeye dayandığını ve Kuzey Kutbu’ndaki iklim değişikliği, kutup girdabının gerilmesi ve yerdeki etkiler arasında fiziksel bir bağlantı gösterdiklerini söylüyorlar.
Erken uyarı açısından önemli
Yazarlar, çalışmalarının aşırı soğuk kış olaylarının başlangıcı hakkındaki tahminleri iyileştirebileceğine inanıyor.
Dr Cohen, “Bu çalışmanın faydalarından biri, bu öncüleri tanırsanız ve bu tür olayları tetiklemek için uygun koşulları biliyorsanız, o zaman tahmin sürenizi uzatabilirsiniz” dedi.
“Teksas’ta insanlar daha iyi uyarılarla kesinlikle daha iyi hazırlanabilirdi, bazı insanlar evlerinde donarak öldüler ve belki de sığınmak için gidebilirlerdi.”
İklim krizinin karmaşıklığı
Kudüs’teki İbrahi Üniversitesi’nden bir başka araştırmacı büyük resme bakıldığında, araştırma ekibi bulgularının insanların küresel ısınmanın karmaşık olduğunu anlamalarına yardımcı olacağına ve belki de daha soğuk kışların iklim değişikliği olmadığı fikrini ortadan kaldıracağına inanıyor:
“Geçmişte, ABD ve Rusya üzerindeki bu aşırı uç noktalar, karbonu azaltmamayı haklı çıkarmak için kullanıldı, ancak artık emisyonları hemen azaltmaya başlamamak için hiçbir mazeret yok.”
Comments